Αυτοκτονία: Πώς να προλάβετε μια τραγωδία

Κυριακή Παπαγιαννοπούλου

H ψυχική υγεία παίζει καθοριστικό ρόλο στην ζωή μας, επηρεάζοντας τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αλληλεπιδράσεις μας. Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι που παλεύουν με θέματα ψυχικής υγείας αποφεύγουν να μιλούν για την κατάστασή τους. Μια κρίσιμη πτυχή της ψυχικής υγείας είναι το θέμα της αυτοκτονίας.

Η αυτοκτονία είναι ένα βαθιά σύνθετο και ευαίσθητο ζήτημα που υπερβαίνει τις ατομικές ζωές και αφορά οικογένειες και κοινωνίες στο σύνολό τους. Αναγνωρίζοντας την επιτακτική ανάγκη να καταρρίψουμε τις παρανοήσεις, να αντιμετωπίσουμε το στίγμα και να προωθήσουμε την κατανόηση, είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε μια πορεία συνειδητοποίησης και ενσυναίσθησης σχετικά με τις προκλήσεις της ψυχικής υγείας που μπορεί να ωθήσουν τους ανθρώπους να σκεφτούν την αυτοκτονία.

Η κατάθλιψη και η αυτοκτονία συνδέονται έντονα, με έως και το 10-15% των ασθενών με σοβαρή και υποτροπιάζουσα κατάθλιψη να πεθαίνουν τελικά από αυτοκτονία. Μεταξύ 40% και 70% των καταθλιπτικών ασθενών έχουν σκέψεις αυτοκτονίας.

Pexels: Renato

Σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν ότι κάποιος σκέφτεται να αυτοκτονήσει:

• Απειλές για αυτοβλαπτική συμπεριφορά
• Συζητήσεις ή γραπτές σημειώσεις περί θανάτου ή αυτοκτονίας
• Έκφραση συναισθημάτων απελπισίας, οργής, θυμού ή εκδίκησης
• Απερίσκεπτες ή επικίνδυνες συμπεριφορές που δεν συνηθίζονταν από το άτομο
• Έκφραση συναισθημάτων παγίδευσης σε αδιέξοδες καταστάσεις
• Κατάχρηση αλκοόλ ή χρήση ουσιών, ενώ δεν συνηθιζόταν από το άτομο
• Κοινωνική απομόνωση-απόσυρση από οικογένεια και φίλους
• Υπερβολικό άγχος ή αντιθέτως ξαφνική αλλαγή της διάθεσης μετά από μια μακρά χρονική περίοδο άγχους ή θλίψης σε αίσθημα ευτυχίας, ανακούφισης ή γαλήνης
• Διαταραχές του ύπνου ή της όρεξης
• Ξαφνική ενασχόληση με άμεση διευθέτηση και επίλυση νομικών ή προσωπικών ζητημάτων
• Παροχή προσωπικών αντικειμένων ή περιουσιακών στοιχείων σε οικεία πρόσωπα
• Αδιαφορία για το μέλλον, έλλειψη κινήτρων και στόχων
• Συχνά αρνητικά σχόλια για τον εαυτό, έκφραση ενοχικών συναισθημάτων
• Αγορά αντικειμένων ή ουσιών που δυνητικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν μέσα απόπειρας αυτοκτονίας

Πώς να βοηθήσετε κάποιον που έχει αυτοκτονικές σκέψεις

«Να παίρνετε πάντα στα σοβαρά τα αυτοκαταστροφικά σχόλια»

Όταν κάποιος αποκαλύπτει ότι σκέφτεται να αυτοκτονήσει, πρέπει πάντα να τον παίρνουμε στα σοβαρά. Το να υποθέσουμε ότι αυτό το άτομο απλώς αναζητά την προσοχή μας είναι ένα μεγάλο και δυνητικά καταστροφικό λάθος. Αναζητήστε γρήγορα έμπειρη βοήθεια.

«Προσπαθήστε να μην δείχνετε σοκαρισμένοι»

Αυτός ο άνθρωπος είναι ήδη συντετριμμένος και το να βλέπετε μέσα από την ταραχή σας για όσα σας λέει θα έχει επιζήμιο αντίκτυπο σε εκείνον. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας όταν μιλάτε μαζί του. Ένας αυτοκαταστροφικός άνθρωπος χρειάζεται βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Μην βασίζεστε αποκλειστικά σε ανεκπαίδευτους συμβούλους. Ζητήστε άμεση βοήθεια.

Καλέστε το 1018, την 24ωρη τηλεφωνική γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία. Ένα άτομο με τάσεις αυτοκτονίας χρειάζεται άμεση βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας.

«Ακούστε προσεχτικά όλα όσα έχει να σας πει»

Αφήστε τον να μιλήσει όσο θέλει. Ακούστε τον προσεκτικά, ώστε να μπορείτε να του προσφέρετε όσο το δυνατόν περισσότερη υποστήριξη, μαθαίνοντας παράλληλα όσο το δυνατόν περισσότερα για το τι γεννά τα αυτοκαταστροφικά συναισθήματα/σκέψεις του.

«Ενδυναμώστε και ενθαρρύνετε αυτόν τον άνθρωπο»

Χρησιμοποιήστε ανορθωτικές φράσεις. Να θυμάστε ότι η ακραία συναισθηματική αγωνία μπορεί να είναι εξουθενωτική, γι’ αυτό να είστε όσο το δυνατόν πιο ευγενικοί και συμπονετικοί. Δεν υπάρχει μία και μοναδική λύση για τέτοια προβλήματα, επειδή κάθε άτομο και κάθε κατάσταση είναι μοναδική.

«Πείτε του ότι ανησυχείτε πολύ γι’ αυτόν»

Πείτε του το, αλλά δείξτε επίσης ότι νοιάζεστε γι’ αυτόν. Ένας αυτοκαταστροφικός άνθρωπος είναι εύθραυστος και αξίζει να νιώσει τη συμπόνια σας.

«ΜΗΝ τον αφήνετε μόνο του»

Εάν ο άνθρωπος αυτός είναι σε υψηλό κίνδυνο αυτοκτονίας, μην τον αφήσετε μόνο του. Μην αφήσετε έναν αυτοκαταστροφικό άνθρωπο μόνο του ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Μόνον αφού δεχτεί βοήθεια από κάποιον ειδικό μπορείτε να εκτιμήσετε την περίπτωση να τον αφήσετε μόνο του.

Αυτοκτονίες στην Ελλάδα: Τα στοιχεία που προκαλούν ανησυχία

Pexels: Claudia Barbosa

Περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον 5.000 πενθούντες ετησίως.

Στην πραγματικότητα οι αυτοκτονίες είναι πολύ περισσότερες αυτών που καταγράφονται, ενώ δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία για τις μη θανατηφόρες απόπειρες, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι 15-20 φορές περισσότερες των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών.
Τα στοιχεία δίνει το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών και το ερευνητικό δίκτυο καταγραφής του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της «ΚΛΙΜΑΚΑ», μέλος της Διεθνούς Ένωσης για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, με αφορμή τη 10η Σεπτεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας.

Οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 25% από το 2020 έως το 2022

Από το 2020 έως το 2022 καταγράφηκε αύξηση των αυτοκτονιών στην Ελλάδα κατά 25%, που αντιστοιχεί σε τουλάχιστον δύο αυτοκτονίες κάθε ημέρα. Οι περισσότεροι αυτόχειρες ανήκαν στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό.

Η πλειονότητα σημειώθηκε στους θερινούς μήνες. Η πλειονότητα των αυτοχείρων στη χώρα μας ήταν άντρες σε ποσοστό 78% ενώ το 28% ήταν γυναίκες και ιδίως στην ηλικιακή ομάδα άνω 60. Σε επίπεδο φύλου, οι περισσότεροι θάνατοι των αντρών ήταν στις ηλικίες 60-64 ετών ενώ οι περισσότεροι θάνατοι γυναικών ήταν στις ηλικίες 35-39.

Μείζον πρόβλημα η αυτοκτονία παιδιών και εφήβων

Σύμφωνα με στοιχεία του φορέα «Κλίμακα», η αυτοκτονία των παιδιών και των εφήβων έχει εξελιχθεί σε μείζον πρόβλημα τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η αυτοκτονία αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου νεαρών ατόμων 15-18 ετών, ενώ εκατοντάδες είναι οι αυτοκτονίες που δεν καταγράφονται.

Υπολογίζεται ότι περίπου το 12% των θανάτων στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών αποδίδεται σε αυτοκτονία, με τις αυτοκτονίες να είναι έως και 5 φορές πιο συχνές στα αγόρια, ενώ οι απόπειρες αυτοκτονίας είναι 2 με 4 φορές συχνότερες στα κορίτσια. Η πλειοψηφία αυτών των εφήβων δεν αναζητά βοήθεια, γεγονός που καθιστά αυτό το ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από αυτό που καταγράφεται στην πραγματικότητα.

Πηγή: naftemporiki, kathimerini, psyxiatros, mononews

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω