Ελλη Λεμονίδου: Δύναμή μου, η φιλοσοφία ζωής των γονιών μου

Μεγάλωσε περιτριγυρισμένη από μουσική και παρότι ως μαθήτρια είχε άλλα σχέδια, τελικά ην κέρδισε η ακαδημαϊκή καριέρα. Αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, σήμερα, η Ελλη Λεμονίδου μιλά στην «Π» για την πορεία της, τον ανταγωνισμό του επαγγελματικού της χώρου, τη συγγραφή, τα όνειρά της. 

Τι θυμάστε εντονότερα από τα παιδικά σας χρόνια;

Εζησα τα παιδικά μου χρόνια στην Ξάνθη, σε ένα οικογενειακό περιβάλλον γεμάτο με αγάπη και μουσική. Ο πατέρας μου ήταν μουσικός και επιπλέον είχε κατάστημα με μουσικά όργανα, ενώ η μητέρα μου ήταν διευθύντρια Ωδείου και ο αδελφός μου ακολούθησε καριέρα επαγγελματία μουσικού στην Αθήνα. Συνεπώς, αγαπώ πολύ και θαυμάζω όλους τους καλλιτέχνες, έχω μια μεγάλη αδυναμία όμως στους μουσικούς.

Ηταν οι σπουδές στη Φιλοσοφική στόχος σας;

Στα σχολικά μου χρόνια είχα αρχικά σκοπό να γίνω δημοσιογράφος και, αργότερα, να ακολουθήσω διπλωματική καριέρα. Θεωρούσα λοιπόν πως η πολύ καλή γνώση της γλώσσας, της ιστορίας και του πολιτισμού θα αποτελούσε πολύτιμο εφόδιο για την επίτευξη αυτών των στόχων. Συνεπώς, οι σπουδές στη Φιλοσοφική θεωρήθηκαν η καταλληλότερη επιλογή.

Πρώτο μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο Παρίσι IV- Σορβόννη, ενώ ακολούθησαν, αργότερα ακόμα ένα μεταπτυχιακό και η διδακτορική σας διατριβή -πάλι στο Παρίσι. Θα μας πείτε για την εμπειρία;

Στο Παρίσι, μια πόλη που θεωρώ δεύτερη πατρίδα μου, έμεινα συνολικά δέκα χρόνια -ήταν μια εμπειρία ζωής. Οι σπουδές μου με βοήθησαν να οριστικοποιήσω τον επαγγελματικό μου προσανατολισμό, ενώ σε ανθρώπινο επίπεδο η επικοινωνία με ανθρώπους πολλών εθνικοτήτων με ωρίμασε και άνοιξε ουσιαστικά τους ορίζοντές μου.

Τα χρόνια μου στο Παρίσι υπήρξαν επίσης τα πιο γόνιμα από την άποψη της ερευνητικής δραστηριότητας, αφενός χάρη στη γνωριμία και συνεργασία με σπουδαίους ιστορικούς και ακαδημαϊκούς δασκάλους, αφετέρου λόγω της καθημερινής εργασίας μου σε μεγάλες βιβλιοθήκες και αρχεία της γαλλικής πρωτεύουσας.

Στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας πότε διοριστήκατε και πώς ήταν το ξεκίνημά σας;

Το 2009 εκλέχτηκα στο Τμήμα Διαχείρισης Πολιτιστικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών, με έδρα το Αγρίνιο. Το τμήμα αυτό ανήκε αρχικά στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ενώ το 2013 εντάχθηκε στο Πανεπιστήμιο Πατρών και αργότερα μετεξελίχθηκε στο σημερινό Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας.

Η προσαρμογή μου στο Πανεπιστήμιο ήταν σχετικά εύκολη, ενώ δεν κρύβω πως από την πρώτη στιγμή ένιωθα εξαιρετικά χαρούμενη για το γεγονός ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να αξιοποιήσω τις σπουδές μου και να εργαστώ σε ένα αντικείμενο που αγαπώ πάρα πολύ.

Αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, σήμερα. Πώς θα περιγράφατε την έως τώρα πορεία σας; Τρικλοποδιές σάς έβαλαν ποτέ;

Νιώθω ιδιαίτερα ικανοποιημένη για την έως τώρα πορεία μου, ιδίως δε για τη συνεργασία μου με εξαιρετικούς συναδέλφους και για τη διατήρηση ανοιχτών διαύλων με τη διεθνή ερευνητική κοινότητα.

Οσο για τις τρικλοποδιές, αυτές αποτελούν μέρος της καθημερινότητας στον συγκεκριμένο επαγγελματικό χώρο, που είναι σκληρός και ανταγωνιστικός. Τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα για μια γυναίκα, καθώς ο σεξισμός και οι διακρίσεις παραμονεύουν σε κάθε στιγμή –δυστυχώς, και το λέω από την πρόσφατη προσωπική μου εμπειρία, εν έτει 2023 η εγκυμοσύνη και η μητρότητα λειτουργούν ακόμα ως τροχοπέδη στην επαγγελματική εξέλιξη μιας γυναίκας που επιλέγει να υπηρετήσει στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. 

Παράλληλα, είστε συγγραφέας τεσσάρων βιβλίων, ενώ έχετε συνεργαστεί με άλλους σε περισσότερες εκδόσεις. Τι σημαίνει η συγγραφή για εσάς;

Είναι κάτι που μου λείπει πολύ λόγω αυξημένων υποχρεώσεων τον τελευταίο καιρό, ωστόσο θεωρώ πως είναι το πιο συναρπαστικό, αλλά και το πιο ουσιαστικό κομμάτι της δουλειάς μου –ίσως γιατί, εκτός των άλλων, η συγγραφική παραγωγή είναι ό,τι μένει τελικά ως καταστάλαγμα και παρακαταθήκη για το μέλλον από την κοπιώδη ερευνητική προσπάθεια.

Αλήθεια, με τον συνδυασμό των οικογενειακών -ως μητέρα 3χρονου γιου- και των επαγγελματικών υποχρεώσεών σας, πώς τα πάτε;

Είναι ένας δύσκολος συνδυασμός, ιδίως από τη στιγμή που έχω αναλάβει διοικητικά καθήκοντα σε μια ιδιαίτερα λεπτή φάση για την πορεία του Τμήματος, με πολλά ζητήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Ευελπιστώ ότι σύντομα θα μπουν όλα σε μια σειρά και θα μπορέσω επιτέλους να αφιερώσω τον χρόνο που πραγματικά θέλω στον γιο μου, αλλά και στην έρευνα. 

Τις δυσκολίες με ποια «όπλα» τις πολεμάτε;

Παίρνω δύναμη από τη φιλοσοφία ζωής των γονιών μου, που ανήκουν σε μια γενιά για την οποία τίποτα δεν ήταν δεδομένο και αγωνίστηκαν σκληρά για όλα όσα πέτυχαν.

Είναι πολύ σημαντικός επίσης ο ρόλος του οικογενειακού μου περιβάλλοντος και κάποιων φίλων και συναδέλφων με τους οποίους μοιράζομαι τις ανησυχίες μου και με βοηθούν να παίρνω τις κατάλληλες αποφάσεις. 

Ονειρεύεστε να…

Να έχουμε πρωτίστως υγεία, εγώ και οι δικοί μου άνθρωποι, να δούμε το παιδάκι μας να μεγαλώνει και να περνάμε όμορφες στιγμές όλοι αζί, να γράψω τα επόμενα δύο βιβλία μου, που τώρα βρίσκονται σε φάση σχεδιασμού.