Αναστασία Ευσταθίου: «Θέλησα να ειπωθεί η Ιστορία αλλιώς»
Είχε την ωραία ιδέα να μιλήσει στους μικρούς αναγνώστες για το ηρωικό 1821, όχι απευθείας, αλλά μέσω επτά αντικειμένων, συνδεδεμένων με την εποχή και τους αγωνιστές της. Ιδέα, η οποία υλοποιήθηκε εξαιρετικά με τίτλο «Το δικό μας 1821» (εκδ. Ελληνοεκδοτική). Εμπειρη εκπαιδευτικός και συγγραφέας, με αστείρευτη φαντασία, η Αναστασία Ευσταθίου μιλά στην «Π» για το βιβλίο της, τον τρόπο που γράφει για παιδιά, τη διαπιστούμενη λεξιπενία αυτών, τη βία των ανηλίκων, τους σημερινούς ήρωες.
-Από ποια ανάγκη σας προέκυψε «Το δικό μας 1821», που απευθύνεται στους μικρούς αναγνώστες και ποιος ο στόχος σας;
Ηθελα να ειπωθεί η ιστορία αλλιώς. Μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση το «εγώ» γίνεται το δοξασμένο «εμείς» με την ελπίδα να γίνει στο μέλλον και το «εσείς». Κι όπως αναφέρει σε βιβλιοκριτική του ο Ι. Παπαδάτος, καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου «τα άψυχα αντικείμενα είναι δυνατόν να αφηγηθούν ιστορίες με έμμεσο τρόπο, σαν να έχουν συνείδηση… μαζί με τις γνώσεις καλλιεργούν το ιστορικό/πατριωτικό συναίσθημα». Μέσω αυτού του ανιμισμού και του συμβολισμού, θέλησα με αποδέκτες τους σημερινούς αναγνώστες, να θίξω θέματα σαν την αιχμαλωσία, τον καθημερινό τρόπο ζωής, το παιχνίδι, τη βαναυσότητα του πολέμου και τα αγαθά της ειρήνης με σκοπό να κατανοήσουν καλύτερα εκείνη τη μακρινή εποχή.
-Στο βιβλίο σας έχετε δώσει «φωνή» σε επτά αντικείμενα, άλλα απλά (ένα τσέρκι μια υφαντή ποδιά) κι άλλα συνδεδεμένα με ήρωες της Επανάστασης (το σπαθί του Νικηταρά, η πιστόλα της Μπουμπουλίνας). Με ποιο κριτήριο τα επιλέξατε;
Επέλεξα συνειδητά να βάλω χρηστικά αντικείμενα του καθημερινού βίου να συνομιλήσουν με τα παιδιά. Αντικείμενα γνώριμα του πολέμου, όπως το γιαταγάνι, η πιστόλα επιφανών αγωνιστών της Επανάστασης αλλά και μια εικόνα της Παναγίας κι ένας κονδυλοφόρος. Η αλήθεια είναι ότι υπήρχαν πολλά ακόμα αντικείμενα που θα μπορούσαν να μιλήσουν για την εποχή εκείνη. Ισως σε ένα άλλο βιβλίο… Με ενδιέφερε να καλύψω τη γενναιότητα, την ανδρεία, την πίστη αλλά και τη μόρφωση, τον καθημερινό μόχθο των απλών ανθρώπων. Πιστεύω ότι κάλυψα μια μεγάλη γκάμα ανθρώπων που άφησαν το χνάρι τους στην Επανάσταση κι αυτοί δεν ήταν μόνο οι επώνυμοι.
-Πώς βιώσατε τη διαδικασία της συγγραφής -από τη σύλληψη της ιδέας της κάθε αφήγησης και την έρευνα έως την αποτύπωση των ιστοριών;
Απόλαυσα όλη τη διαδικασία, από την πρώτη λέξη μέχρι την τελευταία τελεία. Κυοφορούσα μέσα μου την ιδέα που ήθελα να μοιραστώ με τους μικρούς αναγνώστες πολύ καιρό. Η προσμονή του ότι θα γεννηθεί κάτι καλό με τροφοδοτούσε με χαρά, αλλά και αγωνία συνάμα εάν θα πετύχει. Είναι αναμφίβολα, ένα μοναδικό βίωμα με ανάμικτα συναισθήματα που νιώθει κάθε δημιουργός για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εχει πολλά κοινά σημεία με τη γέννα, γιατί όταν κρατάς στα χέρια σου το φρεσκοτυπωμένο βιβλίο, πραγματικά το νιώθεις σαν «παιδί σου».
-Προτείνετε δημιουργικές δραστηριότητες στο τέλος του βιβλίου. Πείτε μας για τον τρόπο που λειτουργούν.
Επιζητούμε τη διάδραση του αναγνώστη με τις ιστορίες που αφηγούνται την εποχή της Εθνικής ανεξαρτησίας, γι’ αυτό προτείνουμε στο παιδί να «παίξει» διαφορετικούς ρόλους: ερευνητή, δημοσιογράφου, παραμυθά. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια προσωπική δέσμευση του παιδιού, καθώς μετά το τέλος της ανάγνωσης, ξεκινά ένα νέο ταξίδι για τη χώρα της δημιουργίας και της ενσυναίσθησης. Είναι μία πρόσκληση να ανοίξει τα φτερά του για νέες απολαυστικές περιπέτειες, να καλλιεργήσει το αισθητικό του κριτήριο και να συναντηθεί με άλλες τέχνες.
-Οταν γράφετε για παιδιά, τι προσέχετε ιδιαίτερα;
Να είμαι περισσότερο συγγραφέας παρά δασκάλα. Σκοπεύω στο συναίσθημα, στην αισθητική απόλαυση και στην κριτική σκέψη. Αποφεύγω τον σκόπελο του Φωτεινού Παντογνώστη, να δίνω γνώσεις και βαρετές πληροφορίες που σίγουρα εξασφαλίζουν πολλά… χασμουρητά.
-Εχοντας μεγάλη εμπειρία στη συγγραφή παιδικών αναγνωσμάτων αλλά και στη διδασκαλία στις σχολικές αίθουσες, πώς θα χαρακτηρίζατε, όσο περνούν τα χρόνια, αφενός τον πλούτο του λεξιλογίου των παιδιών και αφετέρου την έλξη που τους ασκεί το διάβασμα;
Δυστυχώς είναι μια οδυνηρή διαπίστωση για τη σχολική κοινότητα η λεξιπενία των παιδιών και η αδυναμία τους στον γραπτό λόγο. Οσο μεγαλώνουν, δε, τόσο μειώνεται η αγάπη για διάβασμα. Θεωρώ ότι η (υπέρ)έκθεσή τους στις νέες τεχνολογίες, στα κινητά και στις δυνατότητες επικοινωνίας που τους δίνει η νέα εποχή, τους στερεί την ανάγκη για το διάβασμα. Οσο και να γίνονται προσπάθειες, είναι πασιφανές ότι το έντυπο βιβλίο δεν μπορεί να ανταγωνιστεί την εικόνα και την ταχύτητα της εποχής που ζούμε. Αντίθετα στις μικρές ηλικίες το βιβλίο δρα καταλυτικά στην ψυχοσύνθεση του παιδιού.
-Πού οφείλονται, κατά τη γνώμη σας, οι εκρήξεις βίας από ανήλικους προς συνομηλίκους τους και ποια θα ήταν, ίσως, η θεραπεία της θλιβερής αυτής κατάστασης;
Η βία των ανηλίκων είναι ο καθρέπτης της κοινωνίας μας, καθώς υπάρχει διάχυτη σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Υπάρχει, όμως και μια άλλη βία που αναπαράγεται με «φυσικό» τρόπο μέσα από την τεχνολογία και τα social media. Ανησυχητικό, αλλά όταν είσαι γονιός μπορεί να επέμβεις δραστικά. Να μιλάς με το παιδί σου, να βάζεις όρια, να είσαι δίπλα του με ανοικτά αφτιά νουθετώντας λιγότερο ακούγοντας περισσότερο. Οταν ενισχύεις την αυτοεκτίμησή του και του παρέχεις σε σταθερές δόσεις εμπιστοσύνη και ασφάλεια. Από την άλλη, το σχολείο πρέπει να εστιάζει στην καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων, συναισθηματικής νοημοσύνης και το σπουδαιότερο για εμένα, της ενίσχυσης της ενσυναίσθησης.
-«Εσύ αγόρι μου, να τον θυμάσαι, να τον θαυμάζεις, γιατί η εποχή σας δεν έχει πολλούς ήρωες» λέει το σπαθί του Νικηταρά. Μεγάλη αλήθεια… Ποιοι είναι οι πραγματικοί ήρωες, για εσάς σήμερα;
Ηρωας είναι ο απλός άνθρωπος του μόχθου στην Ελλάδα του 2024 που παλεύει στην καθημερινότητά του να τα βγάλει πέρα με ένα ανάλγητο κράτος. Προσπαθεί να αντιπαλέψει, σαν άλλος Διγενής, τις παθογένειες και αγκυλώσεις μιας χώρας που αρνείται πεισματικά να ενηλικιωθεί προσκολλημένη στο ένδοξο και ηρωικό παρελθόν της φουστανέλας.
-Ετοιμάζετε κάτι άλλο, είτε για ενήλικες είτε για παιδιά;
Είναι προς έκδοση ένα βραβευμένο παραμύθι μου από τον διεθνή διαγωνισμό του Ομίλου της UNESCO για την ιστορία του Οδοντωτού που συνδέει το Διακοφτό με τα Καλάβρυτα. Αναμένω την άφιξή του την άνοιξη από τις εκδόσεις Ηδύφωνο.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
