Η Τζίνα Πετροπούλου: «Η μνήμη και η κινηματογραφική καταγραφή της είναι καθαρά προσωπικό θέμα»

Αλεξάνδρα Παναγοπούλου

Το 8ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου επιστρέφει 8-17 Απριλίου στην έδρα του την Καλαμάτα και σε άλλες 11 πόλεις του δικτύου, μεταξύ των οποίων και η Πάτρα!

Λίγες ώρες πριν απολαύσουμε ξεχωριστά ντοκιμαντέρ στην σκοτεινή αίθουσα και την μεγάλη οθόνη, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Τζίνα Πετροπούλου, μιλά στο pelop.gr για το θα δούμε, για την πορεία του θεσμού, τα στοιχήματα που κερδήθηκαν ή χάθηκαν, το ρίσκο της δημιουργίας ενός φεστιβάλ ντοκιμαντέρ και πολλά άλλα.

Όγδοη χρονιά για το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου. Πώς ξεκίνησε, πως συνεχίστηκε και σε τι σημείο βρίσκεται σήμερα;

Ξεκίνησε πριν 9 χρόνια σαν Πανόραμα ντοκιμαντέρ Καλαμάτας με την συμμετοχή 4 πολιτιστικών φορέων της Καλαμάτας. Την επόμενη χρονιά οι συνθήκες επέβαλλαν το φεστιβάλ να επεκταθεί και σε άλλες πόλεις της Πελοποννήσου και έτσι ξεκίνησε το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου με διοργανωτή φορέα το Κέντρο δημιουργικού ντοκιμαντέρ Καλαμάτας το οποίο ιδρύθηκε το 2014 .Ξεκίνησε λοιπόν σε 4 πόλεις και χρόνο με τον χρόνο όλο και περισσότερες πόλεις πλαισίωσαν την διοργάνωση με αποτέλεσμα φέτος το δίκτυο του φεστιβάλ να αποτελείται από 12 πόλεις.

Η δημιουργία ενός Φεστιβάλ αποκλειστικά αφιερωμένου στα ντοκιμαντέρ είναι σίγουρα ένα ρίσκο. Γιατί αποφασίσατε να προχωρήσετε σε αυτή την κίνηση και πως βλέπετε το μέλλον του ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα;

Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν θεώρησα ότι ένα φεστιβάλ αποκλειστικά ντοκιμαντέρ είναι ρίσκο γιατί απλά για μένα το ντοκιμαντέρ αντιπροσωπεύει μια μορφή τέχνης ισότιμη με το θέατρο ,τη μουσική ή το χορό. Όμως θεωρώ στην εποχή μας ότι ρίσκο είναι οποιαδήποτε πολιτιστική πρωτοβουλία γιατί εκτός από την πανδημία, ο παραγκωνισμός της τέχνης με αφορμή την γενικότερη οικονομική κατάσταση είναι ένα πρόβλημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες είναι πάντα η πρώτη επιλογή για περικοπές οπότε πραγματικά δεν μπορώ να μιλήσω για το μέλλον του ντοκιμαντέρ. Η όλη κατάσταση δεν μου αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.

Ως σκηνοθέτις και παραγωγός ντοκιμαντέρ και όχι μόνο η ίδια, αν σας ζητούσα να μου πείτε ποιο από όλα τα ντοκιμαντέρ που αυτά τα χρόνια έχουν προβληθεί στο Φεστιβάλ θα θέλατε να έχετε δημιουργήσει εσείς, ποιο θα ήταν αυτό;

Δεν μπορώ να υποδείξω ένα γιατί σε όλα αυτά τα χρόνια έχω δει εκαντοντάδες ντοκιμαντέρ και εξαίρετα ντοκιμαντέρ. Έχω μία ιδιαίτερη αδυναμία όμως σε θέματα που αφορούν ανθρώπινα δικαιώματα και ιστορίες με θετικό πρόσημο.

Ποια στοιχήματα που είχατε βάλει στην έναρξη αυτού του οράματός σας κερδίσατε και ποια χάσατε;

Θα ήθελα να πω ότι σε γενικές γραμμές είμαστε ευχαριστημένοι από την πορεία του φεστιβάλ, κυρίως γιατί βλέπουμε ότι το φεστιβάλ αποκτά μια αναγνωρισιμότητα σε εθνικό και διεθνή επίπεδο. Το στοίχημα που είχαμε σχεδόν από την αρχή ήταν να κερδίσουμε τον νεαρόκοσμο και η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε συμμετοχή πολλών νέων όχι μόνο ως θεατές αλλά και ως εθελοντές. Επίσης βλέπουμε όλο και περισσότερη συμμετοχή νέων σε σεμινάρια και workshops που οργανώνουμε με ξένους σκηνοθέτες. Αυτό που θα θέλαμε να πετύχουμε στο μέλλον είναι να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τις βάσεις και να δώσουμε τα κίνητρα στους νέους και όχι μόνο, να εμπλακούν πιο δημιουργικά και πιο άμεσα στην τοπική παραγωγή ντοκιμαντέρ.
Δεν νομίζω ότι έχουμε χάσει κάποιο στοίχημα, αλλά ίσως σε αυτή την ερώτηση θα μπορούσα να απαντήσω ότι δεν έχουμε κερδίσει ακόμα την απλόχερη και δεδομένη στήριξη των τοπικών φορέων.

Είναι το ντοκιμαντέρ και ένα είδος διατήρησης της ιστορικής μνήμης;
Ναι μεν αλλά. Το ντοκιμαντέρ όντως είναι η καταγραφή της πραγματικότητας και μπορούμε να πούμε ότι είναι ένα είδος διατήρησης της ιστορικής μνήμης. Όμως η κινηματογραφική μνήμη όπως και η ιστορική είτε ατομική είτε συλλογική έχει την ιδιότητα να γίνεται επιλεκτική ανάλογα με το τι θέλει να προβάλλει κάθε φορά. Οι δυο τους δεν διαφέρουν και πολύ , τόσο η κινηματογραφική όσο και η ιστορική μνήμη έχουν δεχτεί σκληρές κριτικές για το τι κάθε φορά επιλέγουν να τονίσουν. Η μνήμη και η κινηματογραφική καταγραφή της είναι καθαρά προσωπικό θέμα για τον καθένα και εκφράζεται ανάλογα με το πώς βιώθηκε μια κατάσταση ή με το πώς επιλέγει ο σκηνοθέτης να την προβάλλει.

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ υπάρχουν δύο αφιερώματα, το καθιερωμένο για την «Ισότητα των δύο φύλων» αλλά και το ειδικό αφιέρωμα στους «Πολιτισμούς της Υποσαχάριας Αφρικής», ενώ προσφέρετε και έναν νέο θεσμό, το «Ντοκιμαντέρ για Όλους». Μιλήστε μας λίγο για αυτά.

Το καθιερωμένο αφιέρωμα του Φεστιβάλ στην Ισότητα περιλαμβάνει φέτος 11 ταινίες από όλο τον κόσμο, που θα αξιολογηθούν από Διεθνή Κριτική Επιτροπή. Η επιτροπή απαρτίζεται από τον Ολλανδό σκηνοθέτη Robert Rombout, την αυστριακή σκηνοθέτιδα Natalie Halla και την ελληνίδα Καλλιόπη Λεγάκη. Είναι η τέταρτη χρονιά που υιοθετούμε αυτό το αφιέρωμα δίνοντας ειδικό βραβείο. Την πρώτη χρονιά το βραβείο αξίας 1000 ευρώ επιχορηγήθηκε από την Γενική Γραμματεία Ισότητας, μετά η επιχορήγηση διακόπηκε, αλλά παρ’ όλα αυτά εμείς συνεχίζουμε τον θεσμό.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος «Πολιτισμοί της Υποσαχάριας Αφρικής» θα προβληθούν 10 ταινίες ντοκιμαντέρ, αρκετές εξ αυτών βραβευμένες στα φεστιβάλ του Κόσμου και με θέματα όπως η αποικιοκρατία και οι επιπτώσεις της, ο υποσιτισμός, οι Τέχνες, ο εθελοντισμός, οι εμφύλιες συγκρούσεις, οι εργασιακές συνθήκες, από χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Γερμανία, η Γαλλία, το Κονγκό, ο Καναδάς, η Κένυα, η Μπουργκίνα Φάσο και οι ΗΠΑ. Επίσης το αφιέρωμα πλαισιώνεται από μια εξαιρετική εκθεση αφρικανικών μασκών της συλλογής του ψυχοπαθολόγου/καθηγητή Φώτη Καγγελάρη που θα γίνει στην Καλαμάτα

Είναι αποκαρδιωτικό, αλλά οι άνθρωποι με αναπηρία, που στην χώρα μας είναι περίπου 1 εκατομμύριο, δεν μπορούν να απολαύσουν την τέχνη όπως όλοι οι υπόλοιποι. Είτε γιατί δεν μπορούν να την δουν, είτε γιατί δεν μπορούν να την ακούσουν, είτε γιατί πολύ απλά δεν μπορούν να την φτάσουν.

Το Φεστιβάλ από πέρισυ είχε αρχίσει να υλοποιεί ένα πρόγραμμα «Ντοκιμαντέρ για Όλους», που στόχο έχει να επιτρέπει σε άτομα με προβλήματα ακοής ή όρασης καθώς και στα παιδιά με μέτρια νοητική αναπηρία να έχουν πρόσβαση στα ντοκιμαντέρ μέσω της μεταγλώττισης, της ακουστικής περιγραφής και του ενδογλωσσικού υποτιτλισμού SDH. Όλες οι ταινίες ντοκιμαντέρ φέτος έχουν ενδογλωσσικούς υπότιτλους ενώ με ακουστική περιγραφή, που είναι μια πολύ χρονοβόρα και κοστοβόρα διαδικασία, θα προβληθεί προς το παρόν ένα ντοκιμαντέρ. Στόχος μας είναι στο επόμενο φεστιβάλ να έχουν επεξεργαστεί με ακουστική περιγραφή τουλάχιστον άλλα 5 ντοκιμαντέρ.

Όσο αφορά τώρα την ομάδα των ατόμων με μέτρια νοητική αναπηρία που είτε γιατί δεν είναι εξοικειωμένα στο να διαβάζουν υποτίτλους γρήγορα ή γιατί μαθαίνουν με πιο αργό ρυθμό προβάλλουμε κάποια ντοκιμαντέρ εκπαιδευτικού χαρακτήρα μεταγλωττισμένα στα ελληνικά. Τέλος έχουμε επιλέξει και δύο σεμινάρια που θα πραγματοποιηθούν σε δύο ειδικά σχολεία στην Τρίπολη και την Καλαμάτα και είναι το σεμινάριο animation που δίνει ο συνεργάτης του φεστιβάλ Thomas Kunstler και το πρόγραμμα ένα περίπατος στην φύση που δίνει η Στεφανία Χαρίτου. Μπορείτε να δείτε περισσότερες πληροφορίες και στην ιστοσελίδα μας www.peloponnisosdocfestival.com

Και φέτος το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου θα επισκεφθεί την Πάτρα. Ποια είναι η αίσθηση που έχετε πάρει από το κοινό της πόλης;

Μου κάνει εντύπωση παρ’ όλο που η Πάτρα είναι η μεγαλύτερη πόλη της Πελοποννήσου και η τρίτη της χώρας, έχει μόνο δύο κινηματογράφους, ένα σινεπλέξ και ένα κινηματοθέατρο το Πάνθεον. Δεν μιλώ για τις συλλογικές κινήσεις που γίνονται όπως η κινηματογραφική λέσχη του πανεπιστημίου ή ο Γυμνός οφθαλμός. Πάντως η αίσθησή μου είναι ότι υπάρχει ένα ειδικό κοινό και μάλιστα αρκετά μεγάλο που υποστηρίζει και παρακολουθεί το ντοκιμαντέρ. Και με μεγάλη μου χαρά το διαπίστωσα πέρισυ το καλοκαίρι στον πεζόδρομο τη Παντάνασσας

Δεύτερη χρονιά συνεργασίας με τον «γυμνό οφθαλμό», πέρυσι στο Σινέ – Παντάνασσα, φέτος στο Πάνθεον. Πώς είναι αυτή η σύμπραξη;

Είναι ευτύχημα που γνώρισα « τον γυμνό οφθαλμό « και ιδίως τον Νίκο Καββαδία. Ειναι ένας άνθρωπος που παλεύει για την τέχνη και ειδικά για τον κινηματογράφο και έτσι ταίριαξαν τα «χνώτα μας». Δεν είναι εύκολο να υπερασπίζεσαι κάτι που δυστυχώς σε πολιτειακό επίπεδο δεν του δίνεται η απαραίτητη προσοχή. Γιατί όπως προανέφερα η τέχνη είναι αυτή που την πληρώνει πάντα σε εποχές δύσκολες  όπως αυτή που διανύουμε τώρα. Η σύμπραξη λοιπόν μέχρι σήμερα μόνο θετικά αποτελέσματα έχει. Όσον αφορά το Πάνθεον χαίρομαι ιδιαίτερα που θα προβληθούν οι ταινίες σε κανονική κινηματογραφική αίθουσα και ελπίζω αυτή να είναι η αρχή μιας μόνιμης συνεργασίας.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω