Οι πολιτιστικοί σύλλογοι στην Ελλάδα

Του Ιωάννη Σαμαρτζή, Φοιτητής Φιλολογίας

Ο πολιτισμός αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι κοινωνικής υπόστασης του ανθρώπου και τον συνοδεύει, απερίσπαστα, σε όλη την πορεία της ζωής του.

Εκφραστές του πολιτιστικού γίγνεσθαι, ως αποτέλεσμα ομαδικής διεργασίας, δύναται να χαρακτηριστούν οι λεγόμενοι «Πολιτιστικοί Σύλλογοι», οι οποίοι δεν φέρουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα και αποσκοπούν σε έναν ή περισσότερους κοινούς σκοπούς.

Στον ελληνικό χώρο, παρότι φαινομενικά υπάρχει πληθώρα εγγεγραμμένων πολιτιστικών σωματείων, διαπιστώνεται ότι, εν τοις πράγμασι, δεν είναι όλα ενεργά. Ορισμένα δεν παρουσιάζουν δραστηριότητα και υπάρχουν μόνο τυπικά.

Παράλληλα, οι πολιτιστικοί σύλλογοι που λειτουργούν στην πράξη, μπορούν να χωριστούν σε δυο κατηγορίες: οι μεν, που ως πρότυπα βρίσκονται διαρκώς παρόντες στο πολιτιστικό έργο, παρέχοντας ποιοτικές και ποικίλες δράσεις (λ.χ. εκπαιδευτικές ημερίδες, εκδηλώσεις, αναβιώσεις ηθών & εθίμων κ.ά.), και οι δε, που πραγματοποιούν ελάχιστες έως μηδαμινές δράσεις (συνήθως ένα πανηγύρι και εκδηλώσεις αποκλειστικά ψυχαγωγικού περιεχομένου).

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι παρότι υπάρχουν πολιτιστικοί σύλλογοι, που ειλικρινώς επιθυμούν να είναι παραγωγικοί, καθίσταται αρκετά δύσκολη η επώαση ορισμένων ζητημάτων με τα οποία βρίσκονται αντιμέτωποι, ειδικώς τα τελευταία χρόνια, ώστε να καταστούν λειτουργικοί.

Χαρακτηριστικά προβλήματα είναι η απουσία εθελοντικού δυναμικού, οι περιορισμένοι πόροι, η γραφειοκρατία και η, κατά τόπους, έλλειψη τεχνολογικών μέσων για την αντιμετώπισή της. Συνέπεια είναι η ταλαιπωρία του εκάστοτε διοικητικού συμβουλίου, το οποίο υποχρεούται να ανατρέχει κάθε φορά στις αρμόδιες Υπηρεσίες για την έκδοση, θεώρηση και κατάθεση εγγράφων που απαιτούνται ώστε να λάβει επιχορηγήσεις για εκδηλώσεις, που δικαιούται -αφού δεν υπάρχει ενιαία ψηφιακή εφαρμογή για τα πολιτιστικά σωματεία- ειδικώς αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι οι σύλλογοι βασίζονται στον εθελοντισμό και τον ελεύθερο χρόνο.

Μια πρακτική ιδέα, που θα έδινε πνοή στους πολιτιστικούς συλλόγους, είναι η δημιουργία μιας επίσημης ενιαίας διαδικτυακής εθνικής πύλης πολιτιστικών
φορέων, στην οποία έκαστος θα είχε τη δυνατότητα να εγγραφεί. Εντός αυτής κάθε ένας θα μπορούσε να πραγματοποιεί ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων για επιχορηγήσεις από όλους τους δημόσιους οργανισμούς (δήμοι, περιφέρειες, υπουργεία κ.λπ.), να μαθαίνει και να δηλώνει συμμετοχή στα σχετικά επιχορηγούμενα ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα, καθώς και να αποκτά τα απαραίτητα έγγραφα, που χρειάζεται.

Παράλληλα ο κάθε σύλλογος θα είχε πρόσβαση σε μια σημαντική και αξιόλογη παροχή, της επικοινωνίας και συνεργασίας, ήτοι να αλληλοεπιδρά με άλλους πολιτιστικούς συλλόγους, σε ειδικό πεδίο της πύλης αυτής, ανταλλάσσοντας ιδέες, απόψεις και γνώσεις ή και μετέχοντας σε κοινές δράσεις-συνδιοργανώσεις, ενώ ταυτόχρονα υλοποιήσιμη θα ήταν και η ύπαρξη ημερολογίου δράσεων συλλόγων ανά νομό, εντός της εφαρμογής, στο οποίο κάθε σύλλογος θα αναρτούσε την ημερομηνία προγραμματισμού της εκδήλωσής του και τον τόπο της.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η δημιουργία εργαλείων, που θα διευκολύνει την λειτουργία των πολιτιστικών σωματείων, μπορεί να προσδώσει «πνοή» σε πολλά, που αντιμετωπίζουν σχετικές δυσκολίες.

Κατά κύριο λόγο, όμως, είναι χρέος όλων μας, ως πολίτες, να ευαισθητοποιούμαστε σε ζητήματα πολιτισμού και να διαθέτουμε ένα μέρος του ελεύθερου χρόνου μας -αν διαθέτουμε- στη συμμετοχή μας στα πολιτιστικά κοινά.

Ας μη λησμονούμε ότι, ως χώρα, διακρινόμαστε συλλήβδην για τον αξιοθαύμαστο πολιτισμό μας…