Πέρσα Ζηκάκη: Η γυναίκα καριέρας, τα παιδιά και οι ενοχές
Πάντα την ενδιαφέρουν θέματα με ουσία. Και πάντα η γραφίδα της λειτουργεί σαν νυστέρι που δεν διστάζει να εισχωρήσει τόσο βαθιά ώστε να φτάσει στο κόκκαλο. Ετσι, λοιπόν, δεν μας ξένισε που το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο «Στη Σκιά και στο Φως» (εκδ. «Δρόμων») εστιάζει σε αυτή τη μοναδική, κι ενίοτε -όπως εν προκειμένω- πολύπλοκη έως και οδυνηρή, σχέση μητέρας-κόρης. Είναι πολλοί αυτοί που θα δουν τον εαυτό τους στις σελίδες του, και άλλοι τόσοι αυτοί που θα προβληματιστούν. Σημασία έχει ότι η Πέρσα Ζηκάκη κατάφερε και πάλι να «μιλήσει» μέσα μας. Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου της σήμερα ώρα 20.00 στο αίθριο του Παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου Πατρών, μιλάει στην «Π».
Στο νέο σας μυθιστόρημα καταπιάνεστε με την προβληματική και δη αγεφύρωτη σχέση μητέρας-κόρης. Τι σας ώθησε να αγγίξετε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα;
Ενα ψυχογράφημα είναι κι αυτό όπως και τα προηγούμενα βιβλία μου. Ενα συγκεκριμένο γεγονός που τυχαία πληροφορήθηκα υπήρξε το έναυσμα για μένα ώστε να καταπιαστώ με τις γονεϊκές σχέσεις και ιδιαίτερα με την περίπτωση όπου η κόρη «απορρίπτει» τη μάνα.
Μεγάλο μέρος της ιστορίας σας εκτυλίσσεται στο Παρίσι, με την αφηγήτρια της ιστορίας, που θα την κάνει βιβλίο, να πηγαίνει εκεί για το μεταπτυχιακό της. Κατά πόσο βασιστήκατε σε αληθινά γεγονότα; Είναι η αφηγήτρια το alter ego σας;
Η αφηγήτρια της ιστορίας είναι πρόσωπο μυθοπλασίας αντίθετα η παραμονή μου στο Παρίσι ανήκει σε προσωπικά μου βιώματα που απέκτησα μένοντας εκεί για σημαντικό χρονικό διάστημα.
Ξεκινάτε από το κεφάλαιο «Μηδέν» με την αυτοκτονία της ηρωίδας σας, διάσημης Ελληνίδας σοπράνο Αγγέλας Μωραΐτη; Γιατί;
Είναι κάτι που για πρώτη φορά επιχειρώ σε βιβλίο μου. Ας δεχθούμε ότι «σκηνοθέτησα» την αφήγηση με σκοπό να γνωρίζει ο αναγνώστης από την αρχή το τέλος της διάσημης ηρωίδας. Μετά από αυτή την πληροφορία μπορεί να παρακολουθήσει την ιστορία από την αρχή της, από το πρώτο κεφάλαιο κανονικά.
Η Αγγέλα με τη λαμπρή καριέρα, κουβαλώντας οδυνηρά βιώματα, γίνεται μάνα. Καίτοι αγαπά την κόρη της, Ελένη, η δεύτερη νιώθει πάντα ως «απολεσθέν αντικείμενο ευτελούς αξίας» εξ ου και την απορρίπτει. Για να διεισδύσετε στα μονοπάτια του ψυχισμού τους, ποια η μεγαλύτερη πρόκληση;
Εδώ προσπαθώ να διεισδύσω στο καυτό πρόβλημα που θέτει από τη φύση του το δίλημμα «οικογένεια ή καριέρα» και απασχολεί ιδιαίτερα τις γυναίκες οι οποίες έχουν δημιουργήσει μία καριέρα την οποία δεν είναι εύκολο να εγκαταλείψουν αλλά ταυτόχρονα είναι και μητέρες. «Ημουν παιδί δεύτερης προτεραιότητας» ισχυρίζεται η Ελένη κι από εκεί ξεκίνησε το τεράστιο εσωτερικό της πρόβλημα που την οδήγησε στην απόρριψη της μάνας της. Θέλησα λοιπόν να καταγράψω τα ιδιαίτερα συναισθήματα που γεννήθηκαν μέσα μου όταν πληροφορήθηκα από τη φίλη μου (στο βιβλίο πάντα) ότι αυτός ήταν ο λόγος που η σχέση με τη μητέρα της είχε διαρραγεί. Παράλληλα θέλησα να πλησιάσω και τη μάνα ώστε να ακούσω και τη δική της φωνή.
Νιώσατε να διχάζεστε ανάμεσα στο δίκιο της μητέρας και της κόρης; Εγειρε η πλάστιγγα προς το μέρος κάποιας εκ των δύο;
Από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα του βιβλίου είναι ξεκάθαρη η τοποθέτησή μου απέναντι στις δύο γυναίκες. Προσπάθησα όμως να γίνω ή γέφυρα ανάμεσά τους, πράγμα σχεδόν ακατόρθωτο, αλλά ήμουν αποφασισμένη να το παλέψω.
Ποιο μήνυμα θελήσατε να στείλετε μέσω του βιβλίου σας;
Η γονεϊκή προσφορά πρέπει να είναι απαλλαγμένη από κάποιες ενοχές που σίγουρα θα νιώθει ο γονιός, (μάνα ή πατέρας), όταν πιστεύει ότι η μη ηθελημένη απουσία του από τη ζωή των παιδιών του μπορεί να κλονίσει ανεπανόρθωτα τη σχέση με τα παιδιά του, ιδιαίτερα όταν τα παιδιά έχουν πλέον μεγαλώσει. Οι ενοχές δεν οδηγούν πουθενά. Δυστυχώς για τη μάνα η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη όταν η εργασία της της επιβάλλει να είναι απούσα από το μεγάλωμα του παιδιού της. Ολο αυτό όμως οδηγεί σε ένα και μόνο συμπέρασμα. Η ισορροπία επιτυγχάνεται μόνο όταν υπάρχει αγάπη και κατανόηση και από τα δύο μέρη. Η ποιότητα είναι πιο σημαντική από την ποσότητα.
Ως μητέρα, θεωρείτε ότι μπορεί μια γυναίκα σπουδαίας καριέρας να μην δυσαρεστήσει, επικίνδυνα, τα παιδιά της; Είναι γεννημένες όλες οι γυναίκες για μανάδες ή ακολουθούν, τυφλά, τα κοινωνικά «πρέπει»;
Η άποψή μου είναι ξεκάθαρη και κατασταλαγμένη. Το στερεότυπο της «καλής μητέρας» που πρέπει να είναι συνέχεια δίπλα στο παιδί της πάντα θα υπάρχει και θα διαιωνίζεται. Από την άλλη, «η μητέρα καριέρας», η πλήρως απορροφημένη από την εργασία της δεν σημαίνει πως δεν θα είναι κοντά του ή ότι η αγάπη της προς το παιδί της είναι λιγότερη. Μιλάμε πάντα για την πιο ιερή σχέση, τη σχέση μάνας παιδιού. Τα κοινωνικά «πρέπει» δεν έχουν θέση εδώ.
Ποιο το «κλειδί», θεωρείτε, για να εμποδίζουμε τη Σκιά να σκεπάζει το Φως της ζωής μας;
Δεν υπάρχει κανένα κλειδί. Είμαστε όλοι υπεύθυνοι για οποιαδήποτε σκιά παρουσιαστεί στη ζωή μας. Το φως το εισπράττουμε από παντού και μέριμνά μας πρέπει να είναι η διατήρησή του. Η ηρωίδα του βιβλίου ζούσε μισή στη σκιά (λόγω της απόρριψης), και μισή στο φως (λόγω της διασημότητας) πράγμα που την οδήγησε στο οδυνηρό τέλος που περιγράφεται στο κεφάλαιο «μηδέν» του βιβλίου μου.
*Στην αποψινή εκδήλωση, που συνδιοργανώνουν οι εκδόσεις «Δρόμων» και το βιβλιοπωλείο «Discover», θα μιλήσουν οι: Ευγενία Αρσένη σκηνοθέτης- θεατρολόγος, Dr Αισθητικής Φιλοσοφίας, Μαίρη Σιδηρά – φιλόλογος. Θα συντονίσει η γράφουσα. Η συγγραφέας θα συνομιλήσει με τους αναγνώστες και θα υπογράψει βιβλία της.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News