Αφιέρωμα της «Π»: Οι δύσκολες ημέρες της κρίσης των Ιμίων…

Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος

Ηταν δύσκολες, πολύ δύσκολες οι τελευταίες ημέρες του Ιανουαρίου του 1996.

Η Τουρκία προχώρησε στην ένοπλη αμφισβήτηση της ελληνικής θαλάσσιας κυριαρχίας στο Αιγαίο, με αφορμή την προσάραξη πλοίου στις βραχονησίδες των Ιμίων. Κατά τη διάρκεια της ολιγοήμερης κρίσης που ακολούθησε, οι δύο χώρες μετέφεραν στρατιωτικές δυνάμεις γύρω από τα Ιμια και τις ανέπτυξαν, φτάνοντας κοντά στην ένοπλη σύρραξη. Τελικά με την παρέμβαση του ΝΑΤΟ και κυρίως των ΗΠΑ, η ένταση εκτονώθηκε και οι δύο χώρες απέσυραν τους στόλους τους. Το άσχημο για την Ελλάδα ήταν ότι τις τελευταίες ώρες της κρίσης, τρεις Ελληνες αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού έχασαν την ζωή τους όταν το ελικόπτερο όπου επέβαιναν κατέπεσε στην θάλασσα. Η επίσημη εκδοχή του ελληνικού κράτους ήταν ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου.

Οι περισσότεροι έκαναν (και συνεχίζουν να κάνουν και στις μέρες μας), λόγο για λάθος ή και για εγκληματικούς χειρισμούς εκ μέρους της τότε κυβέρνησης Σημίτη, η οποία αξιοποίησε το πλεονέκτημα που διέθετε τότε η Ελλάδα σε ναυτικές δυνάμεις στην περιοχή. Παράλληλα, η φράση του τότε πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, «Ευχαριστούμε τους Αμερικανούς», που είπε από το βήμα της Βουλής κατά τη διάρκεια σχετικής συζήτησης, έχει παραμείνει στα χρονικά της χώρας, καθώς είχε ερμηνευτεί από πολλούς ως ταπεινωτική για την Ελλάδα.

Τι λένε, όμως, για όλα όσα είχαν γίνει τότε στα Ιμια μέλη του κοινοβουλίου τα οποία ασχολούνται με θέματα εξωτερικής πολιτικής και γεωπολιτικής; Και τι υποστηρίζουν στρατιωτικοί εν αποστρατεία και ειδικοί αναλυτές που παρακολουθούν διαχρονικά τις εξελίξεις και ειδικά σε αυτήν την περίεργη συγκυρία με τις προκλήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο; Το σημερινό αφιέρωμα της «Π» θα σας λύσει τις σχετικές απορίες.

Δημήτρης Καιρίδης: «Εξωτερική πολιτική με λογική, όχι συναίσθημα»

«Η κρίση των Ιμίων αποτελεί ένα μεγάλο μάθημα για όλους μας, με κυριότερο δίδαγμα ότι την εξωτερική πολιτική πρέπει να την ασκούν πάντοτε οι υπεύθυνοι φορείς της Πολιτείας και όχι οι δημοσιογράφοι ή άλλοι εξωθεσμικοί παράγοντες». Αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που σχολίασε στην «Π» ο Δημήτρης Καιρίδης όταν του ζητήσαμε να μας κάνει ένα σχόλιο για τα γεγονότα στα Ιμια το 1996.

«Η εξωτερική πολιτική μιας χώρας δεν είναι παιχνίδι. Θέλει σοβαρότητα και υπευθυνότητα και πρέπει να ασκείται με τη λογική και όχι με το συναίσθημα. Οπου κι όταν ασκήθηκε εξωτερική πολιτική με βάση τον λαϊκισμό και με ακρότητες, τα αποτελέσματα ήταν ολέθρια», παρατήρησε ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, ο οποίος ειδικεύεται σε θέματα Δικαίου, Διεθνών Σχέσεων και Διπλωματίας. «Το δεύτερο πράγμα που θέλω να σημειώσω είναι ότι πάντα όταν γίνονται εκλογές στην Τουρκία – κι αυτό συνέβη και το 1996 – ο λαϊκισμός χτυπάει κόκκινο. Είναι μια περίοδος με με κινδύνους και γι’ αυτό χρειάζεται σωφροσύνη από όλους.

Και τέλος, θα πρέπει να θυμηθούμε ότι η Ευρώπη δυστυχώς κοιμήθηκε τότε και μάλλον εξακολουθεί να κοιμάται. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι αν οι ΗΠΑ παραμένουν ξύπνιες μετά από 25 χρόνια. Είναι στις μέρες μας η Αμερική εκείνη η παντοδύναμη χώρα που ήταν τότε με τον Κλίντον και τον Χόλμπρουκ;».

Σία Αναγνωστοπούλου: «Οι δημοκρατικές χώρες δεν… πάνε βράδυ»

Ξεκάθαρη και κατηγορηματική ήταν η Σία Αναγνωστοπούλου όταν της ζητήσαμε να κάνει ένα σχόλιο για όλα όσα συνέβησαν στην κρίση των Ιμίων το 1996, συνδέοντάς το, παράλληλα, και με τη δύσκολη σημερινή συγκυρία.

Δεν είχε ολοκληρωθεί καλά-καλά η χθεσινή πολιτική αντιπαράθεση στη Βουλή με την πρόταση μομφής του ΣΥΡΙΖΑ όταν η πρώην αναπληρώτρια υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της κυβέρνησης Τσίπρα (συγκεκριμένα την περίοδο από τις 15 Φεβρουαρίου μέχρι τις 9 Ιουλίου 2019), εξαπέλυσε ευθείες βολές στην Τουρκία. «Οι δημοκρατικές χώρες που σέβονται το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες καλής γειτονίας ούτε ‘’πάνε’’ βράδυ σε γειτονικές τους χώρες ούτε απειλούν ότι θα ‘’πάνε’’ βράδυ.

Με αυτόν τον τρόπο βρίσκονται διαχρονικά εκτός της διεθνούς νομιμότητας», ήταν το καυστικό σχόλιο της πρώην αναπληρώτριας υπουργού Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων προς την πλευρά της Τουρκίας. Θυμίζουμε ότι η Σία Αναγνωστοπούλου είναι σήμερα μέλος της Επιτροπής Εθνικής Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, έχοντας καθημερινή εικόνα για την πορεία των ελληνοτουρκικών.

Κωνσταντίνος Κολοκούρης: «’Ή φεύγετε από εκεί που είστε παράνομα ΄ή σας εξαϋλώνω!»

Αυτό που συνέβη το 1996 στα Ιμια είναι το πιο μελανό σημείο στη νεότερη Ιστορία μετά τα γεγονότα της Κύπρου το 1974». Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε τις τοποθετήσεις του ο Κωνσταντίνος Κολοκούρης, υποστράτηγος εα στις καταδρομές.

«Αυτό που κάναμε το 1996 ήταν επί της ουσίας ότι δεχθήκαμε να παραχωρήσουμε ελληνικό έδαφος, συμφωνήσαμε δηλαδή με την τουρκική πλευρά που αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία, με το ‘’no ships, no troops, no flags’’ και αποσύραμε τις σημαίες μας από ελληνικά νησιά», δήλωσε ο Κ. Κολοκούρης και πρόσθεσε: «Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε σε όλους ότι τα Ιμια είναι ελληνικά. Μας παραχωρήθηκαν με τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923, μαζί με όλα τα νησιά του Αιγαίου, με εξαίρεση τα Δωδεκάνησα που μας δόθηκαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με τη Συνθήκη των Παρισίων, των Λαγουσών στα Δαρδανέλλια, της Ιμβρου, της Τενέδου και όλων των νησιών που βρίσκονται 3 μίλια και πλησιέστερα προς τις ακτές της Τουρκίας. Το Καστελλόριζο μας ανήκει κι αυτό από το 1947 με τη Συνθήκη των Παρισίων. Δεν υπάρχουν, λοιπόν, νησιά υπό αμφισβήτηση στο Αιγαίο. Ολα έχουν κριθεί με νόμιμες διεθνείς συνθήκες».

Και ο υποστράτηγος εα συνέχισε ως εξής: «Ηταν τραγικό λάθος της κυβέρνησης Σημίτη και της τότε στρατιωτικής ηγεσίας αυτό που συνέβη. Εγινε ξεκάθαρο λάθος σε τακτικό πεδίο. Επρεπε να κλιμακωθεί η κρίση. Στο Ναυτικό ήμασταν 40% πιο ισχυροί. Θα τους είχαμε βυθίσει. Κατά την κρίση μου, ο ναύαρχος Λυμπέρης λειτούργησε συντεχνιακά. Οταν είχαμε την πληροφορία ότι οι Τούρκοι σκέφτονται να κάνουν απόβαση στα δυτικά και στα ανατολικά Ιμια, έγιναν συνεννοήσεις με τον τότε αρχηγό του ΓΕΣ και στο τέλος το πήρε επάνω του ο Λυμπέρης σαν πρώην αρχηγός του στόλου. Δυστυχώς, αυτό που συνέβη ήταν ότι βγάλαμε δυο φορές στρατιωτικό τμήμα στην ίδια βραχονησίδα και όχι και στα δυτικά και στα ανατολικά Ιμια».

Σε ό,τι αφορά τη σύνδεση του 1996 με το 2023, ο Κ. Κολοκούρης τόνισε τα εξής: «Σημασία σε κάθε χρονική στιγμή δεν έχει τόσο η στρατηγική, όσο η βούληση, η αποφασιστικότητα και η πολιτική πυγμή. Στέλνεις ξεκάθαρο τελεσίγραφο: Ή φεύγετε από εκεί που είστε παράνομα ή… πετάω πέντε βλήματα και σε εξαϋλώνω».

Να σημειωθεί ότι αυτό ακριβώς έκανε ο ίδιος ο Κ. Κολοκούρης το 1997 ως διοικητής Λόχου στο Φαρμακονήσι. Οταν εμφανίστηκε τουρκικό υποβρύχιο και κινείτο απειλητικά στην ελληνική περιοχή, ο ίδιος το… γάζωσε με χιλιάδες σφαίρες, με αποτέλεσμα το Τουρκικό βαθυσκάφος να αναγκαστεί να αποσυρθεί με σοβαρές υλικές βλάβες, ενώ στη συνέχεια αποστρατεύθηκε, όπως έγινε γνωστό και ο πλοίαρχός του! «Φυσικά και δεν πήρα άδεια από κανέναν στην Αθήνα. Εκανα αυτό που έπρεπε ως φύλακας ελληνικού εδάφους. Τους έριξα το πρώτο βλήμα και μετά το γάζωσα στον πύργο και παντού!».

Ιωάννης Δούκας: «Γκρίζα τετελεσμένα»

«Ηταν μια δοκιμασία για τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Παρά τον δύσκολο καιρό και τις ακατάλληλες συνθήκες, αλλά και το σύντομο χρονικό διάστημα που έπρεπε να αναπτυχθούν τα ελληνικά στρατιωτικά τμήματα, διενεργήθηκαν όλοι οι προβλεπόμενοι επιχειρησιακοί σχεδιασμοί», θυμήθηκε ο Ιωάννης Δούκας, δημοσιογράφος και εθνολόγος σε «Παραπολιτικά» και «Απογευματινή».

«Το σχέδιο ‘’Ιφιγένεια’’ προέβλεπε τότε 15λεπτη ετοιμότητα, ενώ ο ελληνικός στόλος είχε στοχοποιήσει όλες τις μονάδες του Τουρκικού ναυτικού, θέτοντας σε εφαρμογή το τακτικό σχέδιο πλεονεκτήματος που είχαμε εκείνη την περίοδο», ανέφερε ο Ιωάννης Δούκας και πρόσθεσε: «Αν γινόταν κάτι εκείνη τη νύχτα, αν η κατάσταση οδηγείτο σε κανονική πολεμική εμπλοκή, ο τουρκικός στόλος στο περίκλειστο ναυτικό περίγραμμα των Ιμίων, θα είχε οδηγηθεί στο μεγαλύτερό του μέρος στο βυθό της θάλασσας».

Ποιες είναι, όμως, οι συνέπειες από όλα όσα έγιναν το 1996 στα Ιμια και η σύνδεσή τους με το σήμερα; «Δυστυχώς διαμορφώθηκε μια συγκεχυμένη κατάσταση. Η πολιτική απόφαση που ελήφθη τότε ήταν η απόσυρση παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα διέθετε το τακτικό πλεονέκτημα. Ολα όσα έγιναν δημιούργησαν γκρίζα τετελεσμένα και ακόμη και σήμερα η κατάσταση είναι αδιόρατη».

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω