Θέατρο: Τα βλέμματα πάνω της…
Το θέμα της διαφυλικότητας και της αμφισεξουαλικότητας είναι τόσο παλιό όσο και η ύπαρξη των ανθρωπίνων φύλων. Η μυθολογική αναφορά στον Ερμαφρόδιτο και η γκροτέσκα σκηνή του παρενδυτισμού του Διόνυσου στις «Βάκχες» του Ευριπίδη, ο λόγος περί τριών φύλων στο «Συμπόσιο» του Πλάτωνα αλλά και η σύσταση του στωικού Ζήνωνα για επιλογή του ερωτικού συντρόφου όχι με κριτήριο το φύλο, αλλά τις προσωπικές χάρες του είναι μερικές μόνο από τις πολλές τεκμηριώσεις ότι το φαινόμενο της σεξουαλικής ταυτότητας αποτέλεσε αντικείμενο προβληματισμού στον αρχαίο ελληνικό κόσμο.
Στο θέατρο, η αντιστροφή των φύλων στην ανάληψη των ρόλων από μηχανισμός παραγωγής γέλιου στις κωμωδίες του Αριστοφάνη, του Μολιέρου αλλά και του Σαίξπηρ, μέσω της μεταμφίεσης, μετουσιώθηκε με την πάροδο του χρόνου σε θεματικό άξονα της θεατρικής παραγωγής.
Σ’ αυτή τη θεματική εντάσσεται και ο καλογραμμένος και πολυβραβευμένος σύγχρονος μονόλογος του Γάλλου Εμμανουέλ Νταρλέ «Την Τρίτη στο Σούπερ-μάρκετ» (Mardi à Monoprix), ο οποίος αναφέρεται στη συγκλονιστική καθημερινότητα ενός ανθρώπου, που θέλησε να συναντηθεί με τη γυναικεία του φύση, την εγκλωβισμένη όμως σ’ ένα τυπικά και βιολογικά ανδρικό σώμα. Η τολμηρή εξομολόγηση της τραβεστί Μαρί Πιερ, που άφησε οριστικά πίσω της τον Ζαν Πιερ, έπειτα από αλλαγή φύλου, είναι μια πικρή καταγγελία της άρνησης της καθωσπρέπει κοινωνίας απέναντι στην ιδιαιτερότητα και τη διαφορετικότητα. ενα απροκάλυπτο και ειλικρινές ξέσπασμα κατά της κοινωνικής υποκρισίας, που επιμένει να μακιγιάρει την πραγματικότητα και να συγκαλύπτει την αλήθεια, όταν η σεξουαλική συμπεριφορά ενός ανθρώπου δεν συνάδει με την παραδεκτή ετεροφυλική «κανονικότητα».
Η ηρωίδα του Εμμανουέλ Νταρλέ μάταια εκλιπαρεί την αποδοχή από τον πατέρα της, πολλώ δε μάλλον απεγνωσμένα επιζητάει την ανοχή του κοινωνικού περίγυρου. Αυτό που εισπράττει είναι ο αποκλεισμός και η απόρριψη, η δυσανεξία και η περιθωριοποίηση. Αυτό που νιώθει ότι ικανοποιεί είναι η αδηφάγα περιέργεια του κόσμου και η λαγνεία του για το θέαμα, η άρνηση για κάθε «παράδοξο» της φύσης και για κάθε «αποκλίνουσα» συμπεριφορά. Γι’ αυτό και εκδηλώνει την πικρία της για τον εξαναγκαστικό κερματισμό της ολότητάς της αλλά και την αγανάκτησή της για την άρνηση της ενσωμάτωσής της στον κοινωνικό ιστό.
Στην Ελλάδα ο μονόλογος πρωτοπαρουσιάστηκε το 2012, σε μια αξιόλογη παραγωγή του «Από Μηχανής» θεάτρου με τη σκηνοθετική καθοδήγηση της Κατερίνας Μπαρδέκα και θαυμάσιο ρέκτη επί της σκηνής τον Φαίδωνα Καστρή. Σήμερα, δέκα χρόνια μετά, ο εκλεκτός ηθοποιός επιστρέφει σ’ αυτόν και τον ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα, μέσα σε ένα πιο ώριμο και πιο συμπεριληπτικό κοινωνικό κλίμα απέναντι στο θέμα του προσδιορισμού της έμφυλης ταυτότητας, καθώς ολοένα και περισσότερο βρίσκεται στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου.
Απέναντι στη Μαρί Πιερ, ένα ρόλο στον οποίο ελλοχεύει ο κίνδυνος της γελοιοποίησης και της γραφικότητας αλλά και η παγίδα του υποβιβασμού του σε καρικατούρα, ο εξαιρετικός Φαίδων Καστρής στάθηκε με αξιοπρέπεια και σοβαρότητα και αποφεύγοντας περιττά τσαλίμια και προκλητικούς ακκισμούς, έπλασε μια στέρεη θεατρική μορφή, που συνοδεύθηκε από την αλήθεια της αλλά και αναδείχθηκε με αντιστικτικούς ερμηνευτικούς τόνους τρυφερότητας και σκληρότητας, πικρόχολου και σαρκαστικού χιούμορ.
Στο τελικό παραστασιακό αποτέλεσμα συνέβαλαν αποφασιστικά η χυμώδης και πηγαία μετάφραση της Μίνας Πατεράκη-Γαρέφη αλλά και ο νέος σκηνικός χώρος παρουσίασης του μονολόγου, το μπαρ με τη ζεστή του ατμόσφαιρα (στην Πάτρα στο Frida Bar & Live Stage), που καταργεί την απόσταση μεταξύ των θεατών και του ηθοποιού, χωρίς να αγνοείται η συμβολή του θεατρικού μακιγιάζ της Ηρας Μαγαλιού και των φωτισμών του Σπύρου Τσακίρη.
Ενας μονόλογος καθηλωτικός στη γραφή και τη σκηνική του πραγμάτωση.
*Η Χριστίνα Κόκκοτα είναι φιλόλογος-θεατρολόγος.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
