EΠΟΧΗ covid: Υπάρχει ελπίδα; «Το πολυκλωνικό φάρμακο της απελευθέρωσης»

Του ΑΝΔΡΕΑ ΛΑΖΑΡΗ *

Στην ιστορική διαδρομή των κοινωνιών πλείστες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές, κατακλυσμιαίου μεγέθους και έντασης, αλλαγές προήλθαν από εξωγενείς παράγοντες. Η πανδημία Covid 19 συγκλονίζει τα θεμέλια του Παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, εξοντώνει τις μικρές οικονομίες, αναδεικνύει τις παθογένειες των συστημάτων υγείας, ακόμη και τις διαπροσωπικές σχέσεις αναδιατάσσει, οριοθετώντας τον έρωτα, την αγάπη, τη φιλία, την οικογένεια σε πλαίσια οριακά και εκτός ορίων ειωθότων. Το άγγιγμα του άλλου στην πλήρη διάστασή του, το φιλί ως πνοή ζωής και ζωοδότης του νοήματος της ετερότητας που μας προσδιορίζει και την προσδιορίζουμε, τα ηθικά και κοινωνικά δεδομένα, ο εαυτός μας και το περιβάλλον, φυσικό και κοινωνικό, αλλά και η ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, στον πρωτογενή πυρήνα της πολιτικής και κοινωνικής μας ιδιοσυστασίας, όλα επανακαθορίζονται αλλά και μεταβάλλονται.

Ο Καπιταλισμός, ο νεο-φιλελευθερισμός, ο μύθος του άρτιου ιδιωτικού τομέα, το ιδεολογικό και πολιτικό μοντέλο που αμφισβήτησε την αριστοτελική πολιτική μας πρωταρχικότητα, κατέρρευσαν παταγωδώς. Το ατομικό ως προσδιοριζόμενο στον οντολογικό και υπαρξιακό του πυρήνα από την προτεραιοποίηση του συλλογικού, εντός του οποίου ταυτοποιείται το ατομικό, η ισορροπία ανθρώπου και φύσης, το  πρόσωπο ως μοναδική και ύψιστη αξία και η ζωή ενταγμένη σε κοινωνικά και ηθικά πλαίσια ωσάν αυτά που μας έρχονται από την αρχαία αλλά και τη νεότερη πολιτισμική μας ιστορία, στοιχεία μιας κουλτούρας που εμποτίζουν τον Ελληνικό Πολιτισμό στη διαχρονία του, σήμερα δικαιώνονται ιστορικά. Μάλιστα, αποτελούν το αποκούμπι του παγκόσμιου πολιτισμού στην αναζήτηση άλλης πορείας μετά την πανδημία.

Διακόσια χρόνια από τη συγκρότηση του Νεοελληνικού Κράτους, μάλλον θλίψη και θυμό νιώθει κάποιος συγκρίνοντας το μέγεθος της θυσίας του λαού τότε με το (παρα)μόρφωμα που ονομάστηκε Κράτος. Φαυλότητα, κομματοκρατία, δουλοπαροικία χρέους, πιθηκισμός, δεινές εθνικές ήττες και ταπεινώσεις, μετανάστευση μυαλών, ολιγαρχία πλούτου και πολιτική οικογενειοκρατία, και μια δήθεν αστική ολιγαρχία που βαφτίζει την εκλογική μοναρχία ως Δημοκρατία.

Στις ιστορικές ρίζες αυτού του λαού ωστόσο ενυπάρχει και το πολυκλωνικό φάρμακο της απελευθέρωσης του σύγχρονου ανθρώπου από τα δεινά και τα δεσμά του: αρχαία τραγωδία, Ομηρος, Ακριτικά και Δημοτικά τραγούδια, Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Λογοτεχνία, Αρχαία Ελληνική φιλοσοφία, Νεότερη ποίηση.

Ιδού η πρότασή μας: «φως που πατεί χαρούμενο τον Αδη και το Χάρο», «Δεν τόλπιζα ναν η ζωή μέγα καλό και πρώτο!» [Δ. Σολωμός]/ «Μήπως ο άνθρωπος είναι άλλο πράγμα; Μην είναι αυτό που μεταδίνει τη ζωή; Καιρός του σπείρειν καιρός του θερίζειν.»[Γ. Σεφέρης].

* Ο Ανδρέας Αθ. Λάζαρης είναι διδάκτωρ Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Ερμηνείας των Κειμένων – ποιητής.