Η δύναμη του φεγγαριού πάνω στον άνθρωπο: Τι πραγματικά σημαίνει η πανσέληνος, τι λέει η επιστήμη
Από τον Αριστοτέλη και τον Πλίνιο μέχρι τις σύγχρονες ψυχολογικές μελέτες, η πανσέληνος έχει συνδεθεί με μυστικισμό, δεισιδαιμονίες και «παράξενες» συμπεριφορές. Τι λέει όμως τελικά η επιστήμη;
«Σίγουρα θα έχει πανσέληνο»… Μια φράση που έχουμε όλοι πει όταν βρεθήκαμε μπροστά σε αλλόκοτες συμπεριφορές. Η παράδοση αυτή κρατά από την αρχαιότητα, όταν ο Αριστοτέλης και ο Ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος ο Πρεσβύτερος πίστευαν πως η πανσέληνος μπορούσε να προκαλέσει παραφροσύνη. Δεν είναι τυχαίο ότι η αγγλική λέξη «lunatic» προέρχεται από το λατινικό lunaticus, που σημαίνει «φεγγαροχτυπημένος».
Παρά τους αιώνες που αποδόθηκαν στη σελήνη κάθε λογής ψυχικές μεταβολές και μυστικιστικά φαινόμενα, η επιστήμη δεν έχει εντοπίσει καμία αιτιώδη σχέση ανάμεσα στη σελήνη και τη διάθεση. Όπως εξηγούν ειδικοί, οι πεποιθήσεις αυτές επιβιώνουν γιατί η πανσέληνος είχε ισχυρή σημασία στις πνευματικές τελετές, στους μύθους και στη λαϊκή παράδοση, αφήνοντας έντονο αποτύπωμα στη συλλογική μνήμη.
Οι θεωρίες των αρχαίων βασίστηκαν στην ιδέα ότι ο εγκέφαλος, επειδή περιέχει υγρά, επηρεάζεται όπως οι θάλασσες από τη βαρυτική έλξη της σελήνης. Αιώνες αργότερα, ο ψυχίατρος Άρνολντ Λίμπερ υποστήριξε ότι το 70% νερό του ανθρώπινου σώματος υφίσταται «παλιρροϊκές μεταβολές», συνδέοντας την πανσέληνο με αύξηση εγκλημάτων και ψυχιατρικών περιστατικών.
Η θεωρία απορρίφθηκε: μελέτες έδειξαν ότι η βαρυτική έλξη της Γης είναι χιλιάδες φορές ισχυρότερη από της Σελήνης. Οι αστρονόμοι και οι ψυχολόγοι κατέληξαν πως καμία στατιστική αύξηση σε εγκλήματα, αυτοκτονίες ή νοσηλείες δεν σχετίζεται με τις φάσεις της σελήνης.
Το φαινόμενο της σεληνιακής παραφροσύνης
Γιατί, λοιπόν, η πεποίθηση επιμένει; Ένα άρθρο του περιοδικού Discover πρότεινε ότι το έντονο φως της πανσελήνου διατάρασσε τον ύπνο των προγόνων μας, οδηγώντας σε αϋπνία και κακή διάθεση. Σήμερα πράγματι υπάρχουν ενδείξεις πως ο ύπνος επηρεάζεται από τον σεληνιακό κύκλο, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί τη σύνδεση με εγκληματικότητα ή ψυχικές διαταραχές.
Η ψυχοθεραπεύτρια Amy Morin εξηγεί ότι πρόκειται για «ψευδή συσχέτιση»: θυμόμαστε τα περιστατικά που ταιριάζουν με την προσδοκία μας και αγνοούμε τα υπόλοιπα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ίδια η προσδοκία λειτουργεί σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία: οι άνθρωποι συμπεριφέρονται διαφορετικά απλώς επειδή πιστεύουν ότι έτσι «πρέπει» στην πανσέληνο.
Είτε πρόκειται για μύθο είτε για αληθινή επίδραση στον ύπνο και τη διάθεση, είναι βέβαιο ότι η πανσέληνος παραμένει ένας πανίσχυρος συμβολισμός που διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και ερμηνεύουν τη ζωή τους εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
