Ιστορική συμφωνία για συλλογικές συμβάσεις: «Ανάσα ασφάλειας» για εργαζόμενους, τέλος στους μνημονιακούς περιορισμούς

Η κυβέρνηση και το σύνολο των εθνικών κοινωνικών εταίρων σφράγισαν, στο υπουργείο Εργασίας, μία συμφωνία που χαρακτηρίζεται ήδη «ιστορική» για τα ελληνικά εργασιακά δεδομένα: έναν κοινό οδικό χάρτη για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, που αυξάνει την κάλυψη των εργαζομένων, αποκαθιστά πλήρως τη μετενέργεια μετά τη λήξη των συμβάσεων και επιταχύνει τη διαδικασία επίλυσης διαφορών.

Πρόκειται για την πρώτη φορά που ένα τέτοιο πλαίσιο φέρει από κοινού την υπογραφή της Πολιτείας και όλων των εθνικών κοινωνικών εταίρων, σηματοδοτώντας και τυπικά την έξοδο από το μνημονιακό καθεστώς περιορισμών.

«Μια βαθιά ανάσα ασφάλειας και αξιοπρέπειας»

Η Νίκη Κεραμέως παρουσίασε την Κοινωνική Συμφωνία πλαισιωμένη από τους προέδρους των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων: Γιάννη Παναγόπουλο (ΓΣΕΕ), Σπύρο Θεοδωρόπουλο (ΣΕΒ), Γιώργο Καββαθά (ΓΣΕΒΕΕ), Σταύρο Καφούνη (ΕΣΕΕ), Γιάννη Παράσχη (ΣΕΤΕ) και Λουκία Σαράντη (ΣΒΕ).

Η υπουργός έκανε λόγο για μια συμφωνία «χωρίς προηγούμενο» στην ελληνική πραγματικότητα, καθώς υπογράφεται από το σύνολο των εθνικών κοινωνικών εταίρων και την Πολιτεία:

«Είναι μία ιστορική συμφωνία, όχι μόνο γιατί κάτι ανάλογο δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν, αλλά γιατί χτίζει ένα πλαίσιο συνεργασίας που δίνει σταθερότητα, ασφάλεια και ξεκάθαρους κανόνες για όλους», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «σύντομα θα καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι».

Για τους εργαζόμενους, όπως τόνισε, η συμφωνία σημαίνει:

• δυνατότητα αύξησης μισθών και παροχών,
• σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον,
• λιγότερο άγχος για αιφνίδιες αλλαγές στους όρους εργασίας.

«Είναι μια βαθιά ανάσα ασφάλειας και αξιοπρέπειας», είπε χαρακτηριστικά, ενώ για τις επιχειρήσεις μίλησε για πλαίσιο με ξεκάθαρους κανόνες, που επιτρέπει επενδύσεις στους εργαζόμενους, ενισχύει την ανάπτυξη και θωρακίζει τον υγιή ανταγωνισμό.

Η υπουργός υπογράμμισε ότι με την Κοινωνική Συμφωνία μπαίνει «οριστικό τέλος» στους μνημονιακούς περιορισμούς που κρατούσαν σε χαμηλά επίπεδα την κάλυψη από συλλογικές συμβάσεις και ότι ο οδικός χάρτης δεν είναι μονομερής κυβερνητική απόφαση, αλλά προϊόν διαλόγου με όλους τους εταίρους.

Τρεις βασικοί άξονες – Τι αλλάζει στις συλλογικές συμβάσεις

Μετά από επτά μήνες εντατικών διαβουλεύσεων, η Κοινωνική Συμφωνία αποτυπώνεται σε τρεις κεντρικούς άξονες:

1. Πιο εύκολη επέκταση των συλλογικών συμβάσεων

Στόχος είναι να αυξηθεί ουσιαστικά το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις:

Το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης για επέκταση σύμβασης μειώνεται από 50% σε 40%.

Όταν μια συλλογική σύμβαση συνυπογράφεται από Εθνικούς Κοινωνικούς Εταίρους, το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν εξετάζεται καν, ανοίγοντας νέο δρόμο για την επέκταση.

Δίνεται η δυνατότητα στη ΓΣΕΕ να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές συλλογικές συμβάσεις επικουρικά, εφόσον προσκληθεί από μέλος της, ώστε να μπορεί να ενεργοποιείται η νέα δυνατότητα επέκτασης.

Απλοποιούνται οι διαδικασίες εγγραφής στα μητρώα οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ), ώστε να ενισχυθεί η εγγραφή και, συνεπώς, η δυνατότητα επέκτασης κλαδικών ΣΣΕ.

2. Πλήρης προστασία δικαιωμάτων μετά τη λήξη της σύμβασης

Ο δεύτερος άξονας αφορά τη σταθερότητα του εργασιακού πλαισίου μετά τη λήξη μιας συλλογικής σύμβασης:

Προβλέπεται αρχικά τρίμηνη παράταση ισχύος της σύμβασης.

Μετά την πάροδο των τριών μηνών, όλοι οι όροι της συλλογικής σύμβασης εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας.

Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση της μερικής μετενέργειας (από το 2012) και επανέρχεται το προμνημονιακό καθεστώς πλήρους μετενέργειας.

Καλύπτονται από τους όρους της σύμβασης και οι εργαζόμενοι που προσλαμβάνονται μέσα στην τρίμηνη παράτασή της.

Με αυτόν τον τρόπο, όπως σημειώνεται, αποτρέπεται η «γκρίζα ζώνη» ανασφάλειας μετά τη λήξη μιας ΣΣΕ και διασφαλίζεται ότι κανείς δεν μένει εκτεθειμένος μέχρι να υπάρξει νέα συμφωνία.

3. Ταχύτερη επίλυση διαφορών μέσω ΟΜΕΔ

Ο τρίτος άξονας στοχεύει στην επιτάχυνση και εξορθολογισμό των διαδικασιών σε περιπτώσεις διαφωνίας εργοδοτών και εργαζομένων:

• Θεσπίζεται μηχανισμός προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή σε μεσολάβηση ή διαιτησία στον ΟΜΕΔ, από τριμελή επιτροπή που θα συσταθεί ειδικά γι’ αυτό τον σκοπό.
• Καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας στον ΟΜΕΔ, ώστε να επιταχύνεται η έκδοση οριστικής απόφασης.
• Διατηρείται η δυνατότητα δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης, ώστε να διασφαλίζεται πλήρως η νομιμότητα.

Οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις

Η Κοινωνική Συμφωνία, όπως παρουσιάστηκε, φιλοδοξεί να αλλάξει το τοπίο στις εργασιακές σχέσεις:

• Οδηγεί σε περισσότερες και επεκτεινόμενες συλλογικές συμβάσεις, που καλύπτουν ευρύτερα τμήματα της αγοράς εργασίας.
• Δημιουργεί ένα πιο ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, με ξεκάθαρο πλαίσιο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.
• Προστατεύει πλήρως τα δικαιώματα των εργαζομένων ακόμη και μετά τη λήξη της σύμβασης και θωρακίζει τους νεοπροσλαμβανόμενους.
• Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω αυξήσεις μισθών και παροχών.
• Ενισχύει τον υγιή ανταγωνισμό και τη νομιμότητα, καθώς το πεδίο εφαρμογής των ΣΣΕ οριοθετείται σαφέστερα.

«Η συμφωνία αποδεικνύει ότι οφείλουμε να συζητάμε και μπορούμε, μέσα από τον διάλογο, να καταλήγουμε σε λύσεις που ωφελούν το σύνολο της κοινωνίας», υπογράμμισε η υπουργός, ευχαριστώντας όλους τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, καθώς και τον γενικό γραμματέα Εργασιακών Σχέσεων Νίκο Μηλαπίδη για τον κεντρικό ρόλο του στις διαπραγματεύσεις.

Τι λένε ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ

Από την πλευρά τους, οι κοινωνικοί εταίροι μίλησαν για μια συμφωνία χωρίς προηγούμενο: Ο Γιάννης Παναγόπουλος (ΓΣΕΕ) έκανε λόγο για κομμάτι «επαναρύθμισης του εργασιακού δικαίου με ευνοϊκούς όρους για τους εργαζόμενους», με στόχο να επανέλθει πλήρως η προστασία της συλλογικής σύμβασης.

Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος (ΣΕΒ) στάθηκε στην ανάγκη οι εργαζόμενοι να βλέπουν στην πράξη το όφελος από την ανάπτυξη, λέγοντας ότι οι εργοδότες έχουν υποχρέωση να συμβάλουν στην αύξηση των εισοδημάτων και ότι η νέα συμφωνία δημιουργεί ένα πιο «σύγχρονο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής πλαίσιο».

Ο Γιώργος Καββαθάς (ΓΣΕΒΕΕ) μίλησε για «καινοτόμο και πρωτόγνωρη» προσπάθεια, υπογραμμίζοντας ότι για πρώτη φορά η κυβέρνηση νομοθετεί πάνω σε ένα αποτέλεσμα ουσιαστικού κοινωνικού διαλόγου με στόχο την άνοδο των μισθών και τη συμμετοχή των εργαζομένων στην καλή πορεία της οικονομίας.

Χρονοδιάγραμμα – Τι ακολουθεί

Σύμφωνα με την ενημέρωση:

• Το Σχέδιο Δράσης για την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας θα εκδοθεί εντός Δεκεμβρίου 2025.
• Η Κοινωνική Συμφωνία θα νομοθετηθεί στις αρχές του 2026, ώστε οι ρυθμίσεις να αποκτήσουν δεσμευτικό χαρακτήρα.

Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε παρουσία των υφυπουργών Εργασίας Άννας Ευθυμίου και Κώστα Καραγκούνη, του γενικού γραμματέα Εργασιακών Σχέσεων Νίκου Μηλαπίδη και του γενικού γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Κωνσταντίνου Τσαγκαρόπουλου.

Όπως είπε κλείνοντας η Νίκη Κεραμέως, «η σημερινή ιστορική Κοινωνική Συμφωνία αποδεικνύει ότι είναι πολλά περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν» και αποτελεί «σημαντική αφετηρία για τη διεύρυνση του κοινωνικού διαλόγου σε όλα τα επίπεδα».

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News