Τι είναι το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ – Πότε ενεργοποιείται και τι προβλέπει
Μετά τις ρωσικές παραβιάσεις στον εναέριο χώρο της Πολωνίας, η Βαρσοβία ζήτησε την ενεργοποίηση του Άρθρου 4 του ΝΑΤΟ. Πρόκειται για έναν μηχανισμό που έχει χρησιμοποιηθεί ελάχιστες φορές στην ιστορία της Συμμαχίας και αφορά την ασφάλεια των μελών της.

Η απόφαση της Πολωνίας να επικαλεστεί το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ έφερε ξανά στο προσκήνιο έναν από τους βασικούς μηχανισμούς της Συμμαχίας. Το Άρθρο 4 αναφέρει: «Τα Μέρη θα συμβουλεύονται από κοινού όποτε, κατά την άποψη οποιουδήποτε εξ αυτών, η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από τα Μέρη απειλείται».
Η ενεργοποίησή του δεν σημαίνει αυτόματη στρατιωτική εμπλοκή. Πρόκειται για διαδικασία επίσημων διαβουλεύσεων στο πλαίσιο του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου (NAC), με στόχο την αξιολόγηση της κατάστασης και τη χάραξη κοινής στρατηγικής. Οι σύμμαχοι ανταλλάσσουν πληροφορίες, συντονίζουν τις ενέργειες τους και αποφασίζουν εάν απαιτούνται περαιτέρω βήματα – διπλωματικά, στρατιωτικά ή αμυντικά.
Το Άρθρο 4 έχει ενεργοποιηθεί μόλις επτά φορές από το 1949. Μεταξύ των πιο χαρακτηριστικών περιπτώσεων:
- Το 2022, όταν οκτώ χώρες του ΝΑΤΟ (ανάμεσά τους η Πολωνία, οι χώρες της Βαλτικής και η Ρουμανία) επικαλέστηκαν το Άρθρο 4 την ημέρα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Τότε το ΝΑΤΟ ενίσχυσε δυνάμεις ξηράς και αέρος στις ανατολικές χώρες.
- Το 2014, η Πολωνία το επικαλέστηκε μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, εκφράζοντας ανησυχία για την περιφερειακή ασφάλεια.
- Η Τουρκία έχει επικαλεστεί το Άρθρο 4 αρκετές φορές, κυρίως λόγω της αστάθειας στη Συρία και το Ιράκ. Το 2003, ενόψει της εισβολής στο Ιράκ, το ΝΑΤΟ ανέπτυξε δυνάμεις και αντιαεροπορικά συστήματα Patriot στην τουρκική επικράτεια. Το 2012, μετά τον βομβαρδισμό τουρκικής πόλης από τη Συρία, το ΝΑΤΟ ενίσχυσε την άμυνα της χώρας με πυραυλικά συστήματα.
Η ενεργοποίηση του Άρθρου 4 θεωρείται ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα: υπενθυμίζει ότι καμία χώρα του ΝΑΤΟ δεν είναι μόνη απέναντι σε απειλές και ότι η Συμμαχία αντιμετωπίζει συλλογικά τις προκλήσεις στην ασφάλεια των μελών της.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News