Η Κυρά – Μάρω και τα Τίμια Δώρα

Ντίνος Λασκαράτος

«…τα σμύρνα της ελπίδας
το λιβάνι της πίστης
της αγάπης το χρυσάφι…»
Κωστής Παλαμάς.

Αρχιζε να πέφτει καμαρωτό το φως της ανατολής πάνω στη δυτική πλαγιά του Αθωνα, καθώς ο ήλιος είχε κιόλας ξοδέψει το ροζ της παλέττας του στο σκαρφάλωμα της ανατολικής πλαγιάς του Ορους. Η θάλασσα λάδι. Λέξη που λένε οι στεριανοί και αντιπαθούν οι εραστές του θαλασσινού ανέμου και του πανιού.

Στη βίγλα της Μονής του Αγίου Παύλου, ένα μίνι φρούριο-παρατηρητήριο ανάμεσα σε καλλιέργειες, βασιλεύει η αισιόδοξη γαλήνη της ανατολής. Η βάρδια των έμπειρων αγροτοστρατιωτών, λαϊκών που έχουν πάρει κτήματα να εκμεταλλεύονται από τη Μονή σε αντάλλαγμα στρατιωτικών υπηρεσιών, αγναντεύει τη θάλασσα για τον υπαρκτό κίνδυνο των πειρατών. Οι μοναχοί, Σέρβοι οι περισσότεροι, ανησυχούν. Εγνοια τους μεγάλη είναι η φύλαξη των ανεκτίμητων κειμηλίων της Μονής. Το φιρμάνι του σουλτάνου Μουράτ Β’ (πατέρα του Μωάμεθ Β’ του πορθητή) που προστάτευε το Αγιον Ορος από το 1430, το τιμά όπως φαίνεται ο Μωάμεθ. Οι πειρατές όμως είναι παντοτινός κίνδυνος.

Ξαφνικά ο βιγλάτορας βάζει τις φωνές. Μέσα στο πρωινό φως ξεπροβάλλουν στον ορίζοντα όχι ένα, αλλά τέσσερα πολεμικά πλοία. Ενας μείζων δρόμωνας (εκατό κουπιά σε κάθε πλευρά), ένας μέσος και δύο ελάσσονες δρόμωνες (ελαφρά πλοία σαν γρήγορα κυνηγιάρικα σκυλιά) κάνουν την εμφάνισή τους στον ορίζοντα. Αποκλείεται να είναι πειρατές. Καθώς πλησιάζουν διακρίνεται στο μεγάλο πλοίο η ναυτική προσωπική σημαία του σουλτάνου. Πανικός στη βίγλα. Ειδοποιούν τη Μονή. Ο Σουλτάνος!

Τα πλοία αγκυροβολούν ανοικτά, και το μεγάλο κατεβάζει δύο λέμβους. Εν τω μεταξύ καταφθάνουν λαχανιασμένοι, περίεργοι και ανήσυχοι ο Ηγούμενος και οι συν αυτώ. Από τη λέμβο κατεβάζουν στα χέρια, μην τυχόν και πατήσει βρεμμένα, την Κυρά-Μάρω, και ακολουθούν αξιωματούχοι που κρατούν μεγάλες ασημένιες θήκες και οι σωματοφύλακες της Κυρά-Μάρως. Ο Ηγούμενος με σεβασμό μεγάλο τη χαιρετά, την προσφωνεί (υπερβολικά) «Αυγούστα» και πολύ διστακτικά της υπενθυμίζει στα Ελληνικά, ότι ο τόπος αποτελεί άβατο για τς γυναίκες. Η Κυρά-Μάρω απαντά και αυτή Ελληνικά, και τον καθησυχάζει. Στη συνέχεια τον πληροφορεί για τον σκοπό της επίσκεψής της. Την παράδοση στη Μονή του Αγίου Παύλου, των Τιμίων Δώρων των τριών Μάγων στον Ιησού!! Ο Ηγούμενος και οι μοναχοί πέφτουν στα γόνατα και προσκυνούν με δάκρυα χαράς τα ανεκτίμητα κειμήλια.

Στο μικρό φρούριο της βίγλας, στο μεγάλο δωμάτιο, γίνεται δεκτή η Κυρά-Μάρω. Προσφέρεται γλυκό του κουταλιού και τσάι. Οι μοναχοί κυττάζουν με δέος τα Τίμια Δώρα. Ο χρυσός δεν είναι χρυσά φλουριά ή ράβδοι. Αποτελείται από εικοσιοκτώ «περίαπτα», φυλακτά δηλαδή, που φοριούνται στο λαιμό, περίπου 5Χ7 εκατοστά το καθένα, σε τραπεζοειδές σχήμα με διαφορετικό σκάλισμα το κάθε περίαπτο. Ο συνολικός τους αριθμός 28, φέρνει στον νου τον σεληνιακό μήνα. Αλλωστε ο μην (μήνας) απ’ το φεγγάρι ετυμολογείται.

Ο λίβανος για το θυμίαμα και η σμύρνα για το μύρο, αποτελούνται από εβδομήντα συνολικά σφαιρίδια σε σχήμα μεγαλούτσικης «χάντρας» κομπολογιού.

Η επίσκεψη έληξε και η Κυρά-Μάρω έφυγε με τη συνοδεία της, με τιμές και δώρα. Στον δρόμο πίσω για το μοναστήρι, ο Συμεών, ένας Σέρβος μοναχός, ρώτησε τον Ηγούμενο ποια ήταν η μεγάλη αρχόντισα που είχε το δικαίωμα να υψώνει τη σημαία του Μωάμεθ Β’. Ο Ηγούμενος απάντησε:
«Η Κυρά-Μάρω. Είναι μισή Σερβίδα και μισή Ελληνίδα. Κόρη του Σέρβου ηγεμόνα Τζούρατζ (Γεωργίου) Μπράνκοβιτς που έχει πολλαπλά ευεργετήσει τη Μονή μας και της Βυζαντινής αρχόντισας Ειρήνης Καντακουζηνής. Η Κυρά-Μάρω ήταν σύζυγος, και μάλιστα Βαλιντέ Σουλτάνα, του μακαρίτη Μουράτ Β’ και είναι μητριά του σουλτάνου Μωάμεθ Β’ του Πορθητή. Αν και μητριά, ο Σουλτάνος της έχει αδυναμία, παρ’ όλο που η Κυρά-Μάρω κράτησε φανερά την ορθόδοξη πίστη της». Ο Ηγούμενος και η ακολουθία του συνέχισαν τον δρόμο για τη Μονή, μη μπορώντας ακόμα να συνέλθουν απ’ τη συγκίνηση, αλλά και τη λαχτάρα.

Σημείωση: Μάρω (Μαρία) Μπράνκοβιτς 1420-1487.
Σουλτάνος Μουράτ Β’ 1404-1451.
Τα Τίμια Δώρα εφυλάσσοντο μέχρι το 400 μ.Χ στα Ιεροσόλυμα, οπότε μεταφέρθηκαν στην Πόλη. Φυγαδεύτηκαν το 1204 στη Νίκαια για τον φόβο των Σταυροφόρων, και το 1453 τα έθεσε υπό την προστασία της η Μπράνκοβιτς.

* Ο Ντίνος Λασκαράτος είναι επίτιμος δικηγόρος.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω