Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά την επίσκεψη Τσαβούσογλου

Πελοπόννησος Newsroom

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ*

Όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές  η επίσκεψη Τσαβούσογλου ήταν σε εξέλιξη. Προφανώς η πλήρης αξιολόγηση της θα γίνει μετά την ολοκλήρωση της, ένα  όμως είναι βέβαιο: Οι συναντήσεις  των Υπουργών Εξωτερικών πρέπει να γίνονται. Για να είναι όμως πράγματι παραγωγικές πρέπει να έχουν προετοιμαστεί σωστά και να έχουν συγκεκριμένους στόχους. Δεν αρκεί ο διάλογος για τον διάλογο, ούτε μόνον ο διάλογος για την αποκλιμάκωση της έντασης ή για οικονομικά θέματα, όπως είναι η τρέχουσα κυβερνητική επιλογή. Χρήσιμα είναι και αυτά, δεν προωθούν όμως ουσιαστικά τα εθνικά μας συμφέροντα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θεωρεί ότι δεν πρέπει να βάζουμε το πρόβλημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων «στη γυάλα», για να το παραλάβει ο επόμενος. Σε αυτήν τη συγκυρία που η Τουρκία επιδιώκει να επανέλθει στο διεθνές πλαίσιο, προσβλέπει στη συνάντηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο τον Ιούνιο και ευελπιστεί σε  ένα θετικό αποτέλεσμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, είναι η κατάλληλη στιγμή για να προωθήσουμε ουσιαστικά τις εθνικές μας θέσεις, μέσω της ένταξης τους στο ευρωτουρκικό πλαίσιο.

Η κυβέρνηση,  αντιθέτως, ελλείψει ενεργητικής στρατηγικής και απροθυμίας να αναλάβει οποιοδήποτε πολιτικό κόστος, φαίνεται να θεωρεί ότι η πίεση της Ευρώπης και της Προεδρίας Μπάιντεν είναι επαρκής, όχι για έντιμη λύση σύμφωνη ή για έναν ουσιαστικό διάλογο, αλλά μόνο για εκτόνωση της έντασης. Πρόκειται για επικίνδυνη αυταπάτη. Βασική και διαχρονική στόχευση της αμερικανικής πολιτικής είναι να κρατήσει την Άγκυρα στη Δύση, μακριά από την Ρωσία και να αξιοποιήσει την παρουσία της στην περιοχή. Εκεί θα εστιάσει και πολύ λιγότερο στα ελληνοτουρκικά. Συνδυάζει δε την πίεση με αντίθετες κινήσεις αναγνώρισης του ρόλου της Τουρκίας στην διεθνή σκηνή, εφόσον επανευθυγραμμιστεί με τα ατλαντικά συμφέροντα. Για παράδειγμα, με επίνευση των ΗΠΑ έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στην Κωνσταντινούπολη η διεθνής διάσκεψη του ΟΗΕ για το Αφγανιστάν. Στην Τουρκία έχει ανατεθεί από τον Ιανουάριο η διοίκηση της Ομάδας Πολύ Υψηλής Ετοιμότητας του ΝΑΤΟ και πρόσφατα ορίσθηκε επικεφαλής της νατοϊκής αποστολής στο Αφγανιστάν Τούρκος στρατηγός. Οι συνομιλίες σε σχέση με τον τουρκικό ρόλο στη Λιβύη, τη Συρία και την Ουκρανία επίσης αναβαθμίζονται.

Και, σε κάθε περίπτωση, ακόμη και εάν η Τουρκία για ένα διάστημα αποφύγει την εκ νέου κλιμάκωση της επιθετικής της συμπεριφοράς, εάν δεν έχει δρομολογηθεί μια διαδικασία οριστικής επίλυσης της διαφοράς για τις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες στο Δικαστήριο της Χάγης, θα επανέλθει σε αυτή, όπως συστηματικά πράττει. Η κριτική μας δεν είναι αφηρημένη και θεωρητική, ούτε γίνεται απλώς για λόγους αντιπολίτευσης. Είμαστε δύναμη πατριωτικής ευθύνης και κάθε πρόταση μας στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής γίνεται για να προωθηθούν οι εθνικές θέσεις.

Για τον λόγο αυτό πρόσφατα ο   Αλέξης  Τσίπρας κατέθεσε μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση: να συνδεθούν με συγκεκριμένο τρόπο οι ελληνοτουρκικές σχέσεις με τις ευρωπαϊκές προοπτικές της Τουρκίας και ειδικότερα με την Τελωνειακή Ενωση με την ΕΕ.  Εάν επιστρέψει στον δρόμο της επιθετικότητας και της έμπρακτης ή ρητορικής αμφισβήτησης του διεθνούς δικαίου, οι κυρώσεις είναι μονόδρομος. Εάν, αντιθέτως, επιλέξει το δρόμο της βελτίωσης των σχέσεων της με την ΕΕ, ζητώντας αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, η χώρα μας πρέπει να απαιτήσει η ενεργοποίηση όποιας τυχόν νέας συμφωνίας να έχει ως προϋπόθεση τη συμφωνία της Τουρκίας να παραπεμφθεί η διαφορά για τις υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ στη  Χάγη. Έχω χαρακτηρίσει την πρόταση αυτή ως «Ελσίνκι plus», ως ενεργητική δηλαδή  διπλωματία κίνησης χωρίς τις «σκιές» της αναφοράς σε «συνοριακές διαφορές», που περιείχαν τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ελσίνκι.

*

Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου

Τομεάρχης Εξωτερικών ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ειδικά για την «Πελοπόννησο»

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω