Αφιέρωμα – 20/4/1989: «Τσοβόλα δώστα όλα» – Πώς και γιατί ειπώθηκε η επίμαχη φράση;

Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος

Πώς περνούν τα χρόνια. Από το 1989 μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει κάμποσες κυβερνήσεις – κεντροδεξιές, κεντροαριστερές και… μια πρώτη φορά αριστερά – όμως το σύνθημα «Τσοβόλα δώστα όλα» θα μείνει αξέχαστο.

Ειπώθηκε μια ημέρα σαν σήμερα σε προεκλογική συγκέντρωση στο Περιστέρι από τον αείμνηστο πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου, με τη φράση να συνδέεται έντονα με την προεκλογική εκστρατεία εκείνης της χρονιάς. Ηταν η εποχή που η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου, είχε συμπληρώσει 8 χρόνια στην εξουσία, με τα προβλήματα στην οικονομία, σε συνδυασμό και με το σκάνδαλο Κοσκωτά, να έχουν προκαλέσει ένταση και πολιτική φθορά.

Τι θυμούνται, όμως, από εκείνη τη φράση και πώς τη συγκρίνουν με το σήμερα, ο παλιός (ηλείος) υπουργός του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Γεωργακόπουλος και ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδας Γιώργος Παππάς;

Δ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: «ΔΕΝ ΧΡΕΟΚΟΠΗΣΑΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΣΟΚ»

«Ο Ανδρέας Παπανδρέου την είπε μεν τη συγκεκριμένη φράση, αλλά απάντησε αυθόρμητα σε συνθήματα του λαού που ήταν στο ακροατήριο. Δεν ήταν κάτι που το είχε προγραμματίσει να το πει στην ομιλία του», ανέφερε ο Δημήτρης Γεωργακόπουλος που ζούσε τότε από πολύ κοντά τις εξελίξεις.

«Απόδειξη γι’ αυτό που λέω αποτελεί το ότι δεν υπερχρεώθηκε το κράτος από το ”Τσοβόλα δώστα όλα”, αλλά από τις κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας. Στον προϋπολογισμό του Παλαιοκρασά στο τέλος του 1989 κι ενώ είχε μεσολαβήσει η κυβέρνηση Τζανετάκη που ήταν… μπάτε σκύλοι αλέστε, το χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ ήταν 67,5%. Οταν το 1993 πήγαμε με τον Γεννηματά στο υπουργείο Οικονομικών, διαπιστώσαμε ότι το δημόσιο χρέος ήταν 113% σε σχέση με το ΑΕΠ μετά από την 3ετία της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Κι επειδή ορισμένοι χρεώνουν τη χρεοκοπία της Ελλάδας στο ΠΑΣΟΚ, τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας είναι αμείλικτα.

Το 2004, μετά τις κυβερνήσεις του Κώστα Σημίτη, παραδώσαμε 92% δημόσιο χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ, για να έρθει το 2009 και να μας το παραδώσει ο Καραμανλής χρέος στο 176% σε σχέση με το ΑΕΠ. Ενώ μας έλεγαν το 2009 ότι το έλλειμμα θα είναι 4,8%, επειδή τότε ήμουν υπεύθυνος του δημοσιονομικού προγράμματος του ΠΑΣΟΚ, εμείς το υπολογίζαμε στο 8%. Τελικά το βρήκαμε όταν αναλάβαμε μαζί με τον Παπακωνσταντίνου, στο 15,6%! Του έλεγα συνεχώς του Αλογοσκούφη να μην βάζει τα δαχτυλάκια του και να βγάζει ο ίδιος τα μάτια του, αλλά δεν με άκουγε». Σε ό,τι αφορά τη σχετική συνθηματολογία του τότε και του τώρα, ο Δημήτρης Γεωργακόπουλος εξήγησε ότι: «Δεν έχουν καμία σχέση οι προεκλογικές εκστρατείες του σήμερα με εκείνη την εποχή, γιατί πολύ απλά τότε δεν είχαμε χρεοκοπήσει. Τα τελευταία 13 χρόνια, όμως, είναι εντελώς διαφορετικά τα πράγματα».

Γ. ΠΑΠΠΑΣ: «ΤΟΤΕ… ΜΙΑ ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ»

Και ο Γιώργος Παππάς συνέκρινε, από την πλευρά του, το τότε με το τώρα. «Το ”Τσοβόλα δώστα όλα” είναι ένα ακόμη παπανδρεϊκό σλόγκαν που σκοπίμως παραποιήθηκε. Ισως μόνο με το αμίμητο ”Λεφτά υπάρχουν” θα μπορούσε να συγκριθεί», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδας και πρόσθεσε: «Στην πρώτη κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1981-1985 είχαν δοθεί αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, πολλά επιδόματα, έγιναν διορισμοί και προχώρησαν σημαντικές κρατικοποιήσεις εταιρειών.

Στη δεύτερη τετραετία υιοθετήθηκε σφιχτή οικονομική πολιτική. Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας αναλαμβάνει ο Κώστας Σημίτης, το 1985, με στόχο να νοικοκυρέψει τα οικονομικά της χώρας. Σίγουρα, όμως, η επίμαχη φράση δεν εκφωνήθηκε στο Περιστέρι από τον τότε αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, με σκοπό να φανεί μια αλλαγή στην οικονομική πολιτική. Αυτή είχε ήδη φανεί με την “εκπαραθύρωση” του Κώστα Σημίτη το Νοέμβριο του 1987 από το υπουργείο Οικονομικών. Τον Νοέμβριο του 1987 ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακοίνωσε ότι το ”πρόγραμμα σταθερότητας” έληξε. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την άμεση παραίτηση του Κώστα Σημίτη. Το 1988 ακολούθησε η φιλολαϊκή πολιτική, με τον Δημήτρη Τσοβόλα, τότε υπουργό Οικονομικών στην κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, να προχωρεί σε σειρά μέτρων για την ενίσχυση του εισοδήματος των νοικοκυριών.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου εκτιμώ, οικονομολόγος ο ίδιος, είχε δική του άποψη για τα οικονομικά, όσο ήταν και εξαιρετικά αριστοτέχνης στα ρητορικά πυροτεχνήματα. Βέβαια οφείλω να ομολογήσω πως η συλλογική μνήμη ακόμα το διατηρεί ως σύνθημα μιας επεκτατικής οικονομικής πολιτικής που σήμερα, δεν μπορεί να γίνει. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι η προστασία των ευάλωτων με ένα ελάχιστο επίπεδο αξιοπρέπειας και η μεγέθυνση της οικονομίας. Η εποχή 1982-1998 με τον άκρατο δημόσιο δανεισμό, σίγουρα δικαιολογούσε και “μια κουβέντα παραπάνω».

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω