Η σκοτεινή ενέργεια ίσως αλλάζει: Το σενάριο της «Μεγάλης Σύνθλιψης» επαναφέρει το ερώτημα για το τέλος του Σύμπαντος
Νέα επιστημονικά δεδομένα προκαλούν έντονη συζήτηση στην αστρονομική κοινότητα, καθώς υποδεικνύουν ότι η σκοτεινή ενέργεια – η δύναμη που θεωρείται υπεύθυνη για την επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος – ενδέχεται να μην είναι σταθερή. Αν επιβεβαιωθούν, τα ευρήματα θα μπορούσαν να ανατρέψουν βασικές παραδοχές της σύγχρονης κοσμολογίας.
Μια αυξανόμενη επιστημονική διαμάχη βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς πρόσφατες αναλύσεις υποδεικνύουν ότι η σκοτεινή ενέργεια μπορεί να μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου, αμφισβητώντας το κυρίαρχο μοντέλο που θέλει το Σύμπαν να διαστέλλεται για πάντα.
Η συζήτηση αναζωπυρώθηκε μετά από δεδομένα που συλλέχθηκαν από το Φασματοσκοπικό Όργανο Σκοτεινής Ενέργειας (DESI), ένα πρωτοποριακό όργανο εγκατεστημένο σε τηλεσκόπιο στην έρημο της Αριζόνα, σχεδιασμένο για τη χαρτογράφηση εκατομμυρίων γαλαξιών. Τα αποτελέσματα, τα οποία σχολιάστηκαν εκτενώς από το BBC News και άλλα διεθνή μέσα, έδειξαν ότι η επιτάχυνση της διαστολής του Σύμπαντος ίσως δεν είναι σταθερή.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ofer Lahav του University College London, μέλος της επιστημονικής ομάδας του DESI, τα δεδομένα υπαινίσσονται ότι η σκοτεινή ενέργεια «αυξάνεται και στη συνέχεια εξασθενεί», γεγονός που θα απαιτούσε έναν εντελώς νέο φυσικό μηχανισμό. «Αν αυτό επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για ανατροπή σε ολόκληρη τη φυσική», σημειώνει.
Από τη Μεγάλη Έκρηξη στη Μεγάλη Σύνθλιψη;
Μέχρι σήμερα, η επικρατούσα θεωρία υποστήριζε ότι το Σύμπαν, από τη Μεγάλη Έκρηξη πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια, διαστέλλεται με ολοένα αυξανόμενη ταχύτητα λόγω της σκοτεινής ενέργειας. Μάλιστα, ορισμένα σενάρια μιλούσαν για μια «Μεγάλη Ρήξη», όπου η διαστολή θα κατέληγε στη διάλυση ακόμη και των ατόμων.
Ωστόσο, νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε από τη Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία από ομάδα επιστημόνων της Νότιας Κορέας έρχεται να ταράξει τα νερά. Ο καθηγητής Young Wook Lee του Πανεπιστημίου Yonsei επανεξέτασε δεδομένα σουπερνόβα που είχαν χρησιμοποιηθεί πριν από 27 χρόνια για την αρχική ανακάλυψη της σκοτεινής ενέργειας.
Λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία των γαλαξιών από τους οποίους προέρχονταν οι υπερκαινοφανείς αστέρες, η ομάδα διαπίστωσε ότι όχι μόνο η σκοτεινή ενέργεια μεταβάλλεται, αλλά και ότι η επιτάχυνση της διαστολής φαίνεται να επιβραδύνεται. «Η μοίρα του Σύμπαντος θα αλλάξει», δήλωσε ο καθηγητής Lee, προσθέτοντας ότι αν η σκοτεινή ενέργεια εξασθενεί, τότε η βαρύτητα θα μπορούσε να υπερισχύσει, οδηγώντας σε ένα ενδεχόμενο σενάριο «Μεγάλης Σύνθλιψης» (Big Crunch), όπου οι γαλαξίες θα αρχίσουν να πλησιάζουν ξανά.
Διχασμένη η επιστημονική κοινότητα
Παρά τη δημοσίευση και τον έλεγχο από ομότιμους επιστήμονες, τα ευρήματα αμφισβητούνται από μέρος της αστρονομικής κοινότητας. Ο καθηγητής Γιώργος Ευσταθίου από το Πανεπιστήμιο του Cambridge θεωρεί ότι τα αποτελέσματα μπορεί να αντικατοπτρίζουν αβεβαιότητες στα δεδομένα των σουπερνόβα, χαρακτηρίζοντας τις διορθώσεις «επισφαλείς».
Ο ίδιος ο καθηγητής Lee, πάντως, υπερασπίζεται σθεναρά τη μελέτη του, υπογραμμίζοντας ότι τα δεδομένα βασίζονται σε 300 γαλαξίες, με στατιστική πιθανότητα λάθους μία στο τρισεκατομμύριο.
Μετά τα νοτιοκορεατικά ευρήματα, δύο ακόμη ερευνητικές ομάδες επανεξέτασαν κρίσιμα δεδομένα του DESI. Αν και έκαναν ένα βήμα πίσω σε σχέση με τους αρχικούς υπαινιγμούς, δεν κατάφεραν να τους καταρρίψουν πλήρως, διατηρώντας ζωντανή τη συζήτηση.
Όπως σημειώνει ο Robert Massey, αναπληρωτής διευθυντής της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας, ο επιστημονικός διχασμός δεν είναι αρνητικός. «Ποιος δεν θέλει να καταλάβει πώς ξεκίνησε και πώς θα τελειώσει το Σύμπαν;» αναρωτιέται, προσθέτοντας ότι η αναζήτηση αυτών των απαντήσεων είναι βαθιά ανθρώπινη, είτε μέσα από την επιστήμη είτε μέσα από τη φιλοσοφία.
Η «Πελοπόννησος» και το pelop.gr σε ανοιχτή γραμμή με τον Πολίτη
Η φωνή σου έχει δύναμη – στείλε παράπονα, καταγγελίες ή ιδέες για τη γειτονιά σου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
