Η Διακήρυξη και το σχέδιο για την επόμενη ημέρα για τη Γάζα- Ο ρόλος του Τραμπ και οι αντιδράσεις

«Η Μέση Ανατολή δεν μπορεί να αντέξει έναν νέο κύκλο πολέμων»

Η Διακήρυξη και το σχέδιο για την επόμενη ημέρα για τη Γάζα- Ο ρόλος του Τραμπ και οι αντιδράσεις

Ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε χθες (13/10/2025) «υπέροχη μέρα για τη Μέση Ανατολή», κατά τη σύνοδο για τη Γάζα στην Αίγυπτο, όπου υπέγραψε τη διακήρυξη για την εδραίωση της κατάπαυσης του πυρός. Η εξέλιξη ήρθε λίγες ώρες μετά την ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Σε αιφνιδιαστική επίσκεψή του στην Ιερουσαλήμ, ο Τραμπ μίλησε στην Κνέσετ, λέγοντας πως «τελείωσε ο μακρύς εφιάλτης για το Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους» και ότι «δεν είναι μόνο το τέλος του πολέμου, αλλά της εποχής του τρόμου και του θανάτου». Κάλεσε δε τους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν «για πάντα τον δρόμο της τρομοκρατίας».


Ανταλλαγή ομήρων και σκηνές συγκίνησης σε Τελ Αβίβ και Ραμάλα
Την τέταρτη ημέρα της εκεχειρίας, η Χαμάς απελευθέρωσε τους τελευταίους 20 ζωντανούς ομήρους, ενώ το Ισραήλ άφησε ελεύθερους 1.968 Παλαιστίνιους κρατουμένους.

Στην «πλατεία των ομήρων» στο Τελ Αβίβ επικράτησαν σκηνές συγκίνησης και ανακούφισης. Οικογένειες υποδέχθηκαν τους δικούς τους, με τη Σέλι Μπαρ Νιρ να δηλώνει πως «οι όμηροι επιστρέφουν επιτέλους στα σπίτια τους», ενώ η Εϊνάβ Ζανγκάουκερ αγκάλιασε τον γιο της φωνάζοντας «είσαι η ζωή μου, είσαι ήρωας».

Παρόμοια εικόνα και στη Ραμάλα, όπου πλήθη υποδέχθηκαν τα λεωφορεία με τους Παλαιστίνιους που αφέθηκαν ελεύθεροι. Ορισμένοι δήλωσαν ότι αισθάνονται «σαν να ξαναγεννήθηκαν».

Η σύνοδος στο Σαρμ ελ Σέιχ και η «Ειρήνη 2025»
Ο Τραμπ, που παρουσίασε το σχέδιό του στα τέλη Σεπτεμβρίου, συμπροέδρευσε στη σύνοδο του Σαρμ ελ Σέιχ μαζί με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Άμπντελ Φατάχ αλ Σίσι. Παρόντες ήταν ηγέτες από την Τουρκία και το Κατάρ, όχι όμως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ούτε εκπρόσωποι της Χαμάς.

Σε σκηνικό που δέσποζε η επιγραφή «ΕΙΡΗΝΗ 2025», ο Τραμπ υπέγραψε με τους ηγέτες τη διακήρυξη για τη Γάζα, η οποία λειτουργεί ως εγγύηση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Οι χώρες δεσμεύονται να «επιδιώξουν όραμα ειρήνης» στη Μέση Ανατολή και να ενισχύσουν τις «διευθετήσεις για διαρκή ειρήνη».

Ο Αμερικανός πρόεδρος διαβεβαίωσε πως «το έγγραφο θα τηρηθεί» και πρόσθεσε: «Καταφέραμε μαζί κάτι που όλος ο κόσμος νόμιζε πως ήταν αδύνατο. Επιτέλους έχουμε ειρήνη στη Μέση Ανατολή».

Ο Σίσι ανακοίνωσε πως η Αίγυπτος θα φιλοξενήσει διεθνή σύνοδο για την ανοικοδόμηση της Γάζας.

Tο περιεχόμενο της διακήρυξης
Η «Διακήρυξη Τραμπ» περιλαμβάνει 20 σημεία που στοχεύουν στον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την επανεκκίνηση της ειρηνευτικής διαδικασίας. Μεταξύ των βασικών προβλέψεων είναι η άμεση παύση των εχθροπραξιών, η απελευθέρωση όλων των ομήρων εντός 72 ωρών και η ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων.

Το σχέδιο προβλέπει ακόμη σταδιακή απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων, τη δημιουργία πολυεθνικής δύναμης σταθεροποίησης με ρόλο εκπαίδευσης και εποπτείας των νέων παλαιστινιακών σωμάτων ασφαλείας, καθώς και τη σύσταση προσωρινού τεχνοκρατικού παλαιστινιακού διοικητικού οργάνου, υπό διεθνή εποπτεία.

Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην ανοικοδόμηση και την οικονομική ανασυγκρότηση της Γάζας, μέσω διεθνών επενδύσεων και έργων υποδομής, με στόχο τη δημιουργία ζωνών οικονομικής ανάπτυξης και την επιστροφή στην κανονικότητα μετά από χρόνια καταστροφών.
Η Διακήρυξη Τραμπ για τη Διαρκή Ειρήνη και Ευημερία – «Συμφωνία για τη Γάζα»

1. Η Διακήρυξη

Ο Λευκός Οίκος δημοσίευσε τη Δευτέρα τη Διακήρυξη Τραμπ για τη Διαρκή Ειρήνη και Ευημερία, γνωστή και ως «Συμφωνία για τη Γάζα». Το έγγραφο υπεγράφη από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ, τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Άμπντελ Φατάχ αλ-Σίσι, τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Εμίρη του Κατάρ Σεΐχη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι.

Η διακήρυξη αυτή περιγράφει το πλαίσιο μιας νέας περιφερειακής προσέγγισης για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη στη Μέση Ανατολή, με αφετηρία τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Λωρίδα της Γάζας.

2. Περιεχόμενο της Διακήρυξης

Η Διακήρυξη αναφέρει:

«Εμείς, οι υπογράφοντες, χαιρετίζουμε την ιστορική δέσμευση όλων των μερών να εφαρμόσουν την Ειρηνευτική Συμφωνία Τραμπ, η οποία τερματίζει περισσότερα από δύο χρόνια ταλαιπωρίας και καταστροφικών απωλειών, και ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για την περιοχή — κεφάλαιο ελπίδας, ασφάλειας και κοινού οράματος για ειρήνη και ευημερία».

Οι ηγέτες εξέφρασαν την υποστήριξή τους στις πρωτοβουλίες του Προέδρου Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την εγκαθίδρυση διαρκούς ειρήνης στη Μέση Ανατολή.

«Θα συνεργαστούμε για την εφαρμογή αυτής της συμφωνίας με τρόπο που να διασφαλίζει την ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα και τις ευκαιρίες για όλους τους λαούς της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών», αναφέρεται στο κείμενο.

3. Θεμελιώδεις Αρχές

Η Διακήρυξη υπογραμμίζει ότι:

«Η διαρκής ειρήνη είναι εκείνη στην οποία Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί απολαμβάνουν ευημερία, ενώ τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματά τους προστατεύονται, η ασφάλειά τους είναι εγγυημένη και η αξιοπρέπειά τους διαφυλάσσεται».

Επιπλέον, σημειώνει ότι η ουσιαστική πρόοδος επιτυγχάνεται μόνο μέσω συνεργασίας και συνεχούς διαλόγου, και ότι η ενίσχυση των δεσμών μεταξύ εθνών και λαών εξυπηρετεί τα διαρκή συμφέροντα της περιφερειακής και παγκόσμιας σταθερότητας.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη θρησκευτική και πολιτιστική σημασία της περιοχής:

«Αναγνωρίζουμε τη βαθιά ιστορική και πνευματική σημασία αυτής της γης για τις θρησκευτικές κοινότητες των οποίων οι ρίζες είναι συνυφασμένες με το έδαφός της. Ο σεβασμός αυτών των ιερών δεσμών και η προστασία των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς θα παραμείνουν πρωταρχικής σημασίας στη δέσμευσή μας για ειρηνική συνύπαρξη».

4. Δέσμευση κατά του Εξτρεμισμού

Η Διακήρυξη περιλαμβάνει σαφή αναφορά στην ανάγκη εξάλειψης του εξτρεμισμού και του ριζοσπαστισμού:

«Είμαστε ενωμένοι στην αποφασιστικότητά μας να εξαλείψουμε τον εξτρεμισμό και τον ριζοσπαστισμό σε όλες του τις μορφές. Καμία κοινωνία δεν μπορεί να ευδοκιμήσει όταν η βία και ο ρατσισμός ομαλοποιούνται ή όταν οι εξτρεμιστικές ιδεολογίες απειλούν τον κοινωνικό ιστό. Δεσμευόμαστε να προωθήσουμε την εκπαίδευση, τις ευκαιρίες και τον αμοιβαίο σεβασμό ως θεμέλια της διαρκούς ειρήνης».

5. Μηχανισμοί Επίλυσης Διαφορών

Το κείμενο επαναβεβαιώνει την επιλογή διπλωματικού διαλόγου αντί της βίας:

«Δεσμευόμαστε να επιλύουμε τις μελλοντικές διαφορές μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων, αντί για παρατεταμένες συγκρούσεις. Η Μέση Ανατολή δεν μπορεί να αντέξει έναν νέο κύκλο πολέμων, ατελών συμφωνιών ή αποτυχημένων διαπραγματεύσεων. Οι τραγωδίες των τελευταίων δύο ετών αποτελούν υπενθύμιση ότι οι μελλοντικές γενιές αξίζουν κάτι καλύτερο από τις αποτυχίες του παρελθόντος».

6. Όραμα για Κοινή Ευημερία

Η Διακήρυξη συνεχίζει:

«Επιδιώκουμε την ανοχή, την αξιοπρέπεια και τις ίσες ευκαιρίες για όλους. Στοχεύουμε να διαμορφώσουμε μια περιοχή όπου κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας ή εθνικής καταγωγής, μπορεί να επιτύχει τις προσδοκίες του για ειρήνη, ασφάλεια και οικονομική ευημερία. Οραματιζόμαστε μια Μέση Ανατολή βασισμένη στις αρχές του αμοιβαίου σεβασμού και ενός κοινού πεπρωμένου».

7. Τελική Δέσμευση

Το έγγραφο καταλήγει:

«Με αυτό το πνεύμα, χαιρετίζουμε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στη δημιουργία ολοκληρωμένων και διαρκών ειρηνευτικών ρυθμίσεων στη Λωρίδα της Γάζας, καθώς και τη φιλική και αμοιβαία επωφελή σχέση μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του. Δεσμευόμαστε να εργαστούμε συλλογικά για την εφαρμογή και διατήρηση αυτής της κληρονομιάς και για την οικοδόμηση θεσμικών βάσεων πάνω στις οποίες οι μελλοντικές γενιές θα ευδοκιμήσουν εν ειρήνη».

Υπογραφή και διεθνής συνάντηση στο Σαχμ ελ-Σέιχ
Στην ειρηνευτική διάσκεψη που διοργανώθηκε στο Σαχμ ελ-Σέιχ συμμετείχαν η Αίγυπτος, η Τουρκία, το Κατάρ, και άλλες χώρες της περιοχής, υπό την αιγίδα του Αιγύπτιου προέδρου Αμπτέλ Φατάχ ελ-Σίσι.

Παρά το γεγονός ότι ούτε το Ισραήλ ούτε η Χαμάς είχαν απευθείας εκπροσώπηση στη συνάντηση, οι ηγέτες αυτών των χωρών συνυπέγραψαν τη Διακήρυξη, δηλώνοντας την πρόθεσή τους να στηρίξουν την εφαρμογή της.

Η υπογραφή αυτή αποτελεί πολιτικό μήνυμα: η περιοχή παρακολουθεί προσεκτικά την εξέλιξη, και η διεθνής κοινότητα δεσμεύεται να εμπλακεί ενεργά στη δρομολόγηση της επόμενης φάσης.

Σκεπτικισμός και αντιδράσεις
Η πρωτοβουλία προκάλεσε αντιδράσεις στη διεθνή σκηνή. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε το σχέδιο «αόριστο» ως προς το μέλλον του παλαιστινιακού κράτους, ενώ αναλυτές στην Ευρώπη επεσήμαναν ότι η Διακήρυξη παραλείπει κρίσιμα ζητήματα, όπως η νομική υπόσταση της Παλαιστίνης και τα δικαιώματα επιστροφής των προσφύγων.

Ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι η ανοικοδόμηση της Γάζας θα απαιτήσει τεράστιους οικονομικούς πόρους και πολυετή δέσμευση της διεθνούς κοινότητας. Παράλληλα, εκφράζονται φόβοι για το κατά πόσο η νέα διοίκηση που προβλέπει το σχέδιο θα μπορέσει να λειτουργήσει χωρίς τη συμμετοχή της Χαμάς.

Το τίμημα του πολέμου και η ανθρωπιστική κρίση
Από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 έχασαν τη ζωή τους 1.219 άτομα, κυρίως άμαχοι. Οι ισραηλινές επιχειρήσεις αντιποίνων προκάλεσαν τον θάνατο τουλάχιστον 67.869 ανθρώπων στη Γάζα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Χαμάς.

Ο γενικός διευθυντής της UNRWA, Φιλίπ Λαζαρινί, κάλεσε για «μαζική είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας» στη Γάζα, τονίζοντας την ανάγκη να στηριχθούν οι άμαχοι που δοκιμάζονται.

Η επόμενη μέρα και τα ανοιχτά μέτωπα
Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει ότι, σε επόμενη φάση, η Χαμάς θα αποκλειστεί από την εξουσία και θα αφοπλιστεί, ωστόσο το κίνημα αρνείται να συναινέσει, επιμένοντας στην πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα.

Ο ισραηλινός στρατός δηλώνει ότι ελέγχει σήμερα το 53% του θύλακα, ενώ η Χαμάς προειδοποιεί πως «έρχεται δύσκολη δεύτερη φάση» στις διαπραγματεύσεις.

Παρά τη συμφωνία και τη ρητορική περί ειρήνης, το μέλλον της Γάζας παραμένει αβέβαιο, με τους κατοίκους της να ζουν ανάμεσα στην ελπίδα της ανοικοδόμησης και τον φόβο μιας νέας αναζωπύρωσης της βίας.