Πάτρα: Στο Σανατ-όριο αβελτηρίας και αδιαφορίας – Το αναπάντητο υπόμνημα του 2019

Παναγιώτης Ρηγόπουλος

Εναν μεγάλο και εποικοδομητικό κύκλο συζητήσεων στην πόλη άνοιξε ο φάκελος που κατέθεσε στη δημόσια σφαίρα την περασμένη Κυριακή η «Π», περί της ενδεχόμενης αναδόμησης του ημιτελούς Σανατορίου στη Ζάστοβα και της παράλληλης τουριστικής αξιοποίησης του Παναχαϊκού.

Οι κύριοι Κώστας Σβόλης, Βασίλης Αϊβαλής και Πέτρος Ψωμάς, επικεφαλής παρατάξεων στο δημοτικό συμβούλιο, καθώς επίσης ο Γιώργος Κανέλλης της Οικολογικής Κίνησης Πάτρας παίρνουν σήμερα θέση μέσω της «Π» και καταθέτουν ενδιαφέρουσες προτάσεις και προβληματισμούς γύρω από το ζήτημα. Στο θέμα παρενέβη και ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας Βαγγέλης Καραχάλιος, δηλώνοντας στην «Π», ότι σύντομα το Τεχνικό Επιμελητήριο θα τοποθετηθεί επί του θέματος, με τεκμηριωμένη και ολοκληρωμένη πρόταση. Ενώ ο Κώστας Πετρόπουλος, πρ. πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων του Νοσοκομείου «Αγ. Ανδρέας», προβαίνει σε αποκαλύψεις και καταγγέλλει αδιαφορία και αδράνεια!

ΠΟΥ ΑΝΗΚΕΙ;

Σε ό,τι αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς του Σανατορίου, αυτό ανήκε στο Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος και με το κλείσιμό του, μετεβιβάσθη στον «Αγ. Ανδρέα». Ο διοικητής της 6ης ΥΠΕ Γιάννης Καρβέλης διευκρίνισε ωστόσο στην «Π», ότι δεν ανήκει στην ιδιοκτησία της Περιφέρειάς του, ενώ ο περιβαλλοντολόγος Κωνσταντίνος Κωνσταντακόπουλος υποστηρίζει ότι το κτίριο και ο περιβάλλον χώρος, περίπου 6 στρεμμάτων, ανήκαν στην Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου και με το 3ο Μνημόνιο, η κυριότητά τους έχει περάσει αποκλειστικά στο Υπερταμείο, δηλαδή στους δανειστές.

ΚΩΣΤΑΣ ΣΒΟΛΗΣ: «Ο ΔΗΜΟΣ ΝΑ ΤΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΕΙ»

«Από την πρώτη κιόλας επίσκεψή μας στους πρόποδες του Παναχαϊκού όρους εντυπωσιαστήκαμε από το επιβλητικό ακόμα παλαιό Σανατόριο, το ημιτελές δημιούργημα του ευεργέτη των Πατρών Βασιλείου Μαραγκόπουλου, το οποίο, πλέον, μοιάζει με «φάντασμα» του παρελθόντος. Σε έναν χώρο, ο οποίος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί πολυεπίπεδα από τον Δήμο Πατρέων, όπως π.χ. για εκδηλώσεις πολιτισμού, αναψυχής, ορεινής πεζοπορίας και μηχανοκίνητου αθλητισμού, το συγκεκριμένο κτίσμα στέκει ξεχασμένο, ενώ θα μπορούσε να μετατραπεί σε τοπόσημο της περιοχής, όπως συνέβη και σε άλλα μέρη της χώρας μας (Τρίπολη, κ.ά.). Από την πρώτη κιόλας στιγμή αναδείξαμε ως δημοτική παράταξη το συγκεκριμένο κεφάλαιο και το προσθέσαμε στην προεκλογική μας ατζέντα και στο πρόγραμμά μας για την Πάτρα που θέλουμε και μας αξίζει.
Καλούμε τον Δήμο Πατρέων να πρωτοστατήσει στην προσπάθεια αξιοποίησης του κτίσματος, αφού πρώτα ξεκαθαρίσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς του. Οπως η Πολιτεία παραχώρησε το θαλάσσιο μέτωπο στους Πατρινούς, κάτι αντίστοιχο πρέπει να συμβεί και με την αξιοποίηση του ορεινού όγκου της Πάτρας, πάντα με γνώμονα φυσικά την προστασία της φύσης και την οικολογία. Επιβάλλεται να συνεργαστούμε όλοι μαζί από κοινού για να ανακατασκευαστεί-αξιοποιηθεί το θρυλικό κτίριο και με τη γενικότερη ανάπλαση του οροπεδίου που το περιβάλλει, να αναζωογονηθεί ολόκληρη η περιοχή και κατά προέκταση το Παναχαϊκό όρος».

ΒΑΣ. ΑΪΒΑΛΗΣ: «ΑΣΥΜΦΟΡΗ Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ»

«Το μεγαλεπήβολο -ιδιαίτερα για την εποχή του- ημιτελές κτίριο του Σανατορίου που βρίσκεται στην πλαγιά του Παναχαϊκού στη θέση Ζάστοβα μεταξύ των οικισμών Ρωμανού και Ελεκίστρας, έχει παραδοθεί στη φθορά του χρόνου. Η ιστορία του, η οποία συναρτάται με την ιστορία της πόλης, είναι γνωστή, όπως και η περίεργη αίσθηση που δημιουργεί μία επίσκεψη σε αυτό, εξαιτίας της εγκατάλειψης και του ημιτελούς του πράγματος.
Η συζήτηση που έχει ανοίξει περί πιθανής αξιοποίησης του κτιρίου επιδέχεται πολλών “αναγνώσεων” και προσεγγίσεων.
Βεβαίως και όλοι θέλουμε να αξιοποιηθεί. Η απάντηση όμως στο ερώτημα “πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί;” είναι πολυσύνθετη με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα:

Από ποιον; Σίγουρα πάντως πολύ δύσκολα από το ελληνικό Δημόσιο, μιας και υπάρχουν πολύ πιο χρήσιμες και αναγκαίες επενδύσεις να γίνουν στην περιοχή από το Δημόσιο, ιδιαίτερα στον κλάδο της υγείας (σύμφωνα με την αρχική χρήση του), έχοντας παροπλισμένα νοσοκομεία, όπως το 409, το Νοσημάτων Θώρακος κ.ά.
Βέβαια, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να διευκρινιστεί σαφώς και το ιδιοκτησιακό καθεστώς.

Το κτίριο δεν έχει χαρακτηριστεί ως νεότερο μνημείο από την Εφορία Αρχαιοτήτων. Συνεπώς, δεν υπάρχει καμία αντίστοιχη υποχρέωση διατήρησής του ή απαράβατος όρος αξιοποίησής του υπό συγκεκριμένες συνθήκες.

Η μη ολοκλήρωσή του, ο τρόπος κατασκευής του (σκελετός από οπλισμένο σκυρόδεμα και τοιχοποιία από φυσικούς λίθους), ο χρόνος κατασκευής και η παράδοσή του όλο αυτό το διάστημα στη φθορά του χρόνου, κάνει την αξιοποίησή του ασύμφορη, αφού είναι ορατή η πιθανότατα το κόστος επισκευής και ενίσχυσης που απαιτείται έτσι ώστε το κτίριο να “συνέλθει”, να ξεπερνά το 60% του κόστους μιας εκ νέου κατασκευής, που είναι το όριο στη διεθνή πρακτική για την επιλογή επισκευής ενός κτιρίου.

Επομένως, σύμφωνα με τα ανωτέρω, θεωρητικά θα ήταν πολύ όμορφο το παλιό σανατόριο να μπορούσε να επισκευαστεί και να χρησιμοποιηθεί με τρόπο που θα αξιοποιηθεί και η ευρύτερη περιοχή και θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για πολλούς συμπολίτες μας, αλλά τεχνοοικονομικά αυτό φαίνεται αρκετά δύσκολο.

Γίνεται μάλιστα ακόμη πιο δύσκολο, για κάποιον ιδιώτη, μιας και βρίσκεται σε μία περιοχή η οποία σήμερα δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη για να προσδώσει στον ενδιαφερόμενο και κάποια επιπλέον έσοδα, έτσι ώστε να προβεί σε αντίστοιχη ενέργεια αποκατάστασης και αξιοποίησής του παρά το σχεδόν απαγορευτικό κόστος επισκευής του. Πολλώ δε μάλλον που στη σύγχρονη εποχή που ζούμε η νέα τάξη πραγμάτων θέλει όλα σήμερα να κρίνονται με την οικονομία και οι σύγχρονοι ευεργέτες είναι πλέον άτομα προς εξαφάνιση στον τόπο μας».

Π. ΨΩΜΑΣ: «ΙΔΟΥ Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ»

«Το Σανατόριο στο Παναχαϊκό πρέπει πλέον να αξιοποιηθεί, όπως έχει γίνει με πολλά Σανατόρια ανά τον κόσμο. Παρότι το πρωτοποριακό για την εποχή του κτίσµα είναι εγκαταλειμμένο από το 1940, υπάρχουν δυνατότητες αξιοποίησης, ανάγκες που μπορεί να καλύψει, χρηματοδοτικά εργαλεία προς διερεύνηση και πολλές προοπτικές.

Μία από τις προτάσεις που έχει συζητηθεί στο σπιράλ και την οποία θέσαμε σε δημόσια διαβούλευση από τον Ιούνιο του 2023 είναι η δημιουργία ενός “Ξενώνα Ασθενών Τελικού Σταδίου”, με συμπληρωματικές υποδομές για χρόνιους πάσχοντες.

Η πρόταση κατατέθηκε από τη δημοτική μας παράταξη, με αφορμή την Ημέρα Περιβάλλοντος. Το σχέδιο απαιτεί συνεργασία φορέων και σειρά κατάλληλων παρεμβάσεων, θα αποτελέσει δε τοπική πρωτοπορία και θα καλύψει πραγματικές ανάγκες της τοπικής και ευρύτερης κοινωνίας. Για το σπιράλ η συγκεκριμένη ιδέα εντάσσεται σε μια ολοκληρωμένη πρόταση αξιοποίησης του Παναχαϊκού όρους, σε ένα τεράστιο οικόπεδο εντός του οποίου βρίσκεται και το εν λόγω κτίσμα. Το Σανατόριο το εμπνεύστηκε ο Βασίλειος Μαραγκόπουλος, αλλά η κατασκευή του δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Ιδού η μεγάλη ευκαιρία της σημερινής Πάτρας και της πολιτικής της ηγεσίας να ολοκληρώσουν το όραμα του ευεργέτη της, επί το πιο σύγχρονο.

Οσον αφορά το Παναχαϊκό, πρόκειται για έναν πραγματικό θησαυρό της περιοχής και οφείλουμε να το προστατεύσουμε, να το αναδείξουμε, να το αξιοποιήσουμε. Μπορεί να αποτελέσει σπουδαίο τουριστικό πόλο έλξης. Είναι ένα από τα πιο σπάνια βουνά της χώρας, με υπέροχη θέα και τόσο κοντά στη θάλασσα.

Οι προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι και σήμερα είναι μεν αξιόλογες αλλά δυστυχώς δεν το έχουν αναδείξει στο μέγιστο δυνατό. Στο σπιράλ πιστεύουμε βαθιά ότι η προστασία του περιβάλλοντος συνάδει με την προστασία της ανθρώπινης ζωής, με την ποιότητα ζωής, με τον ίδιο τον άνθρωπο».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΝΕΛΛΗΣ: «ΝΑΙ, ΑΛΛΑ ΠΩΣ;»

«Το ανολοκλήρωτο και εγκαταλελειμμένο κτίριο του Σανατορίου, στη Ζάστοβα, στην κατώτερη περιοχή πλατυφύλλων του Παναχαϊκού εντυπωσιάζει.
Η πενικιλίνη το κατέστησε άχρηστο, αλλά είναι η μοίρα του να μείνει πάντα έτσι;
Η πρώτη ιδέα που έρχεται στο μυαλό και σχετικά πιο εφαρμόσιμη είναι η μετατροπή του σε μονάδα φιλοξενίας τουρισμού φύσης, πεζοπορίας, ορεινής ποδηλασίας.
Ακούγεται καλά, αλλά ο φόβος της υπονόμευσης της στατικότητάς του από τον αιώνα σχεδόν έκθεσής του στους καιρούς και η σχετικά δύσκολη πρόσβαση, λόγω των κλίσεων του εδάφους και του κατάλληλου κυρίως για τετρακίνητα δρόμου θα μετρίαζαν τον ενθουσιασμό του τολμηρού επενδυτή που θα το σκεφτόταν.
Ακόμη, η διαπλάτυνση του δρόμου μπορεί να συναντήσει ενστάσεις τεχνικές και περιβαλλοντικές.
Οποιος τολμάει λοιπόν να ονειρευτεί τη μετατροπή του Σανατορίου σε ορεινό ξενοδοχείο, πρέπει να ζυγίσει καλά και πολύπλευρα όλες τις παραμέτρους. Αν όμως βρεθεί αξίζει, καταρχάς, τη στήριξή μας».

Κ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ: «ΑΠΟ ΤΟ 2019 ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΗ»

Ο Κώστας Πετρόπουλος αποκαλύπτει στην «Π» ότι από το 2019 έχει θέσει επανειλημμένα το θέμα αξιοποίησης του Σανατορίου, τόσο εγγράφως μέσω υπομνημάτων του Σωματείου προς την 6η ΥΠΕ και τη διοίκηση του «Αγ. Ανδρέα», όσο και προφορικώς στις συνεδριάσεις του ΔΣ του «Αγ. Ανδρέα», όπου μετείχε ως εκπρόσωπος των εργαζομένων. Δυστυχώς όμως, όπως λέει, δεν έλαβε ποτέ, ουδεμία απάντηση!
Μάλιστα ο κ. Πετρόπουλος προχωράει ένα βήμα παραπέρα, θέτοντας ζήτημα συνολικής αξιοποίησης σειράς ακινήτων που ανήκουν στην περιουσία του Νοσοκομείου «Αγ. Ανδρέας» και της 6ης ΥΠΕ, σημειώνοντας ότι κάποια από αυτά σε Πάτρα και Αθήνα, παραμένουν ανεκμετάλλευτα και άλλα ρημάζουν, αν και είναι προνομιακά:

«Oπως για παράδειγμα ακίνητα επί της πλ. Oλγας, ακίνητο στην οδό Αριστοτέλους της Αθήνας, κτίριο στην Oθωνος-Αμαλίας που στο παρελθόν είχε παραχωρηθεί στον ΟΚΑΝΑ, όπως και το Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος, που παραμένει “νεκρό”, ενώ θα μπορούσαν να μεταφερθούν εκεί οι υπηρεσίες της 6ης ΥΠΕ, εξοικονομώντας τεράστια ποσά από τα ενοίκια που σήμερα καταβάλλει για τα γραφεία της. Οπως επίσης, θα μπορούσε να αναπτυχθεί εκεί, η Ψυχιατρική Κλινική του “Αγ. Ανδρέα”».

Ο κ. Πετρόπουλος καταγγέλλει την 6η ΥΠΕ για αδράνεια και αδιαφορία και ότι παρόλες τις πολύχρονες και επίμονες πιέσεις του Σωματείου, το τεράστιο οικόπεδο του Σανατορίου παραμένει αφύλακτο, χωρίς οριοθέτηση και περίφραξη, έρμαιο στους διαφόρους καταπατητές της περιοχής. Αν και στο παρελθόν είχε προτείνει, ανάμεσα στα άλλα, να δημιουργηθεί εκεί κατασκηνωτικός χώρος για τα παιδιά των εργαζομένων του νοσοκομείου, ώστε να πάρει ζωή η περιοχή.

Ενδιαφέρον σίγουρα θα έχει επί όλων αυτών, η απάντηση του Γιάννη Καρβέλη, που θεωρείται βέβαιο ότι θα ακολουθήσει το σημερινό δημοσίευμα της «Π».

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News