Τεχνητή νοημοσύνη — σύμβουλος ή κακό;

Τεχνητή νοημοσύνη — σύμβουλος ή κακό;

Μια ουκρανική ταινία επιστημονικής φαντασίας θα παρουσιαστεί σε δύο κινηματογραφικά φεστιβάλ στην Κύπρο.

Η ταινία μικρού μήκους «Ιδανικός Φίλος» του σκηνοθέτη Σεργκίι Αλιόσετσκιν είναι από τις πρώτες που αποκαλύπτουν το θέμα της σχέσης Ανθρώπου και Τεχνητής Νοημοσύνης. Το σενάριο δημιουργήθηκε λίγους μήνες πριν από την παρουσίαση του ChatGPT. Τα κύρια γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο – η κυπριακή πρεμιέρα της ταινίας θα γίνει στις 27 Σεπτεμβρίου στο Cyprus Film Festival στη Λεμεσό.

Αμερικανοί ψυχίατροι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου – δεκάδες άνθρωποι έχουν ήδη βρεθεί σε εξειδικευμένα ιδρύματα λόγω ψυχικών διαταραχών που προκλήθηκαν από μακρές συνομιλίες με chatbots, αναφέρουν τα ΜΜΕ. Οι άνθρωποι αποκτούν έναν «νευρωνικό φίλο», ο οποίος αρχίζει να τους χειραγωγεί, να δίνει περίεργες συμβουλές και ασυνήθιστες «οδηγίες ζωής». Ως αποτέλεσμα, οι χρήστες της ΤΝ παραπονιούνται για ψυχολογικό στρες, το οποίο στα νέα ονομάστηκε «ψύχωση ΤΝ».

Το ChatGPT είναι chatbot και εικονικός βοηθός με παραγόμενη τεχνητή νοημοσύνη, που αναπτύχθηκε από την εταιρεία OpenAI. Εμφανίστηκε τον Νοέμβριο του 2022 και αμέσως εντυπωσίασε ειδικούς και χρήστες με τις δυνατότητές του όχι μόνο να γράφει κείμενα, αλλά και να εκτελεί σύνθετες εργασίες. Η δημοτικότητα του chatbot αυξήθηκε αστραπιαία, επειδή είναι απλό στη χρήση και οι απαντήσεις του λεπτομερείς και σαφείς. Έτσι, μέσα σε δύο μήνες απέκτησε 100 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες – ρεκόρ για εφαρμογή. Τότε, πριν από τρία χρόνια, ο Σαμ Άλτμαν, ενικός διευθυντής της OpenAI, είπε: «Σύντομα θα μπορείτε να έχετε χρήσιμους βοηθούς, που θα μιλούν μαζί σας, θα απαντούν σε ερωτήσεις και θα δίνουν συμβουλές. Αργότερα θα μπορείτε να έχετε κάτι που θα εκτελεί εργασίες για εσάς και, τελικά, θα σας ανοίγει νέες γνώσεις».

Ήδη από τη δεκαετία του 1960 ο Πολωνός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Στανισλάβ Λεμ είχε προβλέψει την εμφάνιση ενός τέτοιου Τεχνητού Βοηθού, μοντελοποιώντας τις συνέπειες των συμβουλών του. Στη νουβέλα «Ο φίλος του Αυτοματέα» (Przyjaciel Automateusza) παρουσιάζει έναν Ρομπότ Αυτοματέα, ο οποίος, πριν ξεκινήσει σε ένα επικίνδυνο ταξίδι, αγοράζει έναν Ηλεκτρονικό Φίλο. Όμως, αντί να δίνει καλές συμβουλές και οδηγίες που θα τον έσωζαν από επικίνδυνες καταστάσεις, προσπαθεί να τον ωθήσει στην αυτοκτονία. Λογικά τεκμηριώνοντας ότι αυτό θα ήταν «ευεργεσία» για τον ίδιο τον Αυτοματέα.

Αυτό το έργο φαίνεται πως ενέπνευσε τον ουκρανό σκηνοθέτη και σεναριογράφο Σεργκίι Αλιόσετσκιν να σκεφτεί τις συνέπειες της ανθρώπινης εξάρτησης από την τεχνολογία. Και, στην πραγματικότητα, πριν ακόμη εμφανιστεί το διάσημο ChatGPT – τον Ιούνιο του 2022. Τότε ακριβώς ο Αλιόσετσκιν δημιούργησε το σενάριο μιας ταινίας μικρού μήκους, στην οποία απεικόνισε τη σχέση Ανθρώπου και Ηλεκτρονικού Βοηθού.

Τεχνητή νοημοσύνη — σύμβουλος ή κακό;

Σεργκίι Αλιόσετσκιν

« О ευρείας κλίμακας πόλεμος στην Ουκρανία και η οικονομική κατάσταση στην Ουκρανία ανέβαλαν την υλοποίηση του έργου μου για μερικά χρόνια, — διηγείται ο σκηνοθέτης. — Το σενάριό μου το ονόμασα «Ιδανικός Φίλος». Σύμφωνα με την ιδέα μου, η κόρη ενός πλούσιου, η Αλίσα (στον πρωταγωνιστικό ρόλο η ουκρανή ηθοποιός Ανζελίκα Πετρόβσκα), βρίσκεται σε ένα ερημικό νησί και ο μοναδικός της φίλος, σύμβουλος και βοηθός είναι ένας υπερ-έξυπνος ηλεκτρονικός σύμβουλος μεγέθους μπιζελιού, τοποθετημένος στο αυτί της».

Τεχνητή νοημοσύνη — σύμβουλος ή κακό;

Ανζελίκα Πετρόβσκα – η ερμηνεύτρια του πρωταγωνιστικού ρόλου της Αλίσα

Τα κύρια γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ενώ μία από τις σκηνές γυρίστηκε στο Παρίσι – εκεί έπαιξε ένας από τους πατέρες της παγκόσμιας ηλεκτρονικής μουσικής, ο ηγέτης του γαλλικού συγκροτήματος Space, Ντιντιέ Μαρουανί. Αυτός αποτέλεσε το πρότυπο του σύγχρονου τεχνοκράτη και δισεκατομμυριούχου Σαμ Άλτμαν, ο οποίος προσφέρει τους «Ιδανικούς Φίλους» του σε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Μόνο που στην ταινία αυτή η αγορά γίνεται από την πλούσια Αλίσα, η οποία σύντομα θα βρεθεί σε ναυάγιο και σε έναν δραματικό, εξαντλητικό διάλογο με τον ηλεκτρονικό υπερ-σύμβουλο και παντογνώστη.

Τεχνητή νοημοσύνη — σύμβουλος ή κακό;

Ντιντιέ Μαρουανί

Θα βοηθήσει άραγε αυτή η συσκευή την Αλίσα να ξεφύγει από το νησί, να διατηρήσει την αξιοπρέπειά της και να επιστρέψει στο σπίτι της πιο σοφή;

Αυτό το μυστικό θα αποκαλυφθεί ήδη αυτή την εβδομάδα στο έγκριτο κινηματογραφικό φόρουμ Cyprus Film Festival, στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του οποίου έχει προσκληθεί και η ταινία «Ιδανικός Φίλος». Η προβολή της θα πραγματοποιηθεί στις 27 Σεπτεμβρίου στη Λεμεσό. Και στις 4 Οκτωβρίου η ουκρανική ταινία και το παίξιμο της γαλλο-ουκρανικής ομάδας ηθοποιών θα αξιολογηθεί από την υψηλή κριτική επιτροπή του δημοφιλούς κινηματογραφικού φεστιβάλ Cyprus Comic Con στη Λευκωσία.

Και αν στο διήγημα του Στανισλάβ Λεμ ο Ρομπότ μάταια προσπαθεί να καταστρέψει τον ηλεκτρονικό του φίλο, στην ταινία του γνωστού σκηνοθέτη Αλιόσετσκιν θα υπάρχουν ακόμη και νότες μελοδράματος: ανάμεσα στην Αλίσα και τον τεχνητό βοηθό της γεννιέται κάτι που μοιάζει με ενσυναίσθηση.

Πού να δείτε την ταινία «Ιδανικός Φίλος»:

  • 27 Σεπτεμβρίου – φεστιβάλ Cyprus Film Festival (Λεμεσός)
  • 4 Οκτωβρίου – φεστιβάλ Cyprus Comic Con (Λευκωσία)

Τεχνητή νοημοσύνη — σύμβουλος ή κακό;