Αλήθειες από την ιστορικό Μαρία Ευθυμίου για τον αγώνα του 1821: Ποιος ελευθέρωσε την Πάτρα;

Παναγιώτης Ρηγόπουλος

Την ευθεία απάντηση για το αν πράγματι η Πάτρα απελευθερώθηκε από τα γαλλικά στρατεύματα του στρατηγού Μαιζών το 1828, έδωσε ανάμεσα στα άλλα η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου, κατά την ομιλία της στη χθεσινή παρουσίαση του νέου βιβλίου του ιστορικού Νίκου Τόμπρου «Η Πάτρα στον Αγώνα (1821-1828) Ιστοριογραφία και δημόσιος λόγος», που πραγματοποιήθηκε στο κατάμεστο από κόσμο, ξενοδοχείο «My Way».

Στο γνωστό ζήτημα που, ανακινούμενο από πολιτικά ελατήρια έχει ανακύψει τα τελευταία χρόνια στην Πάτρα, προκαλώντας αντιπαραθέσεις και έριδες ακόμα και για τη διοργάνωση των πρώτων χοροεσπερίδων του Πατρινού Καρναβαλιού, η γνωστή καθηγήτρια υπήρξε κατηγορηματική: Η Πάτρα οφείλει την απελευθέρωσή της στις γαλλικές δυνάμεις, αφού δεν υπήρχε ελληνική δύναμη ικανή εκείνη την περίοδο, να διώξει τους Οθωμανούς του Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο.

Η κ. Ευθυμίου, χαρακτήρισε το πόνημα του Νίκου Τόμπρου «ένα σοβαρό και υπεύθυνο ιστορικό βιβλίο, που δεν το βρίσκεις εύκολα. Πολλές φορές γράφουμε επιπόλαια και με προκατάληψη. Ο κ. Τόμπρος έγραψε αποστασιοποιημένα, ψύχραιμα και με βάση τα στοιχεία».

Η καθηγήτρια σημείωσε ότι η ιστορία της Πάτρας είναι η περιγραφή όλων των αδυναμιών του ελληνικού Αγώνα: «Αμα θέλεις να δεις τι δεν πήγε καλά στην Επανάσταση του 1821, κοιτάς τι έγινε στην Πάτρα. Γιατί δεν την πήραμε ποτέ! Ούτε την Πάτρα, ούτε τη Μεθώνη, ούτε την Κορώνη, ούτε το Ρίον, ούτε το Αντίρριον, ούτε τη Ναύπακτο. Και δεν πήραμε την Πάτρα, γιατί υπήρξαν πολιτικές και προσωπικές σκοπιμότητες μεταξύ των επαναστατημένων Ελλήνων, σκοπιμότητες που είχαν να κάνουν με παιχνίδια εξουσίας και κυριαρχίας. Δεν ήθελαν να ελευθερώσει το Κάστρο ο Κολοκοτρώνης, για να μην αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερο λαϊκό έρεισμα στην Πελοπόννησο, μετά τις στρατιωτικές νίκες που ήδη είχε πετύχει.

Κατάμεστες και οι δύο αίθουσες του ξενοδοχείου «My Way» στη χθεσινή βιβλιοπαρουσίαση

Αυτό σήμαινε ότι στα 8 χρόνια του Αγώνα, οι Οθωμανοί ήλεγχαν τη δυτική πλευρά της Πελοποννήσου. Και έτσι εμμέσως τη δυτική πλευρά της Στερεάς Ελλάδας. Γιατί όποιος ελέγχει την Πάτρα, είναι σε θέση να απειλούν το Μεσολόγγι και παράλληλα ολόκληρη την Επανάσταση με ένα άδοξο τέλος!

Οταν έπεσε το Μεσολόγγι, ο Κολοκοτρώνης έμαθε το θλιβερό νέο, κατά τη διάρκεια της Γ’ Εθνοσυνέλευσης της Τροιζίνας. Οπως έγραψε στα απομνημονεύματά του: «έμαθα τα νέα και ακούμπησα σε ένα δέντρο και δεν ακουγόταν να μιλάει κανείς, για μισή ώρα. Το μήνυμα ήταν ότι χανόμαστε!»

Η ιστορικός Γιώτα Καΐκα-Μαντανίκα, αφού έκανε μια γλαφυρή παρουσίαση της Πάτρας και των κατοίκων της, κατά τις περιόδους που εξετάζει το βιβλίο, αλλά και νωρίτερα, τόνισε για την έκδοση: «Είναι ένα βιβλίο που πρέπει να υπάρχει σε κάθε βιβλιοθήκη. Ενα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί, γιατί δίνει πληροφορίες σημαντικές για την περίοδο που εξετάζουμε. Μαθαίνουμε για τον ρόλο των πρωταγωνιστών της επανάστασης στην Πάτρα. Για τη σχέση μεταξύ τους, τους εμφύλιους πολέμους. Για τα πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο, όπως ο Παπαδιαμαντόπουλος, ο Καρατζάς, τους φιλέλληνες κ.ά.
Είναι σημαντικό ότι ο κ. Τόμπρος, με κάθε βιβλίο που εκδίδει, προσθέτει ένα πετραδάκι σημαντικό στην τοπική ιστορία και γι’ αυτό τον ευχαριστούμε».

Ο ίδιος ο συγγραφέας, ανάμεσα στα άλλα, σημείωσε ότι «δεν είναι τυχαίος ο τίτλος που έδωσα στο βιβλίο μου. Γράφω για Αγώνα και όχι Ελληνική Επανάσταση στο εξώφυλλό του. Η λέξη Αγώνας καθιερώνεται στην επέτειο των 150 χρόνων, στη δεκαετία του 1970 και έκτοτε θεσμοποιείται ισότιμα με τον όρο Ελληνική Επανάσταση».

Αναφερόμενος στην πολιορκία της Πάτρας, ανέφερε ότι «κράτησε περισσότερο από 7.5 χρόνια και προσομοιάζει αρκετά με ολόκληρο τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων, καθώς στη διάρκειά του, πραγματοποιήθηκαν στρατιωτικές νίκες και ήττες, πολιτικές αντιπαραθέσεις, εμφύλιες διαμάχες, οικονομικές δυσχέρειες και άλλα πολλά. Η πολύχρονη διαμάχη της Πάτρας συνετέλεσε στο να καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς η πόλη, με συνέπεια η πόλη μετά την απελευθέρωσή της, από 20.000 κατοίκους να απαριθμεί ελάχιστους και αυτοί να ψάχνουν ευκαιρία να φύγουν. Από τις 4.000 οικίες της πόλης, δεν έμειναν παρά οκτώ! Τα πάντα ήταν λεηλατημένα και τίποτα δεν έμεινε όρθιο».

Την εκδήλωση, που συνδιοργάνωσαν η «Κοινοτοπία» και οι εκδόσεις «το δόντι», υποστήριξε ο Δικηγορικός Σύλλογος Πατρών και συντόνισε ο διευθυντής σύνταξης της «Π» Κωνσταντίνος Μάγνης.

Στο βιβλίο του ο Νίκος Τόμπρος αναδεικνύει 6 θεματικές ενότητες: α) Τεκμηριωτικές αναζητήσεις, β) Η πολιορκία του κάστρου της Πάτρας (1821-1828), γ) Η πολιτική συγκρότηση των Αχαιών: Το Αχαϊκόν ή Επαναστατικόν Διευθεντήριον, δ) Η επαναστατική δράση ενός επιφανούς οικονομικού παράγοντα της Πάτρας, ε) Η δράση ενός Αχαιού οπλαρχηγού στην πολιορκία της Πάτρας, στ) Δημόσιος λόγος και Ελληνική Επανάσταση στην Πάτρα.

Ο συγγραφέας λειτουργεί με βάση τις πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές, με στόχο να αναδείξει πτυχές της πολιορκίας του κάστρου της Πάτρας που ακόμα δεν έχουν τύχει της δέουσας προσοχής από τους ιστορικούς και τους ερευνητές και να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια σε θρυλούμενα γεγονότα.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω