Χριστίνα Κόκκοτα

Σε κανένα από τα έργα του ο Τέννεσση Ουίλλιαμς δεν αυτοβιογραφείται τόσο έντονα και σκληρά όσο στον «Γυάλινο κόσμο», την πρώτη του ολοκληρωμένη θεατρική κατάθεση, της οποίας την επιτυχία δεν μπόρεσε να απολαύσει, γιατί ο πόνος του προσωπικού δράματος, που διεκτραγωδούσε σ’ αυτή ήταν πολύ πιο δυνατός από τη χαρά της αναγνώρισης και της δημοσιότητας, που κέρδισε με τη συγγραφή της.

Τα προσωπικά του βιώματα, φαντάσματα ενός νοσηρού παρελθόντος, που ακολούθησαν τον κορυφαίο Αμερικανό δραματουργό ως το τέλος της ζωής του (1985) -οι κληρονομημένες οικογενειακές νευρώσεις, η κόλαση των γονεϊκών σχέσεων και οι ψυχικές δοκιμασίες της αδελφής του, το έλλειμμα της πατρικής παρουσίας, οι δικές του ψυχοσυγκρούσεις και η χαμηλή αυτοεκτίμησή του- τροφοδότησαν πλουσιοπάροχα τις σελίδες του «Γυάλινου Κόσμου», ενός από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας.

Με φόντο τον πουριτανικό και καταθλιπτικό Αμερικάνικο Νότο των μέσων του 20ου αι. (1944), όταν η αισιοδοξία είχε πια γεμίσει από σκιές, «ο ποιητής της καρδιάς και του ενστίκτου» πραγματεύεται τα ψυχικά αδιέξοδα μιας μεσοαστικής οικογένειας σ’ ένα σπίτι χωρίς πατέρα. Η Αμάντα, η πληθωρική, επιβλητική και παρεμβατική στις επιλογές των παιδιών της μητέρα, η Λώρα, η εύθραυστη και ευάλωτη κόρη και αδελφή, ο Τομ, ο καταπιεσμένος και φευγάτος γιος και ο Τζιμ, ο ορμητικά αρρενωπός αλλά και τρυφερός επισκέπτης τους είναι τα τέσσερα πρόσωπα σ’ αυτό το δράμα της μνήμης και της διάψευσης.

Ηρωες μη ρεαλιστικοί και μεγαλύτεροι από τη ζωή. Ανικανοποίητοι από την πραγματικότητα που τους περιβάλλει, ιδιόρρυθμοι έως νοσηροί αλλά και ζωντανοί, δημιουργούν μια φανταστική ζωή, αναπτύσσοντας το δικό τους μύθο και κατασκευάζοντας το δικό τους κόσμο, μέσα στον οποίο αναζητούν να στεριώσουν την ύπαρξή τους. Αυτός ο επινοημένος κόσμος γίνεται «το αναχωρητήριό τους, το λαγούμι τους, το καταφύγιό τους». Είναι ο ζωτικός τους χώρος απέναντι στον κλοιό των συμβάσεων, των περιορισμένων επιλογών, που τους αφήνει η σκληρή πραγματικότητα.

Ο Τομ -μελαγχολική ανταύγεια της ψυχής του ίδιου του συγγραφέα- που ασφυκτιά δουλεύοντας, επιχειρεί ταξίδι φυγής στις εικόνες του σινεμά. Η φοβική και ανήμπορη Λώρα -προβολή της ψυχωσικής αδελφής του Ρόουζ- καταφεύγει στη γυάλινη συλλογή της. Ακόμα και η δυναμική Αμάντα -προσωπείο της αυστηρής μητέρας τους Εντβίνας- που έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων στο έργο, προσφεύγει σε στιγμές αμηχανίας σε επινοημένες ή πραγματικές μνήμες του παρελθόντος. Αλλά και ο Τζιμ, με την αρσενική ορμή και τον εκρηκτικό σωματότυπό του -μια πρωτόλεια μικρογραφία του ανδρικού στερεότυπου, που θα αποκρυσταλλωθεί στα επόμενα έργα του Τέννεση Ουίλλιαμς- ξαναγυρίζει στο χθες, όταν ήταν ίνδαλμα του Κολλεγίου.

Με αυτόν τον τρόπο ο Αμερικανός δραματουργός στον «Γυάλινο κόσμο» του αλλά και σε άλλα έργα του, μέσα από τον εγκλωβισμό των ηρώων του ανάμεσα στα «θέλω» μιας ελεύθερης ζωής και στα «πρέπει» μιας πουριτανικής ηθικής αλλά και μέσα από τη μάσκα της αλήθειας, που δεν καταφέρνουν να αρθρώσουν με το λόγο τους, καταφέρνει να απεικονίσει την κοινωνία του αντιφατικού γενέθλιου Νότου σε μια μεταιχμιακή περίοδο, όταν το παρελθόν των ανθρώπων και του τοπίου επιστρέφει μόνο σαν μύθος και το μέλλον προβάλλει ως απειλή διάλυσης.

Ο «Γυάλινος Κόσμος» ξεκίνησε τη σκηνική του ζωή τη δύσκολη περυσινή σεζόν των on-line παραστάσεων, στο Εθνικό Θέατρο και γνώρισε μεγάλη επιτυχία υπερβαίνοντας τις 8.000 διαδικτυακές θεάσεις. Κατά την τρέχουσα θεατρική περίοδο επαναλαμβάνεται στο ανακαινισμένο θέατρο «Αλκυονίς» πάντα με τη σκηνοθετική ματιά του Γιώργου Νανούρη, που αναδεικνύει την ποιητική πνοή και τη βαθιά ανθρώπινη ευαισθησία του έργου, παντρεύοντας τον κόσμο της σκληρής πραγματικότητας με την εύθραυστη ομορφιά της φαντασίας και του ονείρου.

Με τον λόγο του Τέννεσση Ουίλλιαμς να ακούγεται μέσα από τη ρέουσα μετάφραση του Στέλιου Βαφέα και τη λιτότητα των σκηνικών της Αθηνάς Τσαγκάρη να φωτίζεται με τα γυάλινα στολίδια σκηνοθετικής έμπνευσης, με τον συναισθηματικό κόσμο των ηρώων να υπογραμμίζεται μέσα από την υποβλητική μουσική του Θοδωρή Οικονόμου, τα πρόσωπα του έργου, ντυμένα με τις κομψές δημιουργίες των Deux Hommes, ζωντανεύουν με τις συναρπαστικές ερμηνείες: Της Αννας Μάσχα στον ρόλο της Αμάντας, της Λένας Παπαληγούρα ως Λώρας, του Κωνσταντίνου Μπιμπή στον ρόλο του Τομ και του ταχέως ανερχόμενου Αναστάση Ροϊλού ως Τζιμ.

Μια ξεχωριστή πρόταση στην πολύπτυχη ζωή της θεατρικής Αθήνας.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News