Γεωργία Κοτρέτσος: «Πιστεύω πάρα πολύ στον άνθρωπο»

Κρίστυ Κουνινιώτη

Εικαστικός, ερευνήτρια, ιδρύτρια και εκδότρια της ΜΚΟ THE TEΛΟΣ SOCIETY, η δημιουργική και αεικίνητη Γεωργία Κοτρέτσος μιλάει στην «Π» για τις πολιτιστικές δράσεις της εταιρείας, τις δύο ολόφρεσκες εκδόσεις της, το ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε στην Achaia Clauss και ταξιδεύει σε φεστιβάλ. Και είναι θαυμαστά όλα όσα κάνει.

 -Πώς ξεκίνησε η ιδέα για τη δημιουργία της THE TEΛΟΣ SOCIETY και τι σηματοδοτεί η ονομασία της;

Είχα ήδη επιστρέψει στην Ελλάδα σχεδόν δέκα χρόνια, και σαν εικαστικός με ενδιέφεραν πάντα, πέρα από το προσωπικό μου έργο, συνεργατικά, διερευνητικά πρότζεκτ. Είχα εμπειρία από αντίστοιχες δουλειές στις ΗΠΑ, ήξερα τη δομή, και θέλησα να το δοκιμάσω κι εδώ. Ομως ήθελα να έχει σαφή προσανατολισμό στην ελληνική περιφέρεια, την ύπαιθρο, τις ακριτικές περιοχές. Τότε, σε γενικές γραμμές η παραγωγή τέχνης στην Αθήνα απευθυνόταν σε ένα πολύ συγκεκριμένο, φιλότεχνο κοινό. Ηθελα, λοιπόν, να φτάσουν οι δράσεις της ΤΕΛΟΣ εκεί που δεν φτάνει το κοινό –πέρα από τον καλλιτεχνικό κόσμο, όπως τον οριοθετούσαμε και ορίζουμε για μια ουσιαστική συνάντηση.

Οσο για την ονομασία, στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία, το «τέλος» δεν σημαίνει «τέλος», αλλά «σκοπός». Ετσι, μέσω της ΤΗΕ ΤΕΛΟΣ SOCIETY, βρήκα το τύμπανό μου και τον σκοπό μου.

 -Τι σημαίνει για εσάς η επαφή με ανθρώπους της επαρχίας για κάθε project; Τι εισπράττετε;

Πάω στο καφενείο. Πάω να βρω τον άνθρωπο. Αυτός είναι ο συνδετικός κρίκος. Η επαφή μου με αυτούς τους ανθρώπους είναι η ψυχή αυτής της δουλειάς. Μου ανοίγουν την πλατεία τους, το σχολείο τους, το σπίτι τους, την αυλή τους -και εκεί χτίζεται η εμπιστοσύνη. Πάνω στις αξίες του κάθε τόπου υλοποιούμε το πρόγραμμά μας με ελάχιστους πόρους. Μέσω της ΤΕΛΟΣ, στην ουσία ενεργοποιούμε την πολιτιστική ταυτότητα με διάλογο και μεθοδολογίες συνεργατικού πλαισίου εντός της σύγχρονης τέχνης.

-Μιλήστε μας για το «Ψωμί και Κάρβουνο» Ποια είναι η ιδέα πίσω από αυτό το έργο; Και έπειτα για το πρόγραμμα που τρέχετε φέτος το «Εις Υγείαν μ’ ένα ποτήρι νερό».

Το ψωμί το προσέγγισα πάντα εικαστικά, και είναι μαζί μου στο προσωπικό μου έργο από το 2002. Αφορμή για να ανακινήσω την έρευνα που είχα κατά νου στάθηκε  ο πόλεμος στην Ουκρανία καθώς υπήρξε μια αλυσιδωτή επίδραση στην αλευροβιομηχανία -και κατ’ επέκταση στο ψωμί. Το πρότζεκτ, μέσα από μια σειρά 12 βιωματικών δράσεων, επιτόπιας έρευνας, κοντά 80 συνεντεύξεων, ενός συνεδρίου, και εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων -από τη Λευκίμμη, Εβρου ως το Καστελλόριζο, και από τη Βαμβακού, Λακωνίας ως τη Βήσσανη Πωγωνίου- διερευνά το ψωμί ως κοινωνικό γλυπτό όταν αυτό μοιράζεται μεταξύ συνδαιτυμόνων. Τώρα, μάλιστα, ολοκληρώνω το βιβλίο της έρευνας που θα είναι μια πολυσέλιδη έκδοση για τη μαγεία των ευρημάτων μας και όλων όσα προέκυψαν στη διάρκεια αυτών των τριών χρόνων.

Το πρότζεκτ, «Εις Υγείαν Μ΄ένα Ποτήρι Νερό» υπό την αιγίδα και υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού καταπιάνεται με το νερό. Αρχικά τις αρτηρίες τις Αττικής και κατόπιν με μια ολιστική προσέγγιση το πώς αυτό διαμορφώνει τη ζωή και τον πολιτισμό στον ελλαδικό χώρο. Το ανοιχτά κάλεσμα για το επόμενο ΔΕΚΑΕΧΑΣΕΛΙΔΟ έχει ήδη ανοίξει και μπορείτε να το βρείτε στη news σελίδα στην ιστοσελίδα μας.

-Η εκδοτική σας δραστηριότητα πώς ξεκίνησε;

Βρήκα το θάρρος να κάνω αυτό το βήμα στην Ελλάδα με την έναρξη της ΤΗΕ ΤΕΛΟΣ SOCIETY το 2019. Με το βιβλίο, μπαίνω στη διαδικασία να δομώ το ερευνητικό πρόγραμμά μας και να το βάζω σε ένα πλαίσιο, ώστε να μπορώ να το επικοινωνώ με τις κοινωνίες του άμεσου ενδιαφέροντός μας. Η προσεγμένη επιμέλεια και το πάρα πολύ σεμνό τιράζ αποτυπώνει και καταγράφει το έργο μας.

-Πείτε μας, λοιπόν, για τις δύο πρόσφατες εκδόσεις σας.

Είμαι πολύ περήφανη για το «ΔΕΚΑΕΞΑΣΕΛΙΔΟ, Ακαδημαϊκές Προσεγγίσεις στο Πολιτιστικό Πεδίο της Ελλάδας», όπου μέσω ενός ανοιχτού καλέσματος ερευνητές και ακαδημαϊκοί υπέβαλαν μελέτες πάνω στον πολιτισμό στην Ελλάδα. Σκοπός μας είναι να καταχωρισθούν ως συγγραφείς και να ενταχθούν οι μελέτες των μεταπτυχιακών τους σπουδών ή της διδακτορικής διατριβής τους στο θεωρητικό πλαίσιο συζήτησης του ευρύτερου πολιτισμού σήμερα. Η επιλογή έγινε με διαφάνεια και κριτήρια από μια αξιόλογη επιτροπή, την οποία ευχαριστώ θερμά. Με ενδιέφερε ιδιαίτερα να συμπεριληφθούν στην επιτροπή και Ελληνες του εξωτερικού, καθώς το επιδιώκω σε όλα μας τα προγράμματα. Επιλέξαμε τέσσερις μοναδικές μελέτες που η κριτική τους ματιά φωτίζει με σαφήνεια τον κόσμο μας:

Αναΐς Αλφιέρη, αστική σχεδιάστρια και ειδικός στις Συμμετοχικές Διαδικασίες: «Στοές σε μετάβαση: Μνήμη, αντίσταση και το δικαίωμα στην πόλη» (2025). Δημήτρης Παπαχρήστος, εικαστικός – ερευνητής: «Χαρτογραφώντας τις σχέσεις ανάμεσα στο Κεφάλαιο και την πολιτιστική δραστηριότητα στην Αθήνα μετά την εποχή των κρίσεων (2025). Μαριάννα Στεφανίτση, ερευνήτρια – εικαστικός: «Πολιτιστικά ιδρύματα και σύγχρονη εικαστική σκηνή στην Αθήνα». Λιάνα Ψαρολογάκη, αναπληρώτρια καθηγήτρια – επικεφαλής Ερευνας και Αντικτύπου Νέο Πανεπιστήμιου του Μπάκινγκχαμσιρ – αρχιτέκτονας (ΕΜΠ, TEE, RIBA): «Spatial Sea – Χωρικά Υδατα – η τοπιοειδική εγκατάσταση ως συγκρουσιακό βίωμα πολιτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, και καθημερινής ζωής» (2025).

Το «TELL ME», τώρα, του Πατρινού Γιώργου Μαραζιώτη είναι ένα «λουλούδι». Μια έρευνα για τη μεταβιομηχανική εποχή στην Πάτρα στην οποία πίστεψα από την πρώτη στιγμή. Σε αυτό αποτυπώνει τη βιομηχανία μέσα από τον άνθρωπο. Είναι ένα βιβλίο προβληματισμού που κάθε Πατρινός πρέπει να έχει.

-Και το ντοκιμαντέρ για το «ΚΕΛΛΑΡΙ 10» της Αχαΐα Κλάους πώς προέκυψε;

Γνώρισα τον κ. Μπαλτά όταν επισκεφτήκαμε την Αχαΐα Κλάους με τον Γιώργο Μαραζιώτη πριν τρία και χρόνια. Ενώ πήγαινα από το 2000, δεν τον είχα γνωρίσει ποτέ έως τότε. Κάναμε μια ξενάγηση που κατέληξε σε κατάθεση ψυχής. Είχα την αίσθηση ότι αυτός ο άνθρωπος είχε «καταπιεί» την Τέχνη –την τέχνη της οινοποιίας, την τέχνη της ζωής, την τέχνη σαν έννοια. Κρατώντας του το χέρι, του υποσχέθηκα ότι θα επιστρέψω και θα κάνουμε ένα ντοκιμαντέρ. Ετσι κι έγινε. Με τη μερική υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και δικούς μου πόρους ολοκληρώσαμε τα γυρίσματα τον Δεκέμβριο του 2024. Είναι μια αφήγηση για τον τόπο, το κρασί, την ανθρώπινη παρακαταθήκη και φυσικά το Αυτοκρατορικό Κελλάρι. Ολοκληρώθηκε φέτος στις 15 Σεπτεμβρίου και το έχω στείλει σε διάφορα φεστιβάλ. Ελπίζω να το δει ο κόσμος και να τύχει της αποδοχής.

 -Πώς λειτουργεί η ΤΕΛΟΣ στην ελληνική περιφέρεια του σήμερα;

Από τη πρώτη γνωριμία, χειραψία έως ότου κερδίσω την εμπιστοσύνη των συνεργατών μας είναι μια διαδρομή που πρέπει να καλύψω μόνη. Μεταξύ των δράσεών μας, των ερευνητικών εκδόσεων και επιτόπιας έρευνας σε μη ανακοινώσιμους τόπους ακόμα, έχουμε συναντήσει και συνεργαστεί με συνανθρώπους μας σε 70 συνολικά απομακρυσμένους προορισμούς. Πάμε εκεί που υπάρχει και μόνο ένας. Δουλεύουμε με τις υποδομές που ήδη υπάρχουν σε κάθε τόπο. Δεν αναδεικνύω τι λείπει, αλλά τι υπάρχει. Είναι μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Κι αυτό που διαπιστώνω είναι πως οι άνθρωποι μιας ηλικίας στην επαρχία έχουν μια ποιότητα που δεν τη συναντάς πια στα αστικά κέντρα. Είναι θησαυροφυλάκια αστείρευτης γνώσης.

 -Πιστεύετε στον άνθρωπο;

Πάρα πολύ. Μέσω της ΤΕΛΟΣ και του έργου μας έχω γνωρίσει τους πιο λαμπρούς ανθρώπους. Αυτό με κρατά στην Ελλάδα.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News