Τα όρια ανάμεσα σε πάθος και ασθένεια – Τρεις ψυχίατροι-ψυχολόγοι αναλύουν
Με αφορμή τα περιστατικά ακραίας σεξουαλικής βίας και κακοποίησης που βγαίνουν στο φως, και έτσι όπως περιγράφονται και καταγγέλλονται από θύματα, τι πιστεύετε για τους «δράστες»; Είναι ιδιάζουσες περιπτώσεις που χρήζουν ψυχιατρικής προσέγγισης και ανάλυσης ή πρόκειται απλώς για υπερβολικά ενεργούς σεξουαλικά ανθρώπους;
Ποιο είναι το όριο και το κριτήριο που ορίζει και διαφοροποιεί κάποιον που έχει ακόρεστη και ανεξάντλητη σεξουαλική όρεξη και ορμή από εκείνον που είναι αρρωστημένα και ενδεχομένως ψυχιατρικά εμμονικός για σεξουαλικές πράξεις, ειδικά διαστροφικές;
Και το κυριότερο: Από ψυχιατρικής-ψυχολογικής πλευράς, η παιδεραστία και παιδοφιλία θεωρούνται ασθένειες-παθήσεις, και γιατί;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΡΑΤΟΥΛΙΑΣ: Διαστροφική δομή και «αρχή άνδρα…»
«Εξουσία και γνώση προϋποθέτουν η μία την άλλη. Η επιστημονική γνώση δεν επιτυγχάνεται, ούτε παράγεται ανεξάρτητα από τη χρήση που θα της γίνει. Η ουδετερότητα της επιστήμης είναι μύθος. Η ψυχιατρική ως επιστήμη είναι ένα τρανό παράδειγμα. Η ιστορία δείχνει ότι η γνώση της διαμορφώνεται μέσα και υπό την επίδραση του ιστορικού – κοινωνικού – οικονομικού πλαισίου. Στη διαδρομή του χρόνου η διαγνωστική ορολογία αλλάζει και νέοι όροι προκύπτουν για να περιγράψουν νέες ψυχοπαθολογίες, ενώ παλιές διαγνώσεις παύουν να υφίστανται.
Η ομοφυλοφιλία παλαιότερα θεωρείτο ψυχική διαταραχή, σήμερα δεν αναφέρεται καν στα ψυχιατρικά συγγράμματα.
Η παιδοφιλία ήταν και είναι ψυχική διαταραχή και επιπλέον βαρύ ποινικό αδίκημα για αυτονόητους λόγους. Κατατάσσεται στις παραφιλίες, ένα νέο όρο για ό,τι στο παρελθόν ονομάζονταν σεξουαλικές διαστροφές. Οι διαστροφές και ειδικότερα η παιδοφιλία είναι ψυχιατρική διαταραχή γιατί αποτελεί μια ασυνήθιστη, περίεργη σεξουαλική συμπεριφορά που βρίσκεται σε σύγκρουση με τις αποδεκτές σεξουαλικές πρακτικές. O παιδόφιλος μη μπορώντας να νιώσει ευχαρίστηση με άλλον τρόπο, εμπλέκει στην σεξουαλική πρακτική του ένα παιδί που δεν έχει διαμορφωμένο ακόμη ερωτικό προσανατολισμό, δεν είναι αυτεξούσιο και καταφεύγει στη παραπλάνηση ή την αποπλάνηση του, τραυματίζοντας ανεπούλωτα το σώμα και την ψυχή του θύματος.
Για την εξήγηση της παιδοφιλίας αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες, όπως αυτή της «διαστροφικής ιδιοσυγκρασίας». Αντίθετα, η ψυχανάλυση μιλά για «διαστροφική δομή». Αυτή οργανώνεται πάνω στην απάρνηση του ευνουχισμού, την απάρνηση της διαφοράς των φύλων, στο μίσος για την γυναίκα, στην πρόκληση του νόμου και την παραβίασή του.
Σήμερα, που κυριαρχούν το πρόταγμα της απόλαυσης χωρίς όρια και το ιδεώδες της αχαλίνωτης κατανάλωσης, παρατηρείται μια ποσοτικοποίηση και της σεξουαλικής απόλαυσης που κάνει προβληματικό τον κορεσμό της. Η διάρρηξη του κοινωνικού δεσμού, αποθεώνοντας τον ατομικισμό, εκμηδενίζει τον σεβασμό της προσωπικότητας του Αλλου.
Τέλος, άτομα με «διαστροφική δομή» όταν κατέχουν εξουσία, ευκολότερα περνούν στην πράξη. Οι αρχαίοι έλεγαν ”αρχή άνδρα δείκνυσι”, δηλαδή το ήθος του ανθρώπου φανερώνεται όταν έχει εξουσία».
* Ο Γιάννης Στρατούλιας είναι ψυχίατρος.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΟΥΡΑΣ: «Ανταποδίδουν» τον βιασμό…
«Η παιδεραστία ανήκει σε μια μεγάλη κατηγορία σεξουαλικών διαστροφών που λέγονται παραφιλίες. Υπάρχουν πολλές άλλες διαταραχές μαζί με την παιδοφιλία (χωρίς σεξουαλική πράξη) και την παιδεραστία (με σεξουαλική πράξη).
Μιλάμε για σεξουαλική διαστροφή κι όχι για ψυχική ασθένεια. Αρα δεν υπάρχει ούτε φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να θεραπεύσει, ούτε ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση που μπορεί να βοηθήσει. Πριν μόνο λίγα χρόνια ο παιδεραστής επικαλείτο ψυχική ασθένεια κι αυτό ελάφρυνε πολύ την έννομη συνέπεια της ποινής του. Τώρα πλέον είναι ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει ψυχική νόσος κι επομένως θεωρείται κανονικό ποινικό αδίκημα· εγκληματικό θα έλεγα αφού παραβιάζεται και καταστρέφεται η προσωπική, σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών. Ο δράστης/θύτης προσπαθεί με οποιονδήποτε τρόπο να πλησιάσει ανήλικα παιδιά στην αρχή ως φίλος και βοηθός και μετέπειτα ως κυρίαρχος και βιαστής. Η παιδεραστία έχει πολλές αιτίες. Συνήθως οι παιδεραστές έχουν υποστεί βιασμό σε μικρή ηλικία και οι ίδιοι, γι’ αυτό και τον «ανταποδίδουν». Ωστόσο, υπάρχουν και οικογενειακές, βιωματικές, κοινωνικές εκφάνσεις που βοηθούν στη σεξουαλική διαστροφή της παιδεραστίας.
Οι θύτες/δράστες είναι άτομα καθημερινά, της διπλανής πόρτας, υπομονετικά κι ευγενικά μέχρι να κατορθώσουν να παγιδεύσουν το θύμα τους και να ικανοποιήσουν τις ανώμαλες ορέξεις τους.
Οι γονείς οφείλουν να είναι κοντά στα παιδιά, να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους μιλώντας και συμβουλεύοντας ούτως ώστε τα παιδιά να τους ενημερώσουν αμέσως χωρίς να φτάσουμε στο σαθρό αποτέλεσμα».
* Ο Δημήτρης Σούρας είναι ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Metropolitan».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΕΦΕΡΙΑΔΗΣ: «Πλήρης επίγνωση του πάθους τους…»
«Ο καταναγκασμός και ο πειθαναγκασμός είναι το πρόβλημα και όχι η έντονη σεξουαλικότητα. Οι κάθε είδους θέσεις εξουσίας που φθάνουν να κατέχουν έντονα διαστροφικά άτομα οδηγούν στο να καταρρέουν οι φραγμοί, να υπάρχει η αίσθηση αλαζονείας και ατιμωρησίας. Και πολύ συχνά οι θέσεις εξουσίας χρησιμοποιούνται για να εκμεταλλευτούν την ανημπόρια ή την επιθυμία των θυμάτων για ανέλιξη σε ένα κοινωνικό ή επαγγελματικό χώρο και τον εξαναγκασμό τους σε σεξουαλικές πράξεις οι οποίες δεν θα γίνονταν πράξη σε άλλες συνθήκες. Η άσκηση βίας ή η εξαπάτηση είναι ένδειξη ψυχοπαθητικής – αντικοινωνικής συμπεριφοράς και γι’ αυτό τα θύματα σωστά προστατεύονται από τον νόμο. Σε κάθε περίπτωση, όπως και στην παιδεραστία, δεν υπάρχει το ακαταλόγιστο μιας και οι θύτες έχουν πλήρη γνώση των πράξεών τους, απλά δεν θέλουν να ελέγξουν τις ορμές τους.
Η παιδοφιλία-παιδεραστία είναι μια διαστροφή. Αυτά τα άτομα έχουν έντονες φαντασιώσεις για σεξουαλική δραστηριότητα με παιδιά, τις οποίες συχνά πραγματοποιούν. Η δραστηριότητα αυτή καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος από την ενέργεια και τη ζωή του ατόμου. Το παιδί-αντικείμενο της διαστροφής αυτής μπορεί να είναι από το οικογενειακό περιβάλλον ή ξένο προς αυτό. Επιπλέον μπορεί να είναι και των δύο φύλων. Η σχέση με το παιδί μπορεί να περιοριστεί σε οπτική επαφή, μόνο που συνοδεύεται από αυνανιστική δραστηριότητα, μπορεί όμως να συνδυαστεί με βία και βιασμό.
Οι παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση της παιδεραστίας είναι κυρίως περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί. Σε όλους υπάρχουν χαρακτηριστικά διαστροφής, τα οποία όμως δεν δομούν οργανωμένη διαταραχή και εντέλει υπηρετούν τη φυσιολογική σεξουαλική ζωή. Η αποτυχία της διαστροφής να επιφέρει κάποια ψυχική ισορροπία, ταυτόχρονα με το σοβαρό έλλειμμα του ελέγχου των παρορμήσεων και της επιθετικότητας, έχουν τη δυνατότητα να οδηγήσουν τα άτομα αυτά σε ακραίες πράξεις που μπορεί να φτάσουν μέχρι και το φόνο. Δεν υπάρχει το ακαταλόγιστο γιατί έχουν πλήρη επίγνωση του πάθους τους».
* O Δημήτρης Σεφεριάδης είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής.
Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΒΕΡΓΑΝΕΛΑΚΗ
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
