Ο Γιάννης Μαρκόπουλος στην Πάτρα – Η «προφητική» συνέντευξη με τον αείμνηστο μεγάλο συνθέτη!

Παναγιώτης Ρηγόπουλος

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος, άφησε βαρύτιμη παρακαταθήκη στον ελληνικό Πολιτισμό και δίκαια χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνες συνθέτες, ένας καινοτόμος δημιουργός που σύζευξε με τρόπο καθαρά προσωπικό και ιδιαίτερο, την ελληνική παραδοσιακή μελωδία με τη λαϊκή και τη λόγια μουσική.

Εχει αφήσει το δικό του μουσικό αποτύπωμα στην πολιτισμική ιστορία του τόπου, συνδυάζοντας βυζαντινές μουσικές και αρχαίες μουσικές κλίμακες, διατηρώντας μια ρυθμική επαναστατική περπατησιά στις λεωφόρους του οικουμενικού πενταγράμμου.

Τα τραγούδια και τα μουσικά έργα του έχουν καταστεί συνείδηση ενός ολόκληρου λαού, που διαπνέεται από τις ρηξικέλευθες μελωδικές γραφές του Μαρκόπουλου, που ισορροπεί θαυμαστά ανάμεσα σε ριζίτικα και συρτούς, στη ρεμπέτικη σημειολογία και στον ξεχωριστό ήχο των τοπικών παραδοσιακών οργάνων, σηματοδοτώντας τη λεγόμενη επιστροφή στις ρίζες.

Στις 22 Μαρτίου 2018, ο Γιάννης Μαρκόπουλος μίλησε στον υπογράφοντα, με αφορμή την παρουσίαση του μνημειώδους μουσικού κύκλου του «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», που θα γινόταν ανήμερα της επετείου της Εθνικής Παλιγγενεσίας, στο Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών.

Μεταφέρουμε σήμερα στην «Πελοπόννησο της Δευτέρας», τα κυριότερα σημεία εκείνης της συνέντευξης, που ελήφθη σε μια κρίσιμη και ταραγμένη περίοδο για την Ελλάδα: Μεσούσης της οικονομικής κρίσης, με οξυμένα τα πολιτικά πάθη και με τη διχόνοια των Ελλήνων να δείχνει τα κοφτερά δόντια της, στις πλατείες και στο διαδίκτυο.

Αποκτά λοιπόν χαρακτήρα ντοκουμέντου ο σοφός και διορατικός λόγος του Γιάννη Μαρκόπουλου εκείνη τη δεδομένη στιγμή, που μίλαγε ανάμεσα στα άλλα, για τον κίνδυνο του διχασμού, την αξία της Ορθοδοξίας, τη λάσπη όπου είχε κυλιστεί η ελληνική μουσική και τους κινδύνους που αντιμετώπιζε η χώρα.

Χαρακτήριζε την κρίση ένα σύμπτωμα της έλλειψης αυτογνωσίας, δήλωνε αισιόδοξος για το ξεπέρασμά της και απηύθυνε έκκληση «να αναζητήσουμε εκείνα που μας ενώνουν για να επαναπροσδιορίσουμε τις δημοκρατικές αξίες, τα πολιτικά και κοινωνικά θέματα, τα στηρίγματα του πολιτισμού, τις παραγωγικές μας εστίες και από το παρελθόν».

«14 ΧΡΟΝΙΑ ΕΓΡΑΦΑ ΤΟΥΣ «ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΥΣ»

-Το διαχρονικό έργο σας «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» μπορεί να αναφέρεται στην Επανάσταση του 1821, αλλά στέλνει και σήμερα επίκαιρα μηνύματα.

Η μουσική λειτουργία «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» ήταν για μένα ένα μεγάλο άλμα στη ζωή μου. Μια ολόκληρη, μεγάλη ιστορία στη ζωή μου. Εχει παιχθεί σε πολλές πόλεις της Ελλάδος, αλλά και στο εξωτερικό.Η μουσική εργασία πάνω στους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Σολωμού άρχισε πολλά χρόνια πριν την έκδοσή του. Εκτοτε άφησα για καιρό το έργο και το ’68 ξαναδούλεψα για μεγάλο διάστημα. Συνολικά κράτησε 14 χρόνια η σύνθεσή του. Εγραφα ένα κομμάτι και μετά ξανά άλλο. Και όλο το λιμπρέτο το έχω φτιάξει, διότι ήταν σε τρία σημειώματα του Σολωμού, πριν ακόμα το τελειώσει. Ετσι τα σημαντικά του σημεία, αυτά τα οποία είχαν πάρα πολύ μεγάλη δύναμη, άρχισα να τα γράφω και με τη σύμπραξη πολλών φίλων της μουσικής μου, αλλά και πολλών ανθρώπων που είχαν ασχοληθεί με τον Σολωμό, όπως ο Ντίνος Πολίτης, που είχε πιάσει όλα τα χειρόγραφα του Σολωμού.
Υπάρχει εκεί μία φράση ποιητική, που θέλω να σας πω ότι με τυράννησε τουλάχιστον ένα χρόνο μέχρι να γράψω αυτό το θέμα, ώστε να αποδώσω μια λειτουργία κοσμική.

Λέει σε ένα στίχο με τα χειρόγραφά του ο Σολωμός: «Λόγο, έργο, νόημα». Είναι μια πολιτική φράση. Να βγάλουμε λόγο, για ένα έργο, αλλά ποιο το νόημα του έργου; Δηλαδή πέρα από την αντιστασιακή γραμμή για τη σκλαβιά, που είναι οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, υπάρχει και ένα θέμα πολιτικό, το οποίο από τότε έως και σήμερα, δεν έχει αλλοιωθεί. Προχωράει πολύ σημαντικά.

Το έργο γράφτηκε από μένα και σε συνάρτηση και με το σημαντικό θέμα, της επανάστασης, της εξέγερσης της νεολαίας στο Πολυτεχνείο. Αυτό έχει παίξει ρόλο σε μένα, εκτός από τη δύναμη που υπάρχει μέσα από τον στίχο εναντίον της Τουρκιάς, που ήταν ενωμένη με την Ευρώπη. Ολοι μαζί βαράνε ένα καλυβάκι. Αυτό το πράγμα ο Σολωμός, το έκανε ένα έργο ζωής. Είναι πολύ σημαντικό να σας πω, ότι οι μεταφράσεις του Διονυσίου Σολωμού και του Φρίντιχ Σίλερ, των δύο σημαντικοτέρων ποιητών του 19ου αιώνα, έχουν φθάσει τις 50! Μέχρι και οι Κινέζοι ξέρουν τον Σολωμό!

«Ο,ΤΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΕΧΟΥΜΕ Η ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ»

– Παρουσιάζετε το έργο σας «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» με την Πολυφωνική Χορωδία. Τι θα θέλατε να σημειώσετε γι’ αυτό το σύνολο, που αποτελεί τον μουσικό πρεσβευτή της Πάτρας σε χορωδιακό επίπεδο;

Η Πολυφωνική Χορωδία Πάτρας, κατέχει σήμερα την πρώτη θέση σε ολόκληρη την Ελλάδα, είναι ό,τι σημαντικότερο έχουμε! Και η οποία έρχεται μαζί μας και σε άλλες πόλεις και τραγουδάει περίφημα τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους», υπό τη διεύθυνση και διδασκαλία του Σταύρου Σολωμού.

-Ο Πολιτισμός συνεχίζει να ορθώνει σήμερα αντιστάσεις στην Ελλάδα της κρίσης;

Πρέπει ο Πολιτισμός και γενικά οι Τέχνες να ανοίξουν και πάλι τα παράθυρά τους, σε ολόκληρο τον κόσμο της Ελλάδος. Εχει φθάσει τόσο άσχημα η μουσική σε διάφορα επίπεδα, δεν έχει γίνει η ανάλογη προσπάθεια για ανάκαμψη. Πιστεύω όμως ότι θα πάμε καλύτερα, παρά τη βουτιά που κάναμε μέσα σε μία λάσπη.
Ισως αυτή η κρίση που βιώνουμε να έχει παίξει τον ρόλο της.

«Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΞΕΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΟΧΟΠΕΔΗ»

-Η μουσική μπορεί να αφυπνίσει σήμερα τους Ελληνες, να κινητοποιήσει τον κόσμο;

Η ερώτησή σας είναι σημαντική και νομίζω πως ναι, μπορεί! Ετσι έγινε σε όλες τις εποχές.Η μουσική ήταν πολύ μπροστά. Πριν πεθάνει ο Σωκράτης είπε στους μαθητές του «γρήγορα να γράφετε μουσική. Αλλά προχωρημένη, με μια ποιότητα, να την ακούει ο κόσμος». Η μουσική είναι όχημα για να γνωρίσουμε τον κόσμο, αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μας, ώστε να μπορέσουμε να βγούμε από τη κρίση. Πιστεύω, ότι η κρίση δεν είναι παρά ένα σύμπτωμα της έλλειψης αυτογνωσίας Πρέπει να αναζητήσουμε εκείνα που μας ενώνουν για να επαναπροσδιορίσουμε τις  δημοκρατικές αξίες, τα πολιτικά και κοινωνικά θέματα, τα στηρίγματα του πολιτισμού, τις παραγωγικές μας εστίες και από το παρελθόν. Η Ελλάδα μπορεί με αλληλεγγύη, συνοχή, οργάνωση και πρόγραμμα μπορεί να ξεφύγει από την τροχοπέδη!»

«ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΑ ΒΑΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ»

-Είσαστε αισιόδοξος για την επόμενη μέρα της Ελλάδας και για τη νέα γενιά;

Υπάρχει μια αισιοδοξία, γιατί ο κόσμος από τη μία έχει πληροφορηθεί τα πάντα, από την άλλη κάνει μια αφάνταστη υπομονή, νομίζω θα ξεπεράσει τα προβλήματα. Είμαι αισιόδοξος, γιατί ο κόσμος πλέον είναι ενημερωμένος σε πολλά θέματα. Πρέπει να τα κοιτάξουμε όλα με μια μεγάλη προσοχή. Δεν μπορούμε να τα βάζουμε ακόμα και με την Ορθοδοξία. Πρέπει να το κοιτάξουμε αυτό το θέμα. Η Ορθοδοξία έπαιξε τεράστιο ρόλο στην Επανάσταση του 1821 και είναι ένας άξονας στον οποίο πρέπει να βασιζόμαστε! Οπως ακριβώς υπάρχει και ο πολιτικός άξονας.
Και νομίζω ότι οι Έλληνες είναι πάντα, με το μέρος της μεγάλης μουσικής της χώρας μας, που είναι το δημοτικό τραγούδι, είναι η βυζαντινή μουσική, η σύγχρονη μουσική που προέρχεται από εμάς. Νομίζω ότι θα καταφέρουμε να επικοινωνήσουμε ακόμα πιο καλά και να βγάλουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα.

«ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΑΝΑΑΓΑΠΗΘΟΥΜΕ ΟΛΟΙ»

-Φοβόσαστε διχασμό των Ελλήνων;

Οχι, δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση! Δεν φοβάμαι ποτέ τον διχασμό των Ελλήνων. Υπάρχει μόνο ένα θέμα, που πρέπει να το ξεπεράσουμε: Πρέπει να ξαναγαπηθούμε όλοι!

-Τι μπορεί και πρέπει να κρατήσει τους νέους σήμερα στην πατρίδα μας;

Παραθέτω τα λόγια του Σεφέρη «Εγώ είμαι ο τόπος σου, ίσως να μην είμαι κανείς, αλλά μπορώ να γίνω αυτό που θέλεις». Πρέπει με κάθε τρόπο να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν οι νέοι στον πολυδαίδαλο δρόμο που απλώνεται και είναι μπροστά μας, καθώς το καράβι μας προσπαθεί να γλιτώσει από τον τυφλό Κύκλωπα.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News