Πάτρα: Ο Αλέξης Σταμάτης παρουσιάζει το νέο του μυθιστόρημα «Υπήρξα τόσοι άλλοι»
Την Πέμπτη 30 Μαΐου (ώρα 20;30), ο βραβευμένος συγγραφέας θα βρίσκεται στον όμορφο κήπο του «Πολύεδρου».
Αντικρίζοντας, με τόλμη, τον καθρέφτη της ζωής και του εαυτού -ή μάλλον εαυτών- του, «απροστάτευτος», όπως εξηγεί ο ίδιος, ο Αλέξης Σταμάτης έγραψε ένα ξέχειλο με ειλικρίνεια βιβλίο, με τίτλο «Υπήρξα τόσοι άλλοι» (εκδ. Καστανιώτη), μέσα από τις σελίδες του οποίου αφηγείται προσωπικά του βιώματα, τραύματα, πάθη, λάθη και σωστά, μιλά για τους ανθρώπους που τον σημάδεψαν -άλλοι μακριά του πια κι άλλοι δίπλα του, ζωογόνα-, ενώ παράλληλα συνδιαλέγεται με τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο και το θέατρο, προσφέροντάς μας ένα γοητευτικό ανάγνωσμα, δύσκολα κατατάξιμο σε συγκεκριμένο είδος. Ο βραβευμένος συγγραφέας έρχεται στην Πάτρα την Πέμπτη 30 Μαΐου (ώρα 20:30), για να το παρουσιάσει στο «Πολύεδρο», και μιλά στην «Π».
-Το βιβλίο σας δεν κατατάσσεται σε συγκεκριμένο είδος. Ο ίδιος το χαρακτηρίζετε ποικιλοτρόπως. Βουτιά βαθιά εντός σας, πάντως, σίγουρα είναι. Τι σας «έσπρωξε» να την κάνετε;
Δεν υπήρξε μια συγκεκριμένη αφορμή. Είχα αρχίσει να γράφω ακατάτακτες σημειώσεις, όπως κάνω κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο. Κάποια στιγμή αισθάνθηκα ότι οι σημειώσεις αυτές συνομιλούσαν, συνδέονταν και σταδιακά δημιουργούσαν μια αφηγηματική δομή.
-Αυτή την ελεύθερη κατάδυση εντός σας, πώς τη βιώσατε ώστε, αναδυόμενος, να γράψετε τα 180 κεφάλαια του βιβλίου σας;
Τη βίωσα με φυσικό τρόπο. Εξάλλου αυτό έκανα και στα υπόλοιπα βιβλία μου. Η διαφορά είναι πως το συγγραφικό εγώ στο «Υπήρξα τόσοι» άλλοι είναι απροστάτευτο, δεν κρύβεται πίσω από ένα χαρακτήρα. Κάτι εξόχως απελευθερωτικό και αναγκαίο στο στάδιο που βρίσκομαι τώρα.
-Γιος της Μπέττυς Αρβανίτη, ανιψιός της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, στις οποίες συναντάμε στις σελίδες του βιβλίου σας. Πώς επίδρασαν αυτές οι δύο ξεχωριστές γυναίκες πάνω σας;
Σημαντικά. Η μάνα μου με τον τρόπο ζωής της, το θέατρο τις καλλιτεχνικές παρέες και την ελευθερία που βίωσα (με θετικές αλλά και αρνητικές συνέπειες), όταν, στα 13 μου, πήγα να ζήσω μαζί της. Η Κατερίνα, ένας άνθρωπος που ξεπέρασε σημαντικά προσωπικά εμπόδια και όχι μόνο βγήκε νικήτρια, αλλά αποτύπωσε τη συναρπαστική της ζωή σε υπέροχα ποιήματα. Δυο γυναίκες που μου άνοιξαν, η πρώτη μάλιστα κυριολεκτικά, τον κόσμο για να δω.
-Ρίγος: Το νιώσατε πρωτοαντικρίζοντας το τρίλεπτο άνοιγμα των ματιών του νεογέννητου γιου σας και με αυτό, επίσης, κλείνετε το βιβλίο σας. Τι σημαίνει το ρίγος για εσάς;
Το ρίγος είναι η αισθησιακή αντίδραση που με διαπερνά όταν αντιληφθώ κάτι εξαιρετικά σημαντικό, κάτι πολύ συναισθηματικά φορτισμένο και συνδέεται με την εμβάθυνση της συνείδησης. Είναι ένα σημάδι ότι κάτι έχει επηρεάσει βαθιά την ψυχή μου, είτε μια στιγμή ευτυχίας, είτε μια εμπειρία μεγαλείου, είτε, ενίοτε, μια στιγμή θλίψης. Οταν κοίταξα τα μάτια του Ερμή, ένιωσα αυτό το ρίγος. Ηταν σαν να ενωνόμουν με τον πυρήνα της ανθρώπινης εμπειρίας, σαν να ακούω τη φωνή του κόσμου να μιλά μέσα μου. Ενα σημάδι ότι αντιλαμβάνομαι την πλήρη έκταση της ζωής και των συναισθημάτων μου. Το βιβλίο κλείνει με αυτή τη λέξη. Ρίγος: κάτι πολύ περισσότερο από μια βιολογική αντίδραση, ένα ταξίδι στο εσωτερικό του εαυτού μας, ένα σκούντημα του κόσμου από τα μέσα.
-Ομολογείτε πόσο κοντά περάσατε από τον θάνατο, εξαιτίας του εθισμού σας στο αλκοόλ, ενώ αναφέρεστε και στο αποτύπωμα του χρόνου πάνω σας. Χρόνος-θάνατος-γραφή. Πώς αλληλεπιδρούν;
Σε κάθε στιγμή της παρουσίας μας, ο χρόνος είναι η παρούσα ηθική αντίληψη, η υπενθύμιση της πεπρωμένης μοίρας. Κι ενώ ο χρόνος προχωρά απρόσκοπτα, ο θάνατος περιφέρεται σιωπηλά στα παρασκήνια. Μέσα από τη γραφή, καταγράφονται σκέψεις, εμπειρίες, δημιουργούνται θαύματα και αναστάσεις. Ο χρόνος σταματάει για ένα στιγμιότυπο κι ο θάνατος είναι μια ακόμη ιστορία. Η γραφή είναι η ανεξάντλητη αφήγηση της ανθρώπινης εμπειρίας, μέσα από τα βάθη του χρόνου και του θανάτου.
-Ευγνωμονείτε ένα σωτήριο «υγρό χαρτόνι» που έσωσε τη ζωή σας κι έφερε στον κόσμο σας τη σύζυγό σας, ηθοποιό Εύα Σιμάτου και τον γιο σας Ερμή. Πού αποδίδετε αυτές τις στιγμές που αλλάζουν τη ζωή μας;
Οι συμπτώσεις έχουν παίξει ιδιαίτερο ρόλο στη ζωή μου. Μου έχουν συμβεί πολλά περιστατικά, πολύ φορτισμένα και συμβολικά. Ισως είναι συμβάντα τόσο σημαντικά που θέλουμε εκ των υστέρων να επενδύσουμε με αφηγηματική αίγλη, ωστόσο δεν παύουν να έχουν ξετυλίξει ένα κουβάρι ορθολογικών δράσεων και αντιδράσεων. Είναι πολύ πιθανό, εάν δεν είχα γλιστρήσει σε αυτό το χαρτόνι, να μη βρισκόμουν αυτήν τη στιγμή εδώ, οπότε τίποτα δεν θα είχε συμβεί.
-«Το παιδί μια χαρά είναι […] Στο σπίτι κοιτάχτε τι γίνεται»: το πόρισμα της παιδοψυχιάτρου που σας είχαν στείλει. Τα τραύματά σας πώς λειτουργούν στο μεγάλωμα του γιου σας;
Αποτρεπτικά, στο να μην νιώσει ποτέ ο γιος μου ανάλογες εμπειρίες. Αυτή θα ήταν η πρώτη εύκολη παρατήρηση. Ωστόσο, τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Τα όποια παιδικά τραύματα είχαν σαν αποτέλεσμα μια λοξή ματιά στη ζωή, μια αλλόκοτη μέθοδο επιβίωσης που περιλάμβανε πολύ παρατήρηση και ψευδαίσθηση. Αυτά είναι ενδιαφέροντα στοιχεία για έναν μελλοντικό καλλιτέχνη, αλλά δεν συνιστώνται ως προϋπηρεσία στο άθλημα της ζωής. Είναι σαν τον ηθοποιό της μεθόδου. Να χάνεσαι σε αέναες ανακλήσεις για να βρεις την ατμόσφαιρα. Just act, είναι εδώ η δραστική λύση. Ετσι λοιπόν, το παιδί αυτό, όποια συνομιλία και να έχει με αυτόν τον κόσμο, δεν θα είναι σε αντίδραση από έλλειψη αλλά σε συνδυασμό με μια πολλαπλασιαστική βάση αγάπης.
-«Ελπίδα», διαβάζουμε, είναι «μια εντελώς ψεύτικη λέξη», ενώ «πόνος, είναι αληθινή». Τρεις λέξεις φορτωμένες με αλήθεια, για εσάς;
Πόνος, σώμα, σύγκρουση.
-Μετά τη τελεία, και αφού ξαναδιαβάσατε το βιβλίο σας, συνειδητοποιήσατε κάτι για εσάς, που σας εξέπληξε, ίσως;
Πως είναι δυνατόν να γράψεις μυθιστόρημα χωρίς να χρειάζεσαι μυθοπλαστικές αφορμές και χωρίς να χρησιμοποιείς μυθοπλασία.
Πως είναι δυνατόν να λογοδοτείς στη μνήμη, πηγαίνοντας ταυτόχρονα εμπρός και πίσω.
-«Με τη γραφή νικάμε» γράφετε. Στον σκληρό και αλλοπρόσαλλο κόσμο, που ζούμε, με τι άλλο νικάμε; Νικάμε με το να είμαστε παρόντες κάθε μέρα κάθε στιγμή. Με το να είμαστε οι κυματοειδείς όψεις του εκάστοτε εαυτού μας. Με το να σεβόμαστε και να ακούμε το νευρικό μας σύστημα. Κυρίως, με το να συνδεόμαστε και να υπάρχουμε με τον άλλον.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
