Αυτισμός: Ποια είναι τα πρώτα σημάδια που πρέπει να προσέξουν οι γονείς, τι δεν θα πρέπει να αγνοήσουν
Ο αυτισμός μπορεί να γίνει αντιληπτός από πολύ νωρίς στη ζωή ενός παιδιού, συχνά πριν τα 2 χρόνια. Η έγκαιρη διάγνωση και η πρόσβαση σε δομές υποστήριξης είναι κρίσιμοι παράγοντες για την πορεία και την ποιότητα ζωής των παιδιών και των οικογενειών τους.
Ο αυτισμός αποτελεί μια σοβαρή νευροαναπτυξιακή διαταραχή, η οποία εμφανίζεται στα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού και είναι δια βίου. Αν και η ακριβής αιτία παραμένει αδιευκρίνιστη, η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει τον ρόλο τόσο γενετικών όσο και περιβαλλοντικών παραγόντων. Όπως εξηγεί η Αλεξία Κατσούλη, νοσηλεύτρια Ψυχικής Υγείας και Γενική Γραμματέας του ΔΣ της ΑΜΚΕ «ΕΡΕΙΣΜΑ», «οι λόγοι δεν είναι πλήρως κατανοητοί, ωστόσο σχετίζονται με γονιδιακές ανωμαλίες, προχωρημένη ηλικία γονέων, έκθεση σε τοξικό περιβάλλον, λοιμώξεις ή οργανικά προβλήματα κατά την κύηση».
Τα πρώτα σημάδια
Τα πρώτα ενδεικτικά συμπτώματα του αυτισμού μπορούν να γίνουν εμφανή ακόμη και από τον 14ο μήνα ζωής. Η έλλειψη βλεμματικής επαφής, η καθυστέρηση στην ανάπτυξη της ομιλίας, η απουσία κοινωνικής αλληλεπίδρασης και η προσκόλληση σε ρουτίνες ή λεπτομέρειες παιχνιδιών είναι σημάδια που θα πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς. Στην πορεία, εμφανίζονται μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες, διαφορετικός τρόπος επικοινωνίας και, συχνά, συνυπάρχουν άλλες δυσκολίες, όπως νοητική υστέρηση ή γαστρεντερικές διαταραχές.
Τι σημαίνει «αυτιστικό φάσμα»
Η διαταραχή εκδηλώνεται με διαφορετική ένταση και χαρακτηριστικά σε κάθε άτομο. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν σοβαρή αναπηρία και χρειάζονται συνεχή υποστήριξη, ενώ άλλοι εμφανίζουν ξεχωριστές ικανότητες. «Για αυτό μιλάμε για “αυτιστικό φάσμα”», τονίζει η κ. Κατσούλη.
Η διάγνωση και οι δομές
Η διάγνωση γίνεται από παιδοψυχιάτρους, αναπτυξιολόγους, παιδονευρολόγους και, σε ενήλικες, από ψυχιάτρους. Στηρίζεται σε παρατηρήσεις, ειδικές κλίμακες αξιολόγησης (ADOS-2, CARS) και στην παρακολούθηση της συνολικής εικόνας του παιδιού στο σπίτι, το σχολείο και το κοινωνικό περιβάλλον. Δεν υπάρχει θεραπεία που να εξαλείφει τον αυτισμό, ωστόσο οι έγκαιρες παρεμβάσεις και τα εξατομικευμένα εκπαιδευτικά και θεραπευτικά προγράμματα βελτιώνουν σημαντικά τις δεξιότητες και τη λειτουργικότητα.
Οι γονείς δικαιούνται θεραπείες ειδικής αγωγής, ενώ τα ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. είναι αρμόδια για τον καθορισμό του κατάλληλου πλαισίου φοίτησης (παράλληλη στήριξη ή Τμήματα Ένταξης). Παράλληλα, υπάρχουν κρατικές δομές, όπως Κέντρα Ημέρας, Οικοτροφεία και Ξενώνες, που στηρίζουν τις οικογένειες που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν μόνες τους.
Η πρόκληση για τις οικογένειες
Η καθημερινότητα των οικογενειών που μεγαλώνουν παιδιά με αυτισμό είναι γεμάτη προκλήσεις – κοινωνικές, οικονομικές, πρακτικές και ψυχοσυναισθηματικές. Όπως σημειώνει η κ. Κατσούλη, «η ζωή με τον αυτισμό δεν είναι μόνο μια δύσκολη ιστορία, αλλά μια ιστορία πολλών δυνατοτήτων, αρκεί να δημιουργηθεί με αποδοχή, στήριξη και περιορισμό του στίγματος».
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
