Καρδιαγγειακός κίνδυνος: Γιατί η χοληστερόλη δεν αρκεί πια – Ποιοι δείκτες λένε την αλήθεια
Νέα μεγάλη μελέτη αμφισβητεί τη μονοκρατορία της LDL χοληστερόλης και προτείνει έναν πιο ακριβή τρόπο εκτίμησης του κινδύνου καρδιακής νόσου με μία απλή εξέταση αίματος.
Για περισσότερα από 60 χρόνια, η μέτρηση της χοληστερόλης στο αίμα αποτελεί τον βασικό πυλώνα αξιολόγησης του καρδιαγγειακού κινδύνου. Ωστόσο, επιστήμονες από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Chalmers της Σουηδίας και το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ αμφισβητούν πλέον αυτή την καθιερωμένη πρακτική.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο European Heart Journal, υποστηρίζουν ότι ένας συνδυασμός δύο λιποπρωτεϊνικών δεικτών, οι οποίοι μετρώνται με απλή αιματολογική εξέταση, μπορεί να προσφέρει πολύ ακριβέστερη εκτίμηση του ατομικού κινδύνου εμφάνισης καρδιακής νόσου – με δυνητικά σωτήριες συνέπειες.
Γιατί είναι κρίσιμη η έγκαιρη διάγνωση
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραμένουν η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Παρότι μεγάλο ποσοστό των περιστατικών θα μπορούσε να προληφθεί με έλεγχο παραγόντων κινδύνου –όπως το κάπνισμα, η κακή διατροφή και η σωματική αδράνεια– η έγκαιρη αναγνώριση των ατόμων υψηλού κινδύνου παραμένει καθοριστική.
«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μελέτη του είδους της μέχρι σήμερα», δηλώνει ο Δρ. Jakub Morze, επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας. «Τα αποτελέσματα δείχνουν για πρώτη φορά τη σημασία των τριών βασικών οικογενειών λιποπρωτεϊνών στη διαμόρφωση του καρδιαγγειακού κινδύνου».
Ο ρόλος της χοληστερόλης και οι πραγματικοί “ένοχοι”
Η χοληστερόλη είναι απαραίτητη για τον οργανισμό, καθώς συμμετέχει στη δημιουργία κυτταρικών μεμβρανών και στην παραγωγή ορμονών και βιταμινών. Όταν όμως τα επίπεδά της αυξάνονται υπερβολικά στο αίμα, μπορεί να δημιουργηθούν αθηρωματικές πλάκες στα τοιχώματα των αγγείων.
Αν μια τέτοια πλάκα ραγεί, μπορεί να προκαλέσει θρόμβωση και πλήρη απόφραξη του αγγείου, οδηγώντας σε έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η χοληστερόλη, ωστόσο, δεν κυκλοφορεί μόνη της στο αίμα. Μεταφέρεται μέσω λιποπρωτεϊνών, οι οποίες διακρίνονται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες. Οι τρεις από αυτές φέρουν την απολιποπρωτεΐνη Β (apoB) και ευθύνονται για την εναπόθεση χοληστερόλης στα αγγεία – γι’ αυτό και θεωρούνται οι φορείς της «κακής χοληστερόλης». Η τέταρτη κατηγορία συμβάλλει στην απομάκρυνση της περίσσειας χοληστερόλης και συνδέεται με προστατευτική δράση.
Από τη χοληστερόλη στους φορείς της
Μέχρι σήμερα, ο καρδιαγγειακός κίνδυνος εκτιμάται κυρίως μέσω της μέτρησης της LDL χοληστερόλης. Οι ερευνητές, ωστόσο, επισημαίνουν ότι η χοληστερόλη δεν προκαλεί βλάβη χωρίς τους λιποπρωτεϊνικούς φορείς της, γεγονός που καθιστά πιο λογική τη μέτρηση των ίδιων των σωματιδίων.
«Δεν ήταν σαφές αν δύο άτομα με την ίδια LDL χοληστερόλη αλλά διαφορετικά χαρακτηριστικά φορέων διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο», εξηγεί ο Δρ. Morze. «Αυτό ακριβώς θέλαμε να διερευνήσουμε».
Η μελέτη και τα ευρήματα
Οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα από πάνω από 200.000 άτομα της UK Biobank, χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου ή λήψης υπολιπιδαιμικής αγωγής. Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για έως και 15 χρόνια.
Τα αποτελέσματα ήταν σαφή:
-
Ο συνολικός αριθμός των σωματιδίων apoB αποδείχθηκε ισχυρότερος προγνωστικός δείκτης καρδιακής νόσου από την LDL χοληστερόλη.
-
Κάθε αύξηση μίας τυπικής απόκλισης της apoB συνδέθηκε με 33% υψηλότερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου.
-
Το μέγεθος ή ο τύπος των σωματιδίων δεν προσέφερε επιπλέον ουσιαστική πληροφορία.
«Η apoB αποτυπώνει τον πραγματικό αριθμό των επικίνδυνων σωματιδίων», σημειώνει ο Δρ. Morze. «Σε περίπου 1 στους 12 ασθενείς, οι κλασικές εξετάσεις υποεκτιμούν τον πραγματικό κίνδυνο – και αυτό μπορεί να κοστίσει ζωές».
Η δεύτερη κρίσιμη εξέταση
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται και στη λιποπρωτεΐνη(a), έναν δείκτη που λειτουργεί ανεξάρτητα από την apoB. Αν και συνήθως βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, σε ορισμένα άτομα αυξάνεται σημαντικά και σχετίζεται με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Σύμφωνα με τον Δρ. Clemens Wittenbecher, επίκουρο καθηγητή Ιατρικής Ακριβείας στο Chalmers, «ο συνδυασμός της μέτρησης apoB και λιποπρωτεΐνης(a) μπορεί να αντικαταστήσει την παραδοσιακή εξέταση χοληστερόλης και να προσφέρει πολύ πιο ολοκληρωμένη εικόνα του κινδύνου».Κα
Προς μια νέα εποχή στην πρόληψη
Η ευρεία υιοθέτηση αυτών των δύο εξετάσεων θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τον τρόπο πρόληψης των καρδιαγγειακών παθήσεων, οδηγώντας σε πιο έγκαιρες παρεμβάσεις, καλύτερη στόχευση της θεραπείας και, τελικά, διάσωση περισσότερων ζωών.
Η «Πελοπόννησος» και το pelop.gr σε ανοιχτή γραμμή με τον Πολίτη
Η φωνή σου έχει δύναμη – στείλε παράπονα, καταγγελίες ή ιδέες για τη γειτονιά σου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
