Πεζοδιαδρόμηση της νέας εποχής

Ο Γιώργος Χώτος είναι ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών.

Γιώργος Χώτος

Ισως να μην το έχετε προσέξει και δικαιολογημένα. Δεν είναι κάτι, που εύκολα γίνεται αισθητό ως βίωμα της καθημερινότητας. Πρόκειται για τη δυνατότητα και πεζοδιαδρόμησης του εθνικού οδικού δικτύου, η οποία δεν υφίσταται ούτε καν ως πρόβλεψη. Οι δρόμοι είναι για αποκλειστική κίνηση τροχοφόρων κι ενδεχόμενη πεζών, που δεν απέχει πολύ από υποσυνείδητη «επιθυμία θανάτου»!

Στις αρχές της του ’80 ζούσα στην Ιαπωνία για μάστερ και διέτρεξα όλη τη χώρα. Αυτό, που με είχε εντυπωσιάσει -αν και τότε δεν ήμουν σε θέση να εκτιμήσω τη σημασία του- ήταν η ύπαρξη λωρίδας δρόμου για πεζούς και ποδηλάτες δίπλα στον αυτοκινητόδρομο. Τέτοια διαμόρφωση συναντούσες στον ιστό της πόλης και στις περιαστικές και αγροτικές περιοχές.

Πραγματικός παράδεισος για πεζούς. Οποία διαφορά με την Ελλάδα, όπου ο πεζός θεωρείται περίπου παρείσακτος. Ας αναλογιστούμε, εδώ στη Δυτική Ελλάδα, έναν πεζοπόρο που θέλει με το σακίδιο στον ώμο να περπατήσει τη διαδρομή π.χ. Πάτρα–Αίγιο. Θα επιλέξει την Παλαιά Εθνική Οδό με ομορφιές πρασίνου και θάλασσας. Πού όμως θα περπατά; Στην άκρη του δρόμου, φυσικά, η οποία είναι διαθέσιμη και για αυτοκίνητα. Οχήματα μικρά ή μεγάλα, με κανονική ή υπερβολική ταχύτητα, με υπεύθυνους ή ανεύθυνους οδηγούς, χωρίς οπτική επαφή για το τι υπάρχει μετά τις καμπύλες του δρόμου, με τόσες παραμέτρους απρόοπτων.

Ο δυνητικός πεζοπόρος για τα οχήματα ίδιας κατεύθυνσης, των οποίων οι οδηγοί θα τον δουν ξαφνικά, κινδυνεύει να παρασυρθεί όσο στην άκρη κι αν βαδίζει. Πώς να απολαύσει λοιπόν το οδοιπορικό του, όταν η βασικότερη παράμετρος είναι η ξενοιασιά, η οποία ταυτίζεται με αμεριμνησία, που μπορεί να φέρει το δράμα;

Το συγκεκριμένο παράδειγμα μπορεί να επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα καθώς η δυνατότητα ασφαλούς πεζοπορίας έχει περιοριστεί μόνο στις λεγόμενες ειδικές διαδρομές, σε επιλεγμένα μέρη ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Ομως η Ελλάδα είναι όμορφη και είναι τραγικό να καταλήξεις στο ότι είναι προσβάσιμη μόνο μέσω των 4 ή 2 τροχών. Μια άλλη εκδοχή της πεζοπορίας είναι φυσικά και η ποδηλασία, κατά την οποία παρόμοιοι με των πεζών κίνδυνοι ελλοχεύουν στο εθνικό οδικό δίκτυο.

Η αντίληψη για πεζοδιαδρόμηση στην Ελλάδα πρέπει να μπει σε μια νέα εποχή, τόσο στο μυαλό ιθυνόντων, όσο και του λαού, προκειμένου να γίνουν οι αναγκαίες επεμβάσεις εκεί όπου μπορούν να γίνουν, βάσει ενός στρατηγικού εθνικού σχεδίου.

Σιγά σιγά, η πεζοδιαδρόμηση μπορεί να γίνει απαίτηση, κάτι απόλυτα υγιές και επιπλέον παράγοντας απόλαυσης της ζωής. Η φιλοσοφία της πεζοδιαδρόμησης θα εξυγίαινε και την αναρχία των δρόμων των πόλεων.

Ειδικά για την Πάτρα, ένα μεγαλόπνοο σχέδιο για πεζόδρομο-ποδηλατόδρομο πλάτους 4-5 μέτρων, που θα άρχιζε από το Νέο Λιμάνι μέχρι τον Αγιο Βασίλειο (τουλάχιστον), αν υλοποιείτο, θα αποτελούσε ένα «διαμάντι».