Στον αστερισμό του θυμού

Αντιγόνη Βαλληνδρά

Ο Αριστοτέλης, στο έργο του «Ηθικά Νικομάχεια»,  γράφει:  «Καθένας μπορεί να θυμώσει, αυτό είναι εύκολο. Το να θυμώσεις, όμως, με τον σωστό άνθρωπο, στον σωστό βαθμό, για τον σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με τον σωστό τρόπο δεν είναι και τόσο εύκολο»

Θυμός και θυμικόν έχουν την ίδια ρίζα. Την ψυχή. Ο όρος θυμικόν χρησιμοποιείται ευρέως στην επιστήμη της ψυχολογίας για να περιγράψει αφενός μεν ένα σύνολο συναισθημάτων οποιουδήποτε χαρακτήρα, αφετέρου δε να εκφράσει τη βούληση.

Ζώντας την εποχή της ταχύτητας και της εικόνας και κάνοντας -ειδικότερα- μια βόλτα στα social media, διαπιστώνει κανείς ότι το συναίσθημα που επικρατεί είναι ο θυμός.

Βέβαια, στη σημερινή εποχή, είναι αξιοσημείωτο ότι ένα συναίσθημα με τόσες σημασίες έχει καταλήξει να σημαίνει μόνο οργή και επιθετικότητα. Ειδικότερα στην χώρα μας, ο θυμός τείνει να γίνει μια μόνιμη παρόρμηση της ψυχής που εκδηλώνεται σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής.

Πέρα από τις περιπτώσεις που νιώθουμε θυμό επειδή μας προσβάλλουν και μας πληγώνουν ή γιατί βιώνουμε πολύ αληθινά και αναπόφευκτα προβλήματα, έχουμε φτάσει στο σημείο να θεωρούμε ότι προϋπόθεση της ύπαρξης της ψυχής είναι ο θυμός. Ειδικά, ο Έλληνας έχει αυτό το χαρακτηριστικό πιο έντονα στα κύτταρά του, σε σχέση με άλλους λαούς.

Με άλλα λόγια, πιστεύει ότι έχει ψυχή μόνον όταν είναι θυμωμένος!

Διεκδικεί γιατί είναι θυμωμένος, κρίνει γιατί είναι θυμωμένος, σκέφτεται γιατί είναι θυμωμένος. Καίει την πόλη του γιατί είναι θυμωμένος, γιατί έχασε η ομάδα του, γιατί αγανακτεί από τον θυμό.

Γιατί μόνο με τον θυμό θα πάει κόντρα στο κατεστημένο, θα ορθώσει ανάστημα, θα διεκδικήσει την ελευθερία του. Μόνο με το θυμό θα προσβάλλει και θα επιτεθεί. Είναι το σύγχρονο «όπλο» για να προστατεύσει τα κεκτημένα του, την περιουσία του, για να νιώσει έλληνας. Για να αντιμετωπίσει τις ήττες  και τους θριάμβους του.

Έχουμε γεμίσει θυμωμένους δημοσίους υπαλλήλους, θυμωμένους εκπαιδευτικούς, θυμωμένους μαθητές, θυμωμένους οδηγούς, θυμωμένους ανθρώπους. Είμαστε γενικά θυμωμένοι με όλους και με όλα. Ακόμα και με τον έρωτα. Ακούμε καψουροτράγουδα και τα «σπάμε» στην πίστα.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι θυμωμένες αναρτήσεις συγκεντρώνουν τα πιο πολλά likes. Και αυτό γιατί πυροδοτούν την οργή και την αγανάκτηση των άλλων. Που και αυτοί, με την σειρά τους, θυμώνουν εύκολα με κάποιον γιατί δεν έχει τη ιδία γνώμη με αυτούς. Σα να ψάχνουν αφορμή για να θυμώσουν. Γιατί θεωρούν ότι, εκφράζοντας αρνητική γνώμη, έχουν ισχυρή άποψη και δείχνουν πιο ευαισθητοποιημένοι.

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι, τώρα τελευταία, αδυνατούν να χαλιναγωγήσουν το συναίσθημα της οργής τους και επιδίδονται στον «κοινωνικό κανιβαλισμό». Ενδεχομένως έχουν χάσει τα σημεία αναφοράς τους, τον αξιακό τους κώδικα και την ισορροπία με τον εαυτό τους.

Μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να αποκτήσουν μια ψευδαίσθηση δημοσιότητας και εξουσίας που τους καλύπτει το εσωτερικό κενό. Και με  δημόσιες προσβολές, απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς και παραποίηση της πραγματικότητας νιώθουν ότι αποκτούν αξία. Είναι ο εύκολος τρόπος να ξεσπάσει και να εκτονωθεί ο συσσωρευμένος θυμός.

Ο εγκλεισμός της πανδημίας μάς έκανε ακόμα πιο θυμωμένους, επιθετικούς και μικροπρεπείς, ενώ τα κοινωνικά δίκτυα μοιάζουν με αρένες θυμωμένων πολεμιστών που μάχονται για το ποιος θα επικρατήσει.

Ποιο είναι όμως το αποτέλεσμα όλου αυτού του συσσωρευμένου θυμού; Ή ποιες είναι οι αιτίες αυτού του υπερβολικού θυμού;

Θα πρέπει όλοι να προβληματιστούμε πάνω σε αυτά τα ερωτήματα.  Και αν κάποιος μάς θυμώσει, να μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν πιο ενδεδειγμένοι τρόποι να αντιδράσουμε από τη δημόσια διαπόμπευση και τη χλεύη.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω