Δημογραφικό σοκ: Μείωση 500.000 ατόμων σε 13 χρόνια – Η Ελλάδα γερνάει και αδειάζει

Η Ελλάδα χάνει πληθυσμό και γερνάει. Σύμφωνα με ανάλυση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, οι γεννήσεις έχουν καταρρεύσει, το ισοζύγιο γεννήσεων–θανάτων παραμένει αρνητικό και οι κοινωνικές συνθήκες ωθούν τους νέους είτε στη φυγή είτε στην ατεκνία.

Δημογραφικό σοκ: Μείωση 500.000 ατόμων σε 13 χρόνια – Η Ελλάδα γερνάει και αδειάζει

Τις επόμενες τρεις δεκαετίες η Ελλάδα θα συνεχίσει να χάνει πληθυσμό και να γηράσκει, ενώ το ισοζύγιο γεννήσεων–θανάτων θα παραμείνει αρνητικό, εκτιμά το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Στην ανάλυση με τίτλο «Δημογραφικό και υπογεννητικότητα στην Ελλάδα σήμερα: δημογραφικές αδράνειες και κοινωνικές προκλήσεις», που υπογράφει η επίκουρη καθηγήτρια Ιφιγένεια Κοκκάλη, καταγράφεται η κατάρρευση των γεννήσεων: το 2023 καταγράφηκαν μόλις 72,3 χιλιάδες, οι μισές από την περίοδο 1951-1970.

Μεταξύ 2011 και 2024 ο πληθυσμός μειώθηκε κατά σχεδόν 500.000 άτομα, λόγω αρνητικών φυσικών και μεταναστευτικών ισοζυγίων. Σήμερα, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες της Ε.Ε. με τους χαμηλότερους δείκτες γονιμότητας (1,3–1,4 παιδιά ανά γυναίκα), πολύ κάτω από το όριο αναπαραγωγής (2,07).

Γήρανση και ατεκνία

Περίπου το 23% των κατοίκων είναι άνω των 65 ετών, ενώ οι ηλικιωμένοι ξεπερνούν κατά σχεδόν 1 εκατομμύριο τα παιδιά 0–14 ετών. Παράλληλα, τα ποσοστά ατεκνίας αυξάνονται: στις γενιές που γεννήθηκαν γύρω στο 1980, περίπου 1 στα 5 άτομα δεν αποκτά παιδιά.

Από την αύξηση στην πτώση

Η μείωση του πληθυσμού ξεκίνησε το 2011, όταν αντιστράφηκε η θετική επίδραση της μαζικής μετανάστευσης των δεκαετιών 1991–2010, που είχε τονώσει τον πληθυσμό. Η χρηματοπιστωτική κρίση οδήγησε σε νέες εξόδους: οικονομικοί μετανάστες που είχαν εγκατασταθεί παλαιότερα επέστρεψαν στις πατρίδες τους, ενώ παράλληλα δεκάδες χιλιάδες νέοι Έλληνες και Ελληνίδες 25–45 ετών μετανάστευσαν στο εξωτερικό.

Η φυγή των νέων και το στεγαστικό

Η ανάλυση επισημαίνει ότι οι αιτίες φυγής των νέων δεν περιορίζονται στην οικονομική κρίση, αλλά συνδέονται με την αναζήτηση καλύτερης εργασίας, προοπτικών ανέλιξης, αξιοκρατίας και ανεκτικών κοινωνιών. Παράλληλα, το στεγαστικό πρόβλημα επιδεινώνει την κατάσταση: η καθυστερημένη αποχώρηση από την οικογενειακή εστία, η αργοπορημένη δημιουργία ζευγαριών και η καθυστέρηση στην απόκτηση παιδιών μειώνουν τις πιθανότητες τεκνοποίησης και επηρεάζουν τον αριθμό των παιδιών ανά οικογένεια.

Οι κοινωνικές προκλήσεις

Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας υπογραμμίζει ότι η υπογεννητικότητα δεν είναι μόνο δημογραφικό ζήτημα αλλά κυρίως κοινωνικό. Το σημερινό πλαίσιο ζωής στην Ελλάδα φαίνεται να ωθεί τους νέους είτε στη μετανάστευση είτε στην ατεκνία, με σοβαρές επιπτώσεις για το μέλλον του πληθυσμού και της χώρας.

Δείτε όλη την ανάλυση

demonews-49_2025-final