Η βοήθεια της ΕΕ για το εμπόριο προς τις φτωχότερες χώρες παρουσιάζει αδυναμίες
Ο Κων/νος Σ. Μαργαρίτης είναι δημοσιογράφος
Σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, η ΕΕ δεν είναι πιθανό να επιτύχει τον στόχο της να διοχετεύσει το 25 % της χρηματοδότησής της στο πλαίσιο της βοήθειας για το εμπόριο στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες μέχρι το 2030.
Ενώ η αντίστοιχη στρατηγική της ΕΕ επικαιροποιήθηκε το 2017 προκειμένου να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι ανάγκες των εν λόγω χωρών, ο στόχος χρηματοδότησης δεν μετουσιώθηκε ποτέ σε επιχειρησιακό σχέδιο δράσης, με αποτέλεσμα η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της να δυσκολεύονται να προχωρήσουν μαζί προς αυτή την κατεύθυνση.
Μάλιστα, το ποσοστό χρηματοδότησης, αντί να αυξηθεί, πρόσφατα μειώθηκε.
Στις αναπτυσσόμενες χώρες, το εμπόριο, και ιδίως το διασυνοριακό εμπόριο, είναι σημαντικό για την οικονομική μεγέθυνση, η οποία μπορεί να βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να βγουν από τη φτώχεια.
Πάντως, οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις που επηρεάζουν την πρόσβασή τους στο περιφερειακό και το παγκόσμιο εμπόριο.
Οι προκλήσεις αυτές μπορεί να είναι η έλλειψη παραγωγικής ικανότητας, εμπορικοί φραγμοί που σχετίζονται με ρυθμιστικές, διοικητικές πρακτικές και πρακτικές διακυβέρνησης, αδύναμα επιχειρηματικά περιβάλλοντα, ανεπαρκείς υποδομές, η έλλειψη ενός υγιούς συστήματος τυποποίησης και πιστοποίησης των εξαγωγών, το αδύναμο θεσμικό πλαίσιο και η πολύ επαχθής και δαπανηρή πρόσβαση του ιδιωτικού τομέα σε χρηματοδότηση.
Το πρόγραμμα της ΕΕ «Βοήθεια για το Εμπόριο» λειτουργεί σε ένα σύνθετο περιβάλλον στο οποίο εμπλέκονται πολλά ενδιαφερόμενα μέρη.
Ως εκ τούτου, η συντονισμένη εφαρμογή σε όλα τα επίπεδα και η ισχυρή ανάληψη ευθύνης από τη χώρα-εταίρο είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία του.
«Οι πιθανότητες η ΕΕ να επιτύχει τον στόχο χρηματοδότησης κατά 25 % μέχρι το 2030 είναι μηδαμινές», δήλωσε η κα Bettina Jakobsen, μέλος του ΕΕΣ και αρμόδια για τον έλεγχο.
«Το πού οφείλεται αυτό πρέπει να διερευνηθεί διεξοδικά. Με βάση αυτά τα δεδομένα, θα πρέπει να επαναξιολογηθεί κατά πόσον η τιμή-στόχος εξακολουθεί να είναι η ενδεδειγμένη και κατά πόσον θα πρέπει να καταρτιστεί σχέδιο δράσης με συγκεκριμένα και ρεαλιστικά ορόσημα.»
Μεταξύ 2017 και 2022, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της διέθεσαν 17,2 δισ. ευρώ μέσω του προγράμματος «Βοήθεια για το Εμπόριο» στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες —ένα μικρό μόνο μέρος από τα 105,8 δισ. ευρώ που διοχετεύθηκαν σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες.
Στην πραγματικότητα, το μερίδιο της χρηματοδότησης που τους αναλογούσε μειώθηκε από 18 % (2010-2015) σε μόλις 12 % το 2022.
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προέβη σε λεπτομερή ανάλυση των λόγων στους οποίους οφειλόταν η συγκεκριμένη μείωση του μεριδίου των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, παρόλο που κάτι τέτοιο θα βοηθούσε στον σχεδιασμό διορθωτικών μέτρων.
Στο πλαίσιο του ελέγχου, ο οποίος κάλυψε την περίοδο 2017-2024, εξετάστηκαν εννέα έργα στη Ρουάντα, το Μαλάουι, την Ανγκόλα και την Καμπότζη.
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι τα ελεγχθέντα έργα είχαν υλοποιηθεί με επιτυχία και συνέβαλαν γενικά στην αύξηση του εμπορικού δυναμικού των χωρών.
Επισήμανε, ωστόσο, τον κίνδυνο οι χώρες αυτές να μην είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τα αποτελέσματα ούτε, κατ’ επέκταση, να διασφαλίσουν την οικονομική βιωσιμότητα των έργων.
Επίσης, μολονότι η Επιτροπή έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά στην παρακολούθηση και στην αναφορά στοιχείων σχετικά με τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο της βοήθειας της ΕΕ για το εμπόριο, ανταποκρινόμενη στην έκκληση της στρατηγικής του 2017 για προσεγγίσεις περισσότερο προσανατολισμένες στα αποτελέσματα, η αναφορά στοιχείων παραμένει ελλιπής.
Περιορίζεται έτσι η ικανότητα πλήρους αξιολόγησης της συνολικής αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων.
Συνολικά, το ΕΕΣ ζητά τη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των αντιπροσωπειών της ΕΕ (γραφεία εγκατεστημένα στο εξωτερικό που εκπροσωπούν την ΕΕ) σε επίπεδο χώρας και των περιφερειακών ομολόγων τους, ώστε να διασφαλιστεί ότι η στήριξη ευθυγραμμίζεται με τις συγκεκριμένες ανάγκες των επιμέρους χωρών.
Η πρωτοβουλία «Βοήθεια για το Εμπόριο» δρομολογήθηκε για πρώτη φορά στην υπουργική διάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου τον Δεκέμβριο του 2005 και έχει ως στόχο να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως τις λιγότερο ανεπτυγμένες, να αναπτύξουν την εμπορική ικανότητα και τις υποδομές που χρειάζονται για να επωφεληθούν από το άνοιγμα του εμπορίου.
Η πρωτοβουλία «Βοήθεια για το Εμπόριο» δρομολογήθηκε για πρώτη φορά στην υπουργική διάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου τον Δεκέμβριο του 2005 και έχει ως στόχο να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως τις λιγότερο ανεπτυγμένες, να αναπτύξουν την εμπορική ικανότητα και τις υποδομές που χρειάζονται για να επωφεληθούν από το άνοιγμα του εμπορίου.
Η στήριξη του εμπορίου να είναι προτεραιότητα για τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Δημιουργεί έσοδα, νέες θέσεις εργασίας και ενισχύει τις σχέσεις τους.
Ο Κων/νος Σ. Μαργαρίτης είναι δημοσιογράφος
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
