Τροφική δυσανεξία – Σωστή διατροφή: Πώς επηρεάζει την υγεία και η πιθανή σύνδεσή της με κακοήθειες

Της Μαριάννας Σταματιάδου, ειδικής παθολόγου – διατροφολόγου – έλεγχος τροφικής δυσανεξίας.

Τροφική

Η τροφική δυσανεξία είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός παρουσιάζει ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε συγκεκριμένες τροφές ή στα συστατικά τους. Αν και συχνά συγχέεται με την τροφική αλλεργία, διαφέρει ουσιαστικά, καθώς οι αλλεργίες προκαλούν άμεσες και έντονες αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ οι δυσανεξίες οδηγούν σε πιο ήπια, αλλά χρόνιου χαρακτήρα, συμπτώματα. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν φούσκωμα, κοιλιακό άλγος, διάρροια, πονοκεφάλους, κόπωση, ακόμα και δερματικά προβλήματα.

Οι πιο συχνές τροφικές δυσανεξίες

Μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 40-50% του παγκόσμιου πληθυσμού μπορεί να υποφέρει από τροφική δυσανεξία χωρίς να το γνωρίζει. Οι πιο κοινές μορφές περιλαμβάνουν:

• Δυσανεξία στη λακτόζη: Προκαλείται από έλλειψη του ενζύμου λακτάση, που είναι υπεύθυνο για τη διάσπαση της λακτόζης, του σακχάρου που περιέχεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα.

• Δυσανεξία στη γλουτένη: Σχετίζεται με την κοιλιοκάκη, μια αυτοάνοση νόσο κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο λεπτό έντερο όταν εκτίθεται στη γλουτένη.

• Δυσανεξία στη φρουκτόζη και τις αμίνες: Ορισμένοι άνθρωποι δυσκολεύονται να μεταβολίσουν τη φρουκτόζη (φυσικό σάκχαρο των φρούτων) ή τις αμίνες που βρίσκονται σε τροφές όπως το κόκκινο κρασί και η σοκολάτα.

Αλλά, μπορεί να υπάρχει δυσανεξία και σε πιο απλές και καθημερινώς χρησιμοποιούμενες ουσίες, π.χ. μπαχαρικά, φρούτα, λάδια κλπ.

Σύνδεση της δυσανεξίας με χρόνιες παθήσεις

Η χρόνια κατανάλωση τροφών στις οποίες ο οργανισμός εμφανίζει δυσανεξία μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες φλεγμονές και εντερικές διαταραχές. Σύμφωνα με έρευνες, υπάρχει συσχέτιση μεταξύ τροφικών δυσανεξιών και παθήσεων όπως:

• Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (IBS) και Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα).

• Ρευματοειδής αρθρίτιδα, όπου η χρόνια φλεγμονή από τροφές που δεν μεταβολίζονται σωστά μπορεί να επιδεινώσει την αυτοάνοση δραστηριότητα.

• Ψωρίαση και δερματικά προβλήματα, καθώς το έντερο και το δέρμα έχουν άμεση σχέση μέσω του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η τροφική δυσανεξία και η πιθανή σύνδεση με τον καρκίνο

Αν και η τροφική δυσανεξία δεν προκαλεί άμεσα καρκίνο, η χρόνια φλεγμονή που προκύπτει από την κατανάλωση μη ανεκτών τροφών μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη κακοήθειας. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, η συστηματική φλεγμονή θεωρείται βασικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Η εντερική υγεία διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η δυσβίωση (ανισορροπία στη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου), που μπορεί να προκληθεί από τροφές στις οποίες το σώμα έχει δυσανεξία, μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη καρκινογόνων μεταβολιτών και να συμβάλει στη γένεση όγκων.

Διάγνωση και διαχείριση των τροφικών δυσανεξιών

Η διάγνωση των τροφικών δυσανεξιών μπορεί να επιτευχθεί μέσω ειδικής εξέτασης. Η απομάκρυνση των υπεύθυνων τροφών από τη διατροφή και η σταδιακή επανεισαγωγή τους, υπό την καθοδήγηση ειδικού, μπορεί να βοηθήσει στην εξάλειψη ή την βελτίωση των συμπτωμάτων.

Η τροφική δυσανεξία είναι ένας παράγοντας που συχνά υποτιμάται, αλλά μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία. Η έγκαιρη αναγνώρισή της και η σωστή διατροφή μπορούν να προλάβουν χρόνιες ασθένειες και πιθανές επιπλοκές, καθιστώντας την καλή εντερική υγεία θεμελιώδη για τη γενικότερη ευεξία του οργανισμού.

Η πρόληψη και η σωστή διατροφή είναι οι ακρογωνιαίοι λίθοι για την υγεία μας.