Θέατρο:  Ιστορία ενηλικίωσης και συγκίνησης

Χριστίνα Κόκκοτα

Είναι δυνατόν να διαστέλλεται και να συστέλλεται ο πραγματικός χρόνος, η πλέον φθοροποιός διάσταση των ανθρωπίνων πραγμάτων; Το ερώτημα δεν είναι ούτε υποθετικό ούτε ρητορικό. Σχετίζεται με τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής, που ανάλογα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες της πασχίζει να τιθασεύσει τον άναρχο και απέραντο χρόνο και να τον υποτάξει στη πεπερασμένη διάρκεια της δικής της επίγειας ζωής. 

Πάντως στον «Οσκαρ» (Oscar and the Lady in Pink, 2002), μια τρυφερή και συγκινητική νουβέλα του Γάλλου Ερίκ Εμμάνουελ Σμιτ, ο δεκάχρονος ομώνυμος ήρωας, ανίατα άρρωστος και βιώνοντας τη ψυχική τυραννία, που απορρέει από τη βεβαιότητα του επικείμενου θανάτου του, μπαίνει στο λυτρωτικό «παραμύθι» να γευτεί στο λιγοστό χρόνο ζωής, που του απομένει, όσα η ασφυκτική διορία των δώδεκα ημερών, που οι γιατροί του έχουν δώσει, αντικειμενικά δεν επιτρέπει.

Στον νεαρό ήρωα, που παρουσιάζει μακρινές αναλογίες με τον Βικτόρ του Ροζέ Βιτράκ, η Γιαγιά Ροζ, μια ηλικιωμένη, σοφή και ευφάνταστη εθελόντρια που τον συντροφεύει στον θάλαμο του νοσοκομείου, προτείνει ένα παιγνίδι υπέρβασης του πραγματικού χρόνου: Να ζήσει την κάθε μέρα σαν μια δεκαετία. Μια ζωή δηλαδή 120 χρόνων που ποτέ δεν θα έχει την ευκαιρία να ζήσει.

Η πρόταση γοητεύει τον Οσκαρ γι’ αυτό και θα παίξει το παιχνίδι με όλους τους κανόνες, με κύριο όπλο τις αντοχές της ηλικίας του, παρά την μη αναστρέψιμη αρρώστια του. Θα ερωτευθεί το κοριτσάκι του διπλανού δωματίου που είναι άρρωστο όπως ο ίδιος και θα βρεθεί στο ίδιο κρεββάτι μαζί του, αντιμετωπίζοντας τον αντίζηλό του… θα συνειδητοποιήσει τα προβλήματα της ηλικίας του και θα κατανοήσει πως τα βάσανα είναι μέρος της ζωής. Θα συμβιβαστεί τελικά με τη μοίρα του και θα φύγει ήρεμα και λυτρωμένα ωσάν να είχε τις εμπειρίες μιας πλήρους υπόστασης.

Ενα εύρημα, που αναιρεί τη συντομία του υπαρκτού χρόνου, έτοιμου πλέον να αναδεχθεί τις διασταλμένες λειτουργίες μιας γεμάτης και ολοκληρωμένης ζωής, γιατί αυτό απαίτησε η δύναμη μιας ανθρώπινης ψυχής. Στην κοινότοπη διαπίστωση των Λατίνων «vita brevis est» (η ζωή είναι σύντομη), ο Σμιτ δεν αντιτείνει αλλά μας προτείνει τρόπο διαχείρισης της ζωής μας σαν να μην υπάρχει αύριο, σαν η κάθε μέρα να είναι η τελευταία μας. Μόνο μια τέτοια συνθήκη μπορεί να μετατρέψει τον λιγοστό χρόνο σε αγάπη και δημιουργία, σε συγχώρηση των άλλων, σε πίστη στο θεό και τέλος σε γιορτή και πρόκληση που δεν μπορεί να περιμένει… Αν και το θέμα του έργου έχει όλα τα φόντα να διολισθήσει σε μελοδραματικές κορώνες, ο γάλλος συγγραφέας καταφέρνει να ισορροπήσει διακριτικά και επιδέξια –στην κόψη του ξυραφιού– το γέλιο με το δάκρυ, τον πόνο με τη χαρά και τη λεπτή συγκίνηση, γράφοντας κομεντί, όχι δράμα.

Ο «Οσκαρ», ένας ύμνος στη ζωή και στη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και μεταφέρθηκε τόσο στη μεγάλη οθόνη όσο και στη σκηνή. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε στην αρχική του μορφή –ως μονόλογος– από τις εκδόσεις Opera σε μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη με τον παραλλαγμένο τίτλο «Αγαπητέ Θεέ». Στο θέατρο κίνησε το ενδιαφέρον επαγγελματικών θιάσων και ερασιτεχνικών ομάδων αλλεπάλληλες φορές και διασκευάσθηκε ως έργο για δύο πρόσωπα από τη Μιμή Ντενίση. Το 2004 παρουσιάσθηκε στο θέατρο «Ιλίσια – Βολανάκης» με την εύρυθμη και ισορροπημένη σκηνοθετική ανάγνωση του Δημήτρη Λιγνάδη, με την Τζένη Ρουσσέα στο ρόλο της κυρίας Ροζ και τον ίδιο τον σκηνοθέτη στον δυσκολότατο ρόλο του δεκάχρονου άρρωστου παιδιού, που ενέχει την παγίδα της γραφικότητας, εάν δεν κρατηθεί το μέτρο.

Το 2014 στο θέατρο «Αντίμετρο» της Πάτρας, με τον τίτλο «12 Μέρες» από τους Γεράσιμο Ντάβαρη και Μαρία Γκλαβά, δύο ηθοποιούς που ακολουθούν μια ευπρεπή και συνεπή πορεία. Κατά τη φετινή χειμερινή σεζόν η παράσταση «Φιλιά, Οσκαρ» φιλοξενείται στη σκηνή του θεάτρου ΑΘΗΝΩΝ, σε σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκραουζίνις, με την καταλυτική παρουσία του χαρισματικού Θανάση Τσαλταμπάση, στον οποίο ο ρόλος του δεκάχρονου άρρωστου αγοριού ταιριάζει γάντι, όχι μόνο για το φιζίκ του αλλά κυρίως για την ευρείας γκάμα ερμηνευτική του ικανότητα. Στο πλευρό του ως κυρία Ροζ, ρόλος βαθιάς εσωτερικής διαδρομής, εμφανίζεται η σύντροφός του στη ζωή και στη σκηνή Αγοραστή Αρβανίτη. Το δίδυμο πλαισιώνουν νέοι και κεφάτοι ηθοποιοί εξαιρετικής ενέργειας: Οι Ισαβέλλα Κασιμάτη, Τάσος Θεοφιλάτος, Ελένη Νάτση, Edgen Lame.

Μια νουβέλα με μεγάλη καρδιά, που σε κάνει να κλαις και να γελάς, αλλάζοντας τον τρόπο που αντιμετωπίζει κάποιος τη ζωή και τον θάνατο. Μια παράσταση στην οποία το φάσμα του θανάτου χρησιμοποιείται ως καλειδοσκόπιο, που προβάλλει στον θεατή τις ομορφιές της ζωής, επιδιώκοντας να εδραιώσει την άποψη ότι το τέλος του επίγειου χρόνου μας δεν αναιρεί το δικαίωμα να ζήσουμε.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω