Μαργαρίτα Πουρνάρα: «Πιστεύεις ότι πλοίο ταξίδεψε χωρίς πλώρη, άγκυρα, πυξίδα;»

Κρίστυ Κουνινιώτη

Πόσοι, αλήθεια, γνωρίζουμε για τον άθλο του αντιτορπιλικού «Αδρίας», το οποίο στις 22 Οκτωβρίου 1943 προσέκρουσε σε νάρκη, μέτρησε νεκρούς και τραυματίες, έχασε την πλώρη του(!), και παρόλα αυτά έπλευσε 3 ώρες μέχρι να προσαράξει στο Γκιουμουσλούκ της ουδέτερης, τότε, Τουρκίας; Αυτή την ιστορία απαράμιλλου θάρρους και αυτοθυσίας αφηγείται, ολοζώντανα, η Μαργαρίτα Πουρνάρα στο βιβλίο «Αδρίας – Ηταν όλοι τους ήρωες» (εκδ. Κύκλωψ), το οποίο παρουσιάζεται την Πέμπτη 15 Φεβρουαρίου (ώρα 19:30) στην Πάτρα, στα γραφεία της ΕΣΗΕΠΗΝ. Η δημοσιογράφος-συγγραφέας μιλά στην «Π» για τον απίστευτο αγώνα των ηρωικών μελών του πληρώματος που στα μάτια της, πλέον, φαντάζουν δικοί της άνθρωποι.

-Μια παλιά φωτογραφική μηχανή Kodak, «γεμάτη» με ιστορία, έφτασε στα χέρια του ναυπηγού Αρη Θεοδωρίδη, ο οποίος σας πρότεινε να γράψετε τη βιογραφία του θρυλικού αντιτορπιλικού «Αδρίας. Πρώτες σας σκέψεις/ συναισθήματα;
Με δυο γιαγιάδες Κυκλαδίτισσες, νιώθω ότι καμιά φορά τρέχει στις φλέβες μου αλμυρό νερό. Λογικό είναι να με ενδιαφέρουν όλες οι ιστορίες της θάλασσας. Οταν με κάλεσε ο Αρης Θεοδωρίδης να μου δείξει το ανέκδοτο υλικό για τον «Αδρία», δεν θα ξεχάσω ποτέ τα συναισθήματα που μου προκάλεσαν. Πρωταγωνιστούσαν Ελληνες ναύτες και αξιωματικοί του «Αδρία» που είχαν καταφέρει να διαφύγουν στη Μέση Ανατολή και να πολεμήσουν για 4 χρόνια δίχως να έχουν καμιά επαφή με τους δικούς τους. Πρωταγωνιστούσε όμως και το καράβι που έχασε την πλώρη του, αλλά συνέχισε να πλέει σε ένα μοναδικό χρονικό για τα ναυτικά χρονικά. Ορισμένες λήψεις του ναύτη Πέτρου Ασλάνη που τράβηξε μετά την έκρηξη ήταν τόσο σκληρές με το αίμα των μελών του πληρώματος να έχει βάψει τις λαμαρίνες του πλοίου, που μου φάνηκε αδιανόητο να μη γραφτεί ένα βιβλίο για το έπος αυτό.

-Επομένως, λέτε το «ναι». Κατά τη διάρκεια του εγχειρήματος (έρευνα-συγγραφή) με ποιες δυσκολίες ήρθατε αντιμέτωπη και ποιες οι προκλήσεις;
Επρεπε να ανατρέξουμε στα βρετανικά και τα γερμανικά αρχεία για να βρούμε όλα τα στοιχεία πέραν των απομνημονευμάτων που είχαν αφήσει κάποιοι εκ των πρωταγωνιστών. Τεράστια ήταν η βοήθεια του δύτη και ερευνητή Κώστα Θωκταρίδη που είχε εντοπίσει την πλώρη του πλοίου στον βυθό, αλλά διαθέτει και ένα εκτενέστατο αρχείο εκείνης της περιόδου. Η πρόκληση ήταν να «εκδημοκρατίσουμε» τον ηρωισμό. Ως τώρα, τα εύσημα έπεσαν στον κυβερνήτη Ιωάννη Τούμπα, όμως όλοι, από τον πρώτο μέχρι και τον τελευταίο του πληρώματος, ήταν ήρωες. Στόχος μου ήταν να αναδειχθούν αυτοί οι αφανείς, με προεξάρχοντα τον α’ μηχανικό Κώστα Αράπη, που έδωσαν απίστευτο αγώνα.

-Τι σας εντυπωσίασε περισσότερο στην απίστευτη περιπέτεια αυτού του πλοίου;
Το ότι έχουν περάσει 80 χρόνια και οι περισσότεροι Ελληνες δεν είχαν ιδέα για το ναυτικό αυτό κατόρθωμα που ανέφερε ο Τσόρτσιλ στη Βουλή των Λόρδων και το Αμερικανικό Πεντάγωνο τύπωσε σε φυλλάδια το 1943. Μιλάμε για κάτι τόσο μοναδικό, που θα έπρεπε να τιμά κάθε χρόνο η ελληνική πολιτεία και να διδάσκεται στα σχολεία ως ένα μάθημα αντοχής: πώς να μην το βάζεις κάτω όταν όλα μα όλα είναι εναντίον σου.

-Κυβερνήτης Ιωάννης Τούμπας, υποπλοίαρχος Κωνσταντίνος Αράπης, γιατρός Ανδρέας Καποδίστριας. Πείτε μας γι’ αυτή τη θαυματουργή τριάδα.
Ο πρώτος είχε την αποκοτιά να μη βυθίσει το μισοκατεστραμμένο πλοίο του μετά την πρόσκρουση σε νάρκη ενώ υπήρχαν νεκροί και τραυματίες. Χάρις στον δεύτερο έγινε εν πλω ένα επισκευαστικό θαύμα για τα 16 μίλια που χώριζαν το πλοίο από την ουδέτερη Τουρκία αλλά και στον θριαμβευτικό πλου των 730 μιλίων 40 ημέρες αργότερα ως την Αίγυπτο. Ο Αράπης ήταν και ναυπηγός εκτός από μηχανικός και έτσι έσωσε την κατάσταση. Ο Καποδίστριας κατάφερε να γλυτώσει όλους τους τραυματίες πλην ενός, χειρουργώντας με ψαλίδια κουρέματος και κολώνια για αντισηπτικό. Ηταν μια απίστευτη συγκυρία που συνυπήρξαν αυτές οι προσωπικότητες, συν όλους τους άλλους

-Θάρρος και απερισκεψία. Δύο στοιχεία, που συνδυασμένα, επιβραβεύονται (και) από την τύχη. Η τύχη, λέτε, ευνοεί τους τολμηρούς;
Σήμερα ο Τούμπας θα είχε περάσει από ναυτοδικείο ίσως, επειδή θα είχε βάλει τη ζωή των ναυτών του σε κίνδυνο, μη αποδεχόμενος την πρόσκληση του βρετανικού πλοίου που ήταν μαζί στην αποστολή, να βυθίσει τον «Αδρία» και να επιβιβαστούν όλοι τους στο αγγλικό αντιτορπιλικό. Ηταν μια άλλη εποχή που το θάρρος και η αυταπάρνηση είχαν διαφορετικό ορισμό

-Ο άθλος του τραυματισμένου «Αδρία» είναι άγνωστος στους πολλούς -και δη στους νέους. Σημειώνετε ότι μια αντίστοιχη περιπέτεια, στην Αμερική θα είχε γίνει ταινία και ότι στη Βρετανία «το σκαρί θα είχε γίνει μουσείο». Τι προσδοκάτε με αυτό το βιβλίο;
Μακάρι να μπορούσε να γίνει ταινία. Βέβαια αν τη βλέπαμε στο Netflix θα την περνούσαμε πέρα για πέρα μυθοπλαστική. Πού να πιστέψει κανείς ότι στα αλήθεια ένα πλοίο έχασε τα 35 από τα 80 μέτρα του και όμως συνέχισε να πλέει και ταξίδεψε χωρίς πλώρη, άγκυρα και πυξίδα; Ποιος επίσης θα πίστευε ότι οι Ελληνες έφτασαν τυχαία μέσα στην αντάρα εκείνης της μοιραίας βραδιάς σε ένα τουρκικό όρμο όπου ζούσαν Τουρκοκρήτες, ανταλλάξιμοι του 1923, οι οποίοι μιλούσαν Ελληνικά και αγαπούσαν την πατρίδα μας; Οταν μετά από 40 ημέρες ο Αράπης έφτιαξε ένα τοίχο από τσιμέντο εκεί όπου κάποτε ήταν η πλώρη του πλοίου και σάλπαραν για Αίγυπτο, οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι του Γκιουμουσλούκ τούς ευχήθηκαν «Η Παναγιά μαζί σας» στα Ελληνικά!

-Ο πατέρας σας, παρασημοφορημένος ήρωας του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, αντί για παραμύθια και νανουρίσματα, σας έλεγε «περιστατικά γενναιότητας στα βουνά της Πίνδου» όπως γράφετε. Πώς σας επηρέασαν αυτές οι αφηγήσεις;
Κάθε κοριτσάκι πιστεύει ότι ο πατέρας του έχει υπερφυσικές δυνάμεις. Ο δικός μου ήταν όντως απίστευτα θαρραλέος και μάλιστα σε αντίθεση με τη γενιά του που προτιμούσε τη σιωπή για τα χαρακώματα της Πίνδου, του άρεσε να μιλά για τον Πόλεμο. Οταν πρωτοτυπώθηκε το εξώφυλλο του βιβλίου, πήρα μια εκτύπωση και την πήγα στον τάφο του Κώστα Αράπη στον Πειραιά, ο οποίος δεν έχει αφήσει απογόνους. Είχα την αίσθηση ότι 8 δεκαετίες μετά ήρθε μια δικαίωση. Γράφοντας, έκανα αυτούς τους ήρωες δικούς μου ανθρώπους διότι ένας δικός μου άνθρωπος ήταν ήρωας.

-Ηρωισμοί σαν του πατέρα σας και του πληρώματος του «Αδρίας» ηχούν σήμερα μυθιστορηματικοί –ίσως και εξωπραγματικοί. Τέτοιες πράξεις τις εμπνέουν οι εποχές και οι συνθήκες, λέτε; Σήμερα, δηλαδή, η σχετική μαλθακότητά μας, μπορεί να μεταλλαχθεί σε άκρατη γενναιότητα, αν χρειαστεί;
Εχοντας γνωρίσει πολλά μέλη του Πολεμικού Ναυτικού έχω την αίσθηση ότι εξασκούνται στην υπέρβαση και την αυταπάρνηση κάθε μέρα. Ποιος δεν θυμάται τι έκαναν τα πληρώματα των υποβρυχίων μας και των πολεμικών μας το 2020 στην κρίση με το Καστελλόριζο; Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι, αν χρειαστεί, όσοι υπηρετούν σε ξηρά, θάλασσα και αέρα θα δείξουν το ίδιο σθένος.

-Η δική σας περιπέτεια -της γραφής- τι αποτύπωμα άφησε μέσα σας;
Δεν είμαι σίγουρη ότι πιστεύω στη μεταφυσική, αλλά όταν ταξιδεύω ανά την Ελλάδα για να παρουσιάσω την ιστορία του θρυλικού αντιτορπιλικού, έχω την αίσθηση ότι 204 άνθρωποι από κάπου εκεί ψηλά όπου βρίσκονται, ταξιδεύουν και αυτοί παρέα μου.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω