Ανδρέας Κωνσταντινίδης: «Οι άνθρωποι, δεν μπορούν να ξανά-ανθίσουν σε έναν άλλο τόπο»

Αλεξάνδρα Παναγοπούλου

Στην Φαρασιώτικη παράδοση θα έχουν την ευκαιρία να μυηθούν όσοι παρευρεθούν στην εκδήλωση τίτλο «Φάρασα…ανακαλύπτοντας ένας ξεχωριστό κόσμο στην Καππαδοκία» που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 20 Απριλίου και ώρα 8.30 το βράδυ στον Παμμικρασιατικό Σύνδεσμο.

Ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης συνεργάστηκε με το Τμήμα Καππαδοκίας του Παμμικρασιατικού Συνδέσμου το οποίο ανεβάζει  μία παράσταση που αφορά τα Φάρασα της Καππαδοκίας και η οποία περιλαμβάνει χορούς και τραγούδια, αφηγήσεις και  εικόνες. Μια παράσταση που θα ξεπεράσει τα μέχρις σήμερα δεδομένα και στερεότυπα και θα ζωντανέψει τον χορό, δίνοντας του μια νέα υπόσταση.

«Με αυτή την παράσταση ουσιαστικά παρουσιάζω τη δική μου καταγωγή, μέσα από τα δικά μου μάτια, όπως την «έζησα» μέσα από τις αφηγήσεις, μνήμες, εικόνες που δημιουργήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια μεγαλώνοντας με πρόσφυγες από τα Φάρασα της Καππαδοκίας» σημειώνει  χαρακτηριστικά ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης μιλώντας στο pelop.gr.

Και όταν τον ρωτάμε ποια ήταν η ανάγκη που τον οδήγησε μέσα από αυτή την παράσταση σημειώνει: “Θέλω να προσπαθήσω να ακουστεί η φωνή των προσφύγων γιατί για εμένα πραγματικά η λέξη «πρόσφυγας» είναι μία λέξη ιερή. Ο πρόσφυγας μιλάει γλώσσες πολλές, πιστεύει σε πολλούς θεούς, και μόνο που ακούς μια τέτοια λέξη ανατριχιάζεις. Μεγάλωσα με αυτή τη λήξε. Οι παππούδες μου είναι πρόσφυγες από την Καππαδοκία και έβλεπα πως αυτοί οι άνθρωποι είχαν πάντα έναν πόνο, μία βουβή κραυγή μέσα τους. Αυτό θέλω να δείξω, ότι οι πρόσφυγες έχουν φωνή και ότι ο πρόσφυγας ουσιαστικά μεταδίδει όλη αυτή τη μοναδικότητά του και στις επόμενες γενιές”.

Τρίτης γενιάς πρόσφυγας ο ίδιος, μεγάλωσε σε ένα προσφυγικό χωριό, το οποίο διατηρεί μέχρι και σήμερα αυτή τη μοναδικότητα και τη διαφορετικότητά του. Μεγάλωσε ακούγοντας μια άλλη διάλεκτο, την φαρασιώτικη διάλεκτο, την καλύτερα σωζώμενη αρχαιοελληνική διάλεκτο μέχρι και σήμερα. “Θεωρώ ότι η τρίτη γενιά των προσφύγων ψάχνει να βρει τις ρίζες της” σημειώνει χαρακτηριστικά όταν τον ρωτάμε τι είναι αυτό που τον κάνει να κρατάει τόσο στενές επαφές με την προσφυγική του ιδιότητα και συνεχίζει: “Η δεύτερη γενιά, τα παιδιά των προσφύγων ουσιαστικά το είχαν χάσει αυτό. Ήταν μια γενιά που έπρεπε να βρει τα πατήματά της σε έναν νέο κόσμο, ήταν παιδιά κατατρεγμένων ανθρώπων, διαφορετικοί, με άλλα βιώματα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που δεν τους αγκάλιασε άμεσα. Δυσκολεύτηκαν στη ζωή τους πάρα πολύ. Στο σχολείο τους κτυπούσαν τα παιδιά για να μάθουν να μιλάνε «σωστά» ελληνικά. Υπήρχε ένας φόβος στη δεύτερη γενιά και είχε αποβάλλει αυτή τη διαφορετική κουλτούρα. Και έρχεται μία νεότερη γενιά, η δική μου, που ψάχνει και δεν σταματάει να ψάχνει”.

Η ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ ΩΣ ΡΕΤΣΙΝΙΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΟΧΗ

Η τρίτη γενιά προσφύγων, όπως είναι και ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης, προσπαθεί να βρει τις ρίζες της, κάτι που η προηγούμενη δεν το έκανε. Φυσική είναι και η ερώτηση που μας έρχεται στο μυαλό: Πιστεύεις ότι η δεύτερη γενιά κουβαλούσε την προσφυγιά ως «ρετσινιά»; Ο ίδιος σημειώνει: “Ακριβώς αυτό. Ήθελε όλο αυτό να το αποβάλλει από πάνω της και να ενταχθεί στην κοινωνία. Να μην φαίνονται διαφορετικοί. Που για εμένα η διαφορετικότητα είναι μοναδικότητα και ουσιαστικά κάτι υπέροχο”.

Και μπορεί τότε τα πράγματα να ήταν δύσκολα για τους πρόσφυγες, πόσο όμως έχουν αλλάξει σήμερα;  “Πιστεύω πως δεν έχουν αλλάξει πολύ τα πράγματα” μας απαντά και συνεχίζει: “Ακόμα και σήμερα, οι άνθρωποι φοβούνται τους πρόσφυγες, τους προκαλεί τρόμο ο πρόσφυγας. Αν διαβάσουμε πρωτοσέλιδα της δεκαετίας του ’20, όταν ερχόντουσαν οι πρόσφυγες από την Μικρά Ασία, είτε διαβάσουμε πρωτοσέλιδα σημερινά βλέπουμε ίδιες λέξεις σχεδόν με το νόημα να είναι το ίδιο”.

ΟΙ ΔΕΥΤΕΡΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ – ΥΠΑΡΧΟΥΝ;

Μία κλισέ έκφραση είναι “η δεύτερη πατρίδα“. Κατά πόσο όμως ισχύει αυτό; “Πιστεύω πως η χειρότερή τους κατάρα είναι πως η μνήμη δεν σβήνει ποτέ. Όπως και οι ρίζες. Δεν μπορείς να ξεριζώσεις μια γενιά ανθρώπων από έναν τόπο. Άνθρωποι και τόπος γίνονται ένα” τονίζει ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης και συνεχίζει: “Πιστεύω πως οι πρόσφυγες, οι άνθρωποι, δεν μπορούν να ξανά-ανθίσουν σε έναν άλλο τόπο. Έχουν αφήσει τη ζωή τους πίσω, εγκλωβισμένη, φυλακισμένη σε ένα καρέ εικόνων που έχουν συνεχόμενα μπροστά τους“.

Ένα από τα άτομα που έπαιξαν και παίζουν μεγάλο ρόλο στη ζωή του Ανδρέα Κωνσταντινίδη είναι η προ-γιαγιά του, που μέσα από τις αφηγήσεις της γνώρισε τα Φάρασα. Ένας άνθρωπος που θαυμάζει και αγαπά. “Θεωρώ ότι είναι μια άλλη πάστα ανθρώπων. Έχει μια αρχοντιά, μια άλλη φιλοσοφία για τη ζωή. Δεν το βλέπεις αυτό σήμερα” μας λέει χαρακτηριστικά.

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ

Μία από τις σημαντικότερες στιγμές στη ζωή του Ανδρέα Κωνσταντινίδη ήταν η επιστροφη στην Καππαδοκία, καθώς όπως λέει μέσα από τις αφηγήσεις ένιωθε σαν να την γνώριζε ήδη ακόμα και αν δεν είχε πάει ποτέ. “Το δέος το ένιωσα από τη στιγμή που πέρασα τα σύνορα. Ήταν κάτι συγκλονιστικό” μας λέει και συνεχίζει: “Ένιωθα ότι γύρναγα πίσω. Ότι το ήξερα και ήταν κάτι οικείο. Η πρώτη φορά που πήγα ήταν το 2015. Είχαμε πάει οικογενειακώς, 36 άτομα.  Εγώ βέβαια μπορεί να πήγαινα στην Καππαδοκία για πρώτη φορά, όμως , είχα γνωριμίες μέσω social, έψαχνα ανθρώπους, προσπαθούσα να τους γνωρίσω. Οπότε όταν πήγα εκεί είχα ήδη γνωριμίες. Ηταν συγκλονιστικό. Φανταστείτε ένα λεωφορείο να φτάνει στο χωριό μας και όλοι να κλαίνε. Μας υποδέχθηκαν με τον καλύτερο τρόπο”.

Με το που πάτησε το πόδι του εκεί ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης ένιωσε ένα ρίγος, ένα “απίστευτο συναίσθημα το οποίο γινόταν όλο και πιο συγκλονιστικό όσο έμενα εκεί και εξελισσόταν το ταξίδι” όπως λέει. Εκεί τους υποδέχθηκε το δήμαρχος, προσφυγικής καταγωγής και ο ίδιος από την Κοζάνη. Οι επαφές συντηρήθηκαν, πήγε άλλες δύο φορές εκεί και θα πήγαινε και τέταρτη αν δεν προέκυπες ο covid. Όμως και αντιπροσωπεία από την Καππαδοκία επισκέφθηκε δύο φορές την Κοζάνη.

Και όσες φορές και αν ξαναπήγε στην Καππαδοκία, το δέος ήταν το ίδιο αν όχι μεγαλύτερο. Μάλιστα, μία από τις σκέψεις του είναι να ζήσει μόνιμα στην Τουρκία.

ΤΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΦΑΡΑΣΩΝ

Η ενασχόληση του Ανδρέα Κωνσταντινίδη με την λαογραφία των Φαράσων ήταν που έφερε την γνωριμία με τον Παμμικρασιατικό Σύνδεσμο, μία φιλία που κρατά 10 χρόνια. Μάλιστα στο παρελθόν ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης έχει έλθει και πάλι στην Πάτρα και στον Παμμικρασιατικό, διοργανώνοντας σεμινάρια ενώ έχει πραγματοποιηθεί άλλη μία παράσταση.

Όλα αυτά, μας φέρνουν στο σήμερα και την παράσταση «Φάρασα…ανακαλύπτοντας ένας ξεχωριστό κόσμο στην Καππαδοκία», ένα ταξίδι στην συγκεκριμένη περιοχή που εξελίσσεται κατά τη διάρκεια ενός έτους, ξεκινώντας από τα έθιμα των Χριστουγέννων και φτάνοντας μέχρι και τον γάμο.

“Θέλω να προσπαθήσω να βγει αυτή η μοναδικότητα των Φαράσων, γιατί πραγματικά είναι μοναδικά” μας λέει και συνεχίζει: “Ακόμα και η υπόλοιπη Καππαδοκία διαφέρει από τα Φάρασα. Εχουν παντρέψει την παλιά θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων με την χριστιανική πίστη και αυτό φαίνεται και μέσα από τους χορούς, που δεν τους συναντάμε πουθενά αλλού. Είναι ιεροτελεστικοί χοροί αυτοί τον Φαράσων. Και θα το δούμε βήμα-βήμα, θα ξεκινήσουμε με χορό και συγχρόνως αφήγηση, εξηγώντας τον χορό και τι γίνεται”.

Επί σκηνής θα δούμε το Χορευτικό Τμήμα του Συνδέσμου, ενώ παράλληλα θα προβάλλονται βίντεο που έχει δημιουργήσει ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης με φωνές προσφύγων που προέκυψαν μετά από καταγραφές και έρευνα χρόνων. Όσον αφορά τα κείμενα την επιμέλειά τους έχει ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης μαζί με την χοροδιδάσκαλο του Συνδέσμου Μαίρη Νικολάου.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω