Ροδάνθη Φλώρου: Οδηγός μου το κρυφό όραμα για τον Μπάιρον

Μια τέτοια προσωπικότητα είναι η Ροδάνθη Φλώρου, πρόεδρος της Βυρωνικής Εταιρείας Ιερής Πόλης Μεσολογγίου, η ψυχή πίσω από τη δημιουργία του Μουσείου Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι -ενός χώρου που δεν αποτελεί μόνο φόρο τιμής στον φιλέλληνα ποιητή, αλλά και ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού, μάθησης και πνευματικής ανάτασης. Με ακούραστη αφοσίωση, πολύχρονη και ανιδιοτελή προσπάθεια, ευαισθησία και όραμα, η ίδια έχει προσφέρει για δεκαετίες στον πολιτιστικό ιστό του τόπου, αναδεικνύοντας όχι μόνο τη βυρωνική κληρονομιά αλλά και την ευρύτερη ιστορική σημασία του Μεσολογγίου.

Η προσφορά της στον πολιτισμό αναγνωρίζεται όχι μόνο σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, αλλά και πανευρωπαϊκό καθώς πρόσφατα τιμήθηκε με το μετάλλιο MBE, το οποίο της απονεμήθηκε εκ μέρους του βασιλιά Καρόλου Γ’ της Αγγλίας στην κατοικία του Αγγλου πρέσβη στην Ελλάδα Matthew Lodge, ενώ το έργο της εμπνέει, συγκινεί και υπενθυμίζει ότι η αγάπη για τον πολιτισμό δεν είναι μόνο προσωπική υπόθεση, αλλά μια πράξη ευθύνης απέναντι στο παρελθόν και το μέλλον.

-Ποια είναι η ιστορία πίσω από την ίδρυση του Μουσείου Λόρδου Βύρωνα;

Κρυφό μου όραμα ήταν η δημιουργία ενός Μουσείου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Βυρωνική Εταιρεία το 2001 δημιούργησε το μοναδικό στην Ελλάδα «Διεθνές Κέντρο Ερευνας και Μελέτης για τον λόρδο Βύρωνα και τον Φιλελληνισμό»,  που θα αναδείκνυε την ιστορική μορφή του ίδιου στον τόπο όπου άφησε την τελευταία του πνοή, ως ένα σύμβολο απαράμιλλης ποιητικής τέχνης, ένα οικουμενικό σύμβολο φιλελληνισμού, αυτοθυσίας, σωματικής και πνευματικής ελευθερίας. Δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι ο λόρδος  Μπάιρον, αυτή η ανατρεπτική, θυελλώδης και φιλελεύθερη ιστορική προσωπικότητα που ταίριαξε απόλυτα στο πνεύμα της Ιεράς Πόλεως, αναδεικνύοντάς το ακόμη περισσότερο, δεν θα έχει το δικό της σημείο αναφοράς ένα Μουσείο αφιερωμένο στον Φιλελληνισμό και στο ρομαντικό αυτόν ποιητή που «ξεψύχησε» στο Μεσολόγγι της μελλοντικής Εξόδου. Ετσι σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο δημιουργήσαμε τη συγκεκριμένη μουσειακή έκθεση με θέμα τη ζωή και το έργο του λόρδου Βύρωνα.

-Τι ξεχωρίζει το συγκεκριμένο μουσείο από άλλα λογοτεχνικά ή ιστορικά μουσεία στην Ελλάδα;

Στόχος είναι να «ταξιδέψει» τον επισκέπτη στην περίοδο του 19ου  αιώνα και σε όσα έζησε ο Βύρωνας μέσα από τις τέσσερεις ενότητες που το απαρτίζουν.

Κατά την είσοδό του στο μουσείο τον επισκέπτη υποδέχεται ένα χρονολόγιο με τους κυριότερους σταθμούς της ζωής και του έργου του Βύρωνα. Η πρώτη ενότητα εστιάζει στα πρώτα χρόνια του ποιητή, στη ζωή του στην Αγγλία και στο πρώτο ταξίδι του στην Ελλάδα, σε πρόσωπα που συνάντησε και τόπους που επισκέφθηκε.

Η δεύτερη ενότητα εστιάζει στη μετέπειτα σύνδεσή του με το ευρωπαϊκό φιλελληνικό κίνημα, στις σχέσεις του με την Ελληνική Επιτροπή του Λονδίνου, στην έλευσή του και στην παραμονή του στην επαναστατημένη Ελλάδα μέχρι τον θάνατό του. Επιπλέον, στην ενότητα αυτή γίνονται εκτενείς αναφορές στην ανάπτυξη του ευρωπαϊκού φιλελληνικού κινήματος και σε κομβικά γεγονότα της Επανάστασης, τα οποία επηρέασαν την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη υπέρ του Αγώνα των Ελλήνων, όπως η Εξοδος του Μεσολογγίου.

Η τρίτη ενότητα είναι αφιερωμένη στην επιρροή της ποίησής του στο ευρύτερο κίνημα του Ρομαντισμού και στους φανταστικούς ήρωες που δημιούργησε και με τους οποίους ταυτίστηκε. Τέλος, η τέταρτη ενότητα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του λόρδου Βύρωνα. Στην επιρροή που άσκησε στην Τέχνη, σε ποικίλες μορφές διακοσμητικών και εικαστικών τεχνών.

Η κ. Φλώρου βραβεύτηκε πέρυσι στα «ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ». Την απονομή έκανε η προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς

-Ποια είναι τα πιο σημαντικά εκθέματα που μπορεί να δει ο επισκέπτης, ή προσωπικά αντικείμενα που συγκινούν περισσότερο;

Οι επιστολές του Βύρωνα, βιβλία, φιλελληνικά έργα τέχνης, έγγραφα, όπλα, φιλελληνικά ρολόγια, η υπογραφή του. Ιδιαίτερη συγκίνηση αισθάνονται όλοι, βλέποντας το σπαθί του, την περικεφαλαία του και το μοναδικό κρεβάτι εκστρατείας που έφερε μαζί του στο Μεσολόγγι.

-Ποιες είναι οι βασικές δράσεις και εκδηλώσεις που διοργανώνει το μουσείο;

Στο πλαίσιο του έργου της, η Βυρωνική Εταιρεία Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου διοργανώνει διεθνή φοιτητικά συνέδρια, εκπαιδευτικά προγράμματα, σεμινάρια, συναυλίες, διαλέξεις για την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά του Μεσολογγίου και της πατρίδος μας, εκθέσεις με ιστορικά θέματα, θεατρικές παραστάσεις, πολιτιστικές εκδρομές. Επίσης έχει οργανώσει πολλές πολιτιστικές και αθλητικές  αποστολές μαθητών και πολιτών στο Ηνωμένο Βασίλειο.

-Τι ανταπόκριση έχει από την τοπική κοινωνία αλλά και από ξένους επισκέπτες;

Η ανταπόκριση της τοπικής κοινωνίας είναι συγκινητική στα 30 και πλέον χρόνια συνεχούς πολιτιστικής προσφοράς της Βυρωνικής Εταιρείας. Σχολεία από διάφορες περιοχές της χώρας επισκέπτονται το μουσείο και συμμετέχουν στα εκπαιδευτικά μας προγράμματα. Επίσης μας επισκέπτεται ένας μεγάλος αριθμός ξένων επισκεπτών τουριστών και ακαδημαϊκών από όλα τα μήκη και τα πλάτη της υδρογείου. Εχουμε συνεργαστεί με περισσότερα από 200 πανεπιστήμια, ενώ περισσότεροι από 30.000, μας επισκέπτονται εξ αποστάσεως, μέσω 3D περιήγησης που υλοποιήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού στο πλαίσιο του έτους Byron.

-Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένα μουσείο σαν το δικό σας σήμερα;  

Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένα σύγχρονο μουσείο, σαν το δικό μας, το οποίο είναι αφηγηματικό και διαδραστικό είναι κατά τη γνώμη μου η διαρκής προσπάθεια να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες των επισκεπτών. Οφείλει να είναι κόμβος πολιτισμού, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας. Να είναι προσβάσιμο σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ομάδες κοινού και να προσπαθεί να συμβαδίζει με τις τεχνολογικές καινοτομίες.

-Τι σημαίνει για εσάς προσωπικά η ενασχόληση με το έργο και τη μνήμη του Λόρδου Βύρωνα;

Η ενασχόλησή μου αυτή είναι έργο ζωής που ξεκίνησε από τα μαθητικά μου χρόνια, επιλέγοντας συνειδητά και με πλήρη υπευθυνότητα να αφιερώσω ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου, στη διάδοση του βυρωνικού και κατ’ επέκταση του φιλελληνικού πνεύματος.

Εχω την αγαθή τύχη της επικοινωνίας και της συνεργασίας με μοναδικούς ανθρώπους και διαπρεπείς ακαδημαϊκές προσωπικότητες που εργάζονται άοκνα για τον πολιτισμό και τη διάδοση του βυρωνικού πνεύματος, τους Βυρωνιστές. Ολους αυτούς θέλω να τους κάνω κοινωνούς της θυσίας των Ελευθέρων Πολιορκημένων και της ηρωικής Εξόδου.

-Τι σημαίνει η βράβευσή σας με το μετάλλιο από τον βασιλιά Κάρολο της Αγγλίας;

Ειλικρινά δεν είχα ονειρευτεί ποτέ μου, μα ούτε καν επιδιώξει κατά τη διάρκεια της πολιτιστικής πορείας μου, των τριάντα και πλέον χρόνων, ότι θα γινόμουν αποδέκτης αυτής της τεράστιας τιμής. Σε αυτή, όμως, με οδήγησε ένα κρυφό όραμα για τον Μπάιρον και η αγάπη μου για το Μεσολόγγι που ξεκίνησε με πίστη, σταθερά και δυναμικά.

Νιώθω βαθιά ευγνωμοσύνη για αυτή την ανεπανάληπτη τιμή, να λαμβάνω, αυτόν τον τίτλο «Member of the Most Excellent Order of the British Empire» που θα με συνοδεύει πάντοτε τούδε και στο εξής.

Ενας τίτλος που θα λειτουργεί κυρίως ως μια υπενθύμιση, ότι το πνεύμα του λόρδου Μπάιρον είναι εδώ μαζί μας, φωτίζει τις Ελληνοβρετανικές πολιτιστικές μας σχέσεις, την παγκόσμια συνεργασία μας με τόσα λαμπρά πανεπιστημιακά ιδρύματα και μας καθοδηγεί κάθε φορά που παλεύουμε να αναστήσουμε την ιστορία με τα αναλλοίωτα και διαφωτιστικά μηνύματά της.

-Αν είχατε να ξεχωρίσετε ένα μήνυμα που θα θέλατε να πάρει μαζί του κάθε επισκέπτης, ποιο θα ήταν αυτό;

Να κρατήσει στη μνήμη του τον άνθρωπο, τον ποιητή και φιλέλληνα λόρδο Βύρωνα, ο οποίος ακολούθησε το βαθύ νόημα της ζωής, δηλαδή την ύψωση στην πιο τέλεια μορφή του, εκείνη του «θυσιαζόμενου» για την αξιοπρέπεια και την ελευθερία.