Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου: Ολοκληρώθηκε η σύσκεψη στο Μαξίμου υπό τον Πρωθυπουργό μετά την ένταση με τη Λευκωσία

Στη σύσκεψη συμμετείχαν η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, ενώ, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αναμένονται σύντομα σχετικές τοποθετήσεις από την κυβέρνηση.

Ελλάδα - Κύπρος Καλώδιο

Ολοκληρώθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου η έκτακτη σύσκεψη υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με αντικείμενο τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου. Στη σύσκεψη συμμετείχαν η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, ενώ, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αναμένονται σύντομα σχετικές τοποθετήσεις από την κυβέρνηση.

Η απόφαση για τη σύσκεψη ελήφθη μετά τις έντονες δηλώσεις που σημειώθηκαν τις τελευταίες ώρες ανάμεσα στη Λευκωσία και τον ΑΔΜΗΕ, με αφορμή δημοσίευμα της κυπριακής ιστοσελίδας philenews.com με τίτλο «Αποκαλυπτικό: Κήρυξε πόλεμο ο ΑΔΜΗΕ για το καλώδιο – Επιστολή βόμβα στη ΡΑΕΚ – Ετοιμάζεται για προσφυγή στη Δικαιοσύνη».

Αντιπαράθεση μετά το δημοσίευμα του «Φιλελεύθερου»

Το δημοσίευμα υποστήριζε ότι ο ΑΔΜΗΕ ζητά από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) την ανάκτηση ποσού 251 εκατ. ευρώ για δαπάνες του έργου, πολύ πέρα από τη συμφωνημένη πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ για το 2025. Ο Διαχειριστής, ωστόσο, διέψευσε κατηγορηματικά το ρεπορτάζ, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει καμία διεκδίκηση πέραν των συμφωνημένων ποσών και ότι οι υπόλοιπες δαπάνες θα ανακτηθούν σταδιακά, μέσα στα επόμενα 35 χρόνια, όπως έχει οριστεί ρυθμιστικά.

Στην ανακοίνωσή του, ο ΑΔΜΗΕ σημειώνει ότι προχώρησε σε ένσταση κατά της απόφασης της ΡΑΕΚ της 31ης Ιουλίου 2024, καθώς η κυπριακή αρχή δεν αναγνώρισε το σύνολο των επενδυτικών δαπανών του έργου, ύψους περίπου 251 εκατ. ευρώ, εγκρίνοντας μόνο 82 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, ο Διαχειριστής υπογραμμίζει ότι η ελληνική ρυθμιστική αρχή έχει ήδη αναγνωρίσει τις συγκεκριμένες δαπάνες.

Η αντίδραση του Νίκου Χριστοδουλίδη

Η υπόθεση προκάλεσε έντονη αντίδραση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος επιτέθηκε με σφοδρότητα στη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ. «Αν ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ νομίζει ότι με τέτοιες επιστολές ή με πληρωμένες καταχωρήσεις εκβιάζεται η Κυπριακή Κυβέρνηση, προφανώς δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει. Η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν εκβιάζεται από κανέναν», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Χριστοδουλίδης υπενθύμισε ότι υπάρχει κοινό πλαίσιο συμφωνίας με την ελληνική κυβέρνηση για την πορεία του έργου και τόνισε πως η πρόσφατη συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη επιβεβαίωσε τη δέσμευση και των δύο πλευρών για την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Οι προηγούμενες διαβεβαιώσεις και οι νέες εντάσεις

Υπενθυμίζεται ότι στις 23 Σεπτεμβρίου, μετά τη συνάντηση των δύο ηγετών στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, είχε εκδοθεί κοινή δήλωση που ανέφερε ότι «οι δύο κυβερνήσεις παραμένουν απολύτως προσηλωμένες στην υλοποίηση του έργου στρατηγικής σημασίας», με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ωστόσο, λίγες ημέρες αργότερα, δηλώσεις του Κύπριου υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού περί μη βιωσιμότητας του έργου, όπως και νέες αναφορές κυπριακών πηγών σε «γεωπολιτικά ρίσκα» και «δυσκολίες λόγω της στάσης της Τουρκίας», επανέφεραν το ζήτημα σε τεταμένο κλίμα.

Ένα έργο στρατηγικής σημασίας υπό πίεση

Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, γνωστό ως Great Sea Interconnector, αποτελεί κρίσιμη υποδομή για την ενεργειακή ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου, με συνολικό κόστος που υπερβαίνει τα 1,9 δισ. ευρώ. Χρηματοδοτείται μερικώς από την Ευρωπαϊκή Ένωση (657 εκατ. ευρώ), ενώ αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στη μείωση του ενεργειακού κόστους και στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας Κύπρου και Ελλάδας.

Οι σημερινές εντάσεις, ωστόσο, δείχνουν ότι το έργο εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά εμπόδια – όχι μόνο τεχνικά, αλλά και πολιτικά, με φόντο τις διαφορετικές ερμηνείες γύρω από τις ρυθμιστικές και οικονομικές υποχρεώσεις των δύο πλευρών.

Η κυβέρνηση αναμένεται να τοποθετηθεί επισήμως εντός των επόμενων ημερών, προκειμένου να αποσαφηνιστεί το πλαίσιο συνεργασίας Ελλάδας – Κύπρου και να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης.