Ο Γιώργος Καραμπελιάς στην «Π» για το νέο του βιβλίο: Ατελέσφορος εκσυγχρονισμός
Οπως λέει ο Γ. Καραμπελιάς «τα εθνομηδενιστικά ρεύματα που αναδείχθηκαν την εποχή του Κώστα Σημίτη, ήταν ένα καλά οργανωμένο αφήγημα»
Ο Γιώργος Καραμπελιάς, συγγραφέας και ιστορικός αναλυτής, μιλώντας στην «Π», καταγράφει και ερμηνεύει την πορεία της Ελλάδας τη δεκαετία του 1990, εστιάζοντας στον εκσυγχρονισμό της εποχής Σημίτη. Μέσα από την εμπεριστατωμένη του προσέγγιση, αναδεικνύει τις ιδεολογικές, οικονομικές και πολιτικές επιλογές που διαμόρφωσαν ένα παρασιτικό μοντέλο ανάπτυξης, την απομάκρυνση από την εθνική ταυτότητα και την άνοδο εθνομηδενιστικών ρευμάτων.
Το βιβλίο του «Ατελέσφορος εκσυγχρονισμός, ο Κώστας Σημίτης και η εποχή του», που παρουσιάζεται σήμερα Πέμπτη (ώρα 19:00), στην Αγορά Αργύρη (Αγίου Ανδρέου 12), επιχειρεί να φωτίσει τα αίτια και τις συνέπειες αυτής της περιόδου, σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο.
Θα μιλήσουν ο ίδιος ο συγγραφέας Γιώργος Καραμπελιάς και οι: Ανδρέας Κατσανιώτης (βουλευτής, πρώην υπουργός), Απόστολος Κατσιφάρας (πρ. περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας), Βασίλειος Κωνσταντινόπουλος (πρόεδρος ΦΣ «Παρνασσός») και Θεόδωρος Ντρίνιας (Δρ. Οργάνωσης και Διοίκησης).
-Κύριε Καραμπελιά, πώς ορίζετε τον εκσυγχρονισμό Σημίτη;
Ο εκσυγχρονισμός Σημίτη ορίζεται ως ατελέσφορος, άσαρκος και αποκομμένος από την ιστορική ταυτότητα της χώρας. Η αντίληψη ήταν ότι για να είμαστε Ευρωπαίοι, έπρεπε να εγκαταλείψουμε την ελληνική ταυτότητα. Ο εκσυγχρονισμός αυτός οδήγησε σε παρασιτικό πρότυπο ανάπτυξης, στηριζόταν σε δανεικά και απέτυχε να δημιουργήσει ισχυρή παραγωγική βάση. Η δεκαετία του ’90 θεωρείται μια περίοδος απομάκρυνσης από την εθνική ταυτότητα, με εκσυγχρονισμό άσαρκο και μιμητικό. Υπήρξε οργανωμένο αφήγημα μέσω του οποίου άνθησαν εθνομηδενιστικά ρεύματα και εδραιώθηκε ένα παρασιτικό μοντέλο ανάπτυξης. Η αποτυχία αυτή δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την κρίση του 2008-2009.
-Σε ποιο παραγωγικό μοντέλο στράφηκε η Ελλάδα τη δεκαετία του ’90;
Η Ελλάδα δεν στράφηκε σε ένα επιτυχημένο παραγωγικό μοντέλο. Υιοθέτησε ένα παρασιτικό και καταναλωτικό μοντέλο ανάπτυξης, που στηριζόταν στον δανεισμό και χαρακτηριζόταν από χαμηλή εξαγωγική δραστηριότητα. Η φούσκα του χρηματιστηρίου και η εκτίναξη του τραπεζικού δανεισμού είναι ενδεικτικά στοιχεία αυτού του μοντέλου. Το παραγωγικό μοντέλο χαρακτηρίζεται ως παρασιτικό, διότι η Ελλάδα στηρίχθηκε σε εισαγωγές και δανεισμό και οι εξαγωγές αντιπροσώπευαν μόλις το 32% των εισαγωγών το 2003. Η οικονομία ήταν καταναλωτική και εξαρτημένη από δανεικά.
-Πώς η βραχυπρόθεσμη σκέψη της πολιτικής ελίτ συνέβαλε στη διαιώνιση αυτού του παρασιτικού οικονομικού μοντέλου της Ελλάδας;
Η βραχυπρόθεσμη σκέψη της πολιτικής ελίτ επικεντρώθηκε σε άμεσα οφέλη και στην αποφυγή πολιτικού κόστους, αποφεύγοντας κρίσιμες μεταρρυθμίσεις και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Αυτό οδήγησε στην εγκατάλειψη δομικών αλλαγών στην παραγωγή, στη ματαίωση μεταρρυθμίσεων όπως το ασφαλιστικό, και στη συνεχιζόμενη εξάρτηση από δανεικά. Ακόμη και προγράμματα στρατηγικής σημασίας, όπως το Eurofighter, εγκαταλείφθηκαν υπέρ βραχυπρόθεσμων στόχων όπως οι Ολυμπιακοί και η εξωτερική πολιτική, εδραιώνοντας ένα παρασιτικό οικονομικό πρότυπο και καθιστώντας τη χώρα ευάλωτη σε κρίσεις.
-Ηταν τα εθνομηδενιστικά ρεύματα, που αναδείχθηκαν την εποχή του Κώστα Σημίτη, ένα καλά οργανωμένο αφήγημα;
Ναι, ήταν ένα οργανωμένο και μεθοδευμένο αφήγημα. Αυτό το ρεύμα διαμορφώθηκε μέσα από συγκεκριμένες πολιτικές και ιδεολογικές συγκλίσεις, με κεντρικό οργανωτικό πυρήνα τους ΟΠΕΚ -τις Ομάδες Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό- μια ομάδα της παλιάς ανανεωτικής αριστεράς, προερχόμενη από το ΚΚΕ Εσωτερικού. Η βασική τους αντίληψη ήταν ότι η ελληνική ταυτότητα αποτελεί εμπόδιο για την «ευρωπαϊκότητα» και ότι πρέπει να εγκαταλειφθεί, ώστε η χώρα να ενσωματωθεί σε μια άσαρκη, άκριτη και συχνά μιμητική ευρωπαϊκή κουλτούρα. Ο ιδεολογικός βραχίονας του Σημίτη περιλάμβανε συνεργάτες όπως ο Λιάκος, η Φραγκουδάκη και η Ρεπούση, οι οποίοι υιοθέτησαν και προώθησαν αυτή την αντίληψη. Στην πράξη, το ρεύμα αυτοχαρακτηρίστηκε εκσυγχρονιστικό και απέρριπτε κάθε συνδυασμό εκσυγχρονισμού και πατριωτισμού, αποσκοπώντας στην απομάκρυνση της Ελλάδας από τη γεωπολιτική και πολιτισμική της ταυτότητα.
-Ηταν το χρηματιστήριο, η κορύφωση ή η αρχή του τέλους;
Το χρηματιστήριο ήταν η αρχή του τέλους. Η φούσκα εμφανίστηκε ως σύμπτωμα του καταναλωτικού μοντέλου, οι μικρομεσαίοι πλήρωσαν το κόστος, ενώ οι μεγάλοι κέρδισαν. Η απώλεια κεφαλαίων οδήγησε σε εκτίναξη του τραπεζικού δανεισμού για κατοικίες, εμβαθύνοντας το παρασιτικό μοντέλο και θέτοντας τις βάσεις για τη μεγάλη κρίση.
Η «Πελοπόννησος» και το pelop.gr σε ανοιχτή γραμμή με τον Πολίτη
Η φωνή σου έχει δύναμη – στείλε παράπονα, καταγγελίες ή ιδέες για τη γειτονιά σου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
