Χρήστος Κωνσταντόπουλος: «Την αγαπώ τη θάλασσα γιατί είναι γεμάτη αντιθέσεις»

Αλεξάνδρα Παναγοπούλου

Τον ποιητή Νίκο Καββαδία θα συναντήσει ο Χρήστος Κωνσταντόπουλος το βράδυ της Πέμπτης 8 Αυγούστου και ώρα 9 το βράδυ στον κήπο του «Πολύεδρου». Συνοδοιπόρος του στο ταξίδι αυτό, μέσα στα απρόβλεπτα νερά του ποιητή της θάλασσας ο Γιώργος Ρήγας στην κιθάρα.

Η εμφάνιση αυτή στάθηκε η αφορμή για να μιλήσουμε με τον Χρήστο Κωνσταντόπουλο για το καλοκαίρι και τη θάλασσα, την ποίηση του Νίκου Καββαδία και το αγαπημένο του ποίημα, για το πώς αισθάνεται ο ίδιος ερμηνεύοντας τις λέξεις του και πολλά άλλα.

Νίκος Καββαδίας, ο ποιητής της θάλασσας. Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς την λέξη «θάλασσα»:

Αγνάντεμα. Να κάθομαι και να παρατηρώ από το λιμάνι τα πλοία που έρχονται και φεύγουν. Ειδικά αυτά που φεύγουν. Πάντα μου άρεσε η αίσθηση του φευγιού. Είναι σα να αφήνεις τη θάλασσα – πάντα κυρίαρχη της κίνησης – να σε ταξιδεύει σε ένα άγνωστο μέρος. Δίχως προορισμό. Φτάνοντας σε μια παράξενη στεριά όπου εκεί σε περιμένει η ελευθερία σου. Την αγαπώ τη θάλασσα γιατί είναι γεμάτη αντιθέσεις. Η γαλήνη της μπορεί να γίνει άγρια τρικυμία κι αν είσαι τολμηρός θες να τα ζήσεις και τα δύο.

Η παράσταση είχε παρουσιαστεί στην μπουάτ «Απανεμιά». Πώς θα «αλλάξει» στην Πάτρα, ποιος ο ρόλος του διαφορετικού κοινού σε μία παράσταση και πώς την μεταμορφώνει;

Αυτό το αποφασίζει το κοινό. Κάθε φορά είναι διαφορετικό κι αυτό για μένα έχει ενδιαφέρον. Οι ανάσες κάθε φορά είναι διαφορετικές. Τα βλέμματά τους είναι διαφορετικά. Το κοινό διαμορφώνει την ενέργεια του χώρου κι εγώ ακολουθώ. Το κοινό είναι ο καθοδηγητής κάθε φορά κι ας μην το καταλαβαίνει. Εγώ αυτό που κάνω είναι να διανθίζω και να προτείνω την εξέλιξη της διάθεσης που δημιουργεί το κοινό. Αν και έχω την πεποίθηση ότι δε θα αλλάξουν πολλά αυτή τη φορά.

Η «Απανεμιά» στην Πλάκα και το «Πολύεδρο» στην Πάτρα έχουν πολλά κοινά. Καταρχάς, είναι δύο ιστορικοί χώροι ιδανικά φτιαγμένοι για να αγκαλιάζουν παραστάσεις με θέμα τη μελοποιημένη ποίηση και ο κόσμος είναι μυημένος σε αυτού του είδους τις παραστάσεις. Είναι η ατμόσφαιρα σα να δημιουργήθηκε ακριβώς γι’ αυτό. Στην «Απανεμιά» κάναμε τα ωραιότερα ταξίδια και ανυπομονώ να γίνει το ίδιο και στο «Πολύεδρο». Έχω αγωνία αλλά κατά βάθος πιστεύω ότι θα είναι – αν όχι περισσότερο – το ίδιο μαγικά με την μπουάτ.

Πώς αισθάνεσαι όταν τραγουδάς τους στίχους του Καββαδία στη σκηνή;

Νιώθω μεγάλη ευθύνη. Είναι εμβληματική η ποίηση του Καββαδία. Είναι ο πιο βιωματικός ποιητής που έχουμε. Έζησε όλα όσα έγραψε στο έπακρο. Κι εγώ καλούμαι να τα βιώσω και να πείσω τον ακροατή ότι έχω κάθε λόγο να τον ερμηνεύω. Γι’ αυτό πριν καταπιαστώ με τα τραγούδια του, μελέτησα σε βάθος όλο το καλλιτεχνικό του έργο ακόμα και τη ζωή του την ίδια. Ή τουλάχιστον ό, τι άφησε να φανεί ο ίδιος από τη ζωή του. Μελέτησα όλα τα ποιήματά του – ακόμα και τα αθησαύριστά του – διάβασα για 5η φορά τη ”Βάρδια” που κάθε που την διαβάζω ανακαλύπτω κάτι καινούργιο. Διάβασα για πολλοστή φορά τις 3 ποιητικές του συλλογές, πολλά βιβλία που έχουν γραφτεί γι’ αυτόν, καταγραφές, μαρτυρίες, συνεντεύξεις του. Δύο μήνες κοιμόμουν και ξυπνούσα στον κόσμο του ”Κόλια” όπως τον φώναζαν οι δικοί του.

Με τον συνεργάτη μου, τον εξαίρετο κιθαριστή Γιώργο Ρήγα, κάναμε ατελείωτες πρόβες. Μετά από τόση μελέτη – και αφού ακούω χρόνια τις ερμηνείες των μεγάλων ερμηνευτών που τον τραγούδησαν – νιώθω ότι έχω βρει τον δικό μου τρόπο να προσεγγίζω τα τραγούδια τα οποία άλλοτε με συνεπαίρνουν και παθιάζομαι στη σκηνή, άλλοτε με συγκινούν σε σημείο να σπάει η φωνή μου από την ένταση, άλλοτε με βάζουν σε μία εξωστρεφή διάθεση να περιγράψω δωρικά τις παράξενες ιστορίες του. Ο μουσικός – ποιητικός κόσμος του Καββαδία για μένα είναι ό, τι πιο πολυσύνθετο και ταυτοχρόνως ό, τι πιο ολοκληρωμένο έχω ερμηνεύσει ποτέ στην πορεία μου.

Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο ποίημα του Καββαδία που σε αγγίζει ιδιαίτερα και γιατί;

Είναι τόσα πολλά που με αγγίζουν κάθε περίοδο και το καθένα για διαφορετικούς λόγους. Αυτή την περίοδο το αγαπημένο μου είναι το «Γράμμα σ’ έναν ποιητή». [..] Μακριά, πολύ μακριά να ταξιδεύουμε κι ο ήλιος πάντα μόνους να μας βρίσκει. Εσύ τσιγάρο κάμελ να καπνίζεις, ναι, κι εγώ σε μια γωνιά να πίνω ουίσκι[..]. Ίσως γιατί αυτοί οι στίχοι έχουν αυτή την αίσθηση του φευγιού και της ελευθερίας που περιέγραφα πριν.

Επί σκηνής είσαι η «φωνή» του Καββαδία. Πώς νομίζεις ότι θα αντιδρούσε ο ίδιος ο Νίκος Καββαδίας αν άκουγε τα ποιήματά του μελοποιημένα;

Ο Καββαδίας – κυρίως μέσα από τις συνεντεύξεις του – μου έχει δώσει την αίσθηση ενός γλυκύτατου ανθρώπου, υπερβολικά υποστηρικτικού απέναντι στους νέους ανθρώπους, ανοιχτός πάντα να αγκαλιάσει τους ποιητές, τους ερμηνευτές και όλους τους καλλιτέχνες. Η απλότητα που τον διακατείχε ήταν σπάνια. Νομίζω ότι είχε την καρδιά ενός αθώου παιδιού. Αυτό είναι και το μεγαλείο του. Ένας τεράστιος μύθος παρουσιαζόταν σαν τον πιο ταπεινό άνθρωπο. Σύμφωνα με όσα περιγράφω λοιπόν, ελπίζω ότι θα καθόταν σε μια γωνιά και θα με κοίταζε με αυτό το υγρό και βαθύ του βλέμμα, σα να μου λέει «Καλά το πας»!

Ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι από αυτά που θα παρουσιάσεις και ποια είναι η ιστορία πίσω από αυτό;

Το αγαπημένο μου είναι η «Εσμεράλδα». Και ο κόσμος που με έχει ακούσει στο αφιέρωμα κυρίως σε αυτό το τραγούδι στέκεται και μάλλον όχι τυχαία. Η ιστορία αυτού του τραγουδιού είναι άκρως ενδιαφέρουσα και συνάμα αστεία. Πρόκειται για τη σχέση του Καββαδία με τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη. Συναντήθηκαν οι δυο τους το 1937 στη Μασσαλία – την αγαπημένη πόλη του ποιητή – όταν ο Σεφέρης πήγαινε στο Λονδίνο λόγω υποχρεώσεων.

Ο Καββαδίας ως αυθόρμητος που ήταν σκέφτηκε να πάει τον Σεφέρη στη Rue de Phociens, την περίφημη γειτονιά με τα μπουρδέλα. Ο Σεφέρης ως πιο «καθωσπρέπει» άνθρωπος εξοργίστηκε και έφυγε. Ο Καββαδίας το μόνο που ήθελε ήταν να του γνωρίσει την Εσμεράλδα, μια τσιγγάνα – όπως την αναφέρει στα γραπτά του – με την οποία ήταν ερωτευμένος εκείνη την εποχή. Η συμφιλίωσή τους ήρθε αφού ο Καββαδίας αφιέρωσε το ποίημά του «Εσμεράλδα» στον Σεφέρη στην τελευταία του συλλογή. Γι’ αυτό τον αγαπώ τον Καββαδία. Γιατί ήταν αυθόρμητος, απλός, και άκρως undreground. Ένας γνήσιος καλλιτέχνης.

Ως μουσικός, υπάρχει κάποιο τραγούδι από τα μελοποιημένα ποιήματα του Καββαδία που πιστεύεις ότι ξεχωρίζει για τη μουσική του σύνθεση;

Τα εύσημα πάνε στον Θάνο Μικρούτσικο σαφώς. Σχεδόν όλα ξεχωρίζουν θεωρώ. Ίσως η «Γυναίκα» να ξεχωρίζει λίγο περισσότερο για την ευρηματικότητα της σύνθεσης. Αξίζει όμως να αναφερθεί και η ξεχωριστή μελοποίηση του Γιάννη Σπανού στο «Mal du Départ» γνωστό στο ευρύ κοινό ως «Ιδανικός κι ανάξιος εραστής» αλλά και η ιδιαίτερη μελοποίηση της Μαρίζας Κωχ στο «Φάτα Μοργκάνα».

Ποιο είναι το «τέλειο» καλοκαίρι για εσένα; Η θάλασσα τι ρόλο παίζει;

Το τέλειο καλοκαίρι για μένα είναι να απολαμβάνω μια κλειστή θάλασσα όπως λέει και ένα τραγούδι που έχω γράψει. Ερημικά, ήσυχα, γαλήνια, βουτιές, «φωτοσύνθεση» στον ήλιο, πολύ κολύμπι, και αργά το απόγευμα να γεύομαι το ηλιοβασίλεμα. Συνήθως καταγράφω τον ήλιο την ώρα που κρύβεται πίσω από το βουνό. Ειδικά η Πάτρα έχει τα πιο όμορφα χρώματα. Τα χρώματα της Δύσης είναι απίθανα. Μετά, ποτάκια μέχρι να νυχτώσει. Μου αρέσει η ανεμελιά και η γλύκα του καλοκαιριού. Και να κάνω συναυλίες και πολλά ταξίδια. Αν όχι πραγματικά, έστω ταξίδια της ψυχής. Σε ένα τέτοιο ταξίδι σάς περιμένω την Πέμπτη, να πάμε παρέα μακριά και να χαθούμε στην άγρια θάλασσα του «Κόλια»!

Ίνφο

Ο Χρήστος Κωνσταντόπουλος συναντά τον ποιητή Νίκο Καββαδία
Συντελεστές Παράστασης:
Ερμηνεία, Επιμέλεια – Αφήγηση Κειμένων: Χρήστος Κωνσταντόπουλος
Κλασική Κιθάρα: Γιώργος Ρήγας
Ημερομηνία: Πέμπτη 8 Αυγούστου στις 21.00
Τόπος: Πολύεδρο – Κήπος I Πάτρα (Κανακάρη 147)
Είσοδος: 15 ευρώ
Τηλ. Κρατήσεων: 2610277342

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News