Τι φέρνει για τα ακίνητα το νέο φορολογικό νομοσχέδιο

Το νέο νομοσχέδιο εισάγει μέτρα στήριξης για ιδιοκτήτες, ενοικιαστές και κατασκευές, με στόχο την αύξηση της προσφοράς κατοικιών και την ενίσχυση της περιφέρειας

Τι φέρνει για τα ακίνητα το νέο φορολογικό νομοσχέδιο

Το φορολογικό νομοσχέδιο, που εξετάζεται αυτή την περίοδο στη Βουλή, εισάγει ουσιαστικές μειώσεις φόρων για τους κατόχους ακινήτων και τους μισθωτές, παράλληλα με πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην απελευθέρωση χιλιάδων μη διαθέσιμων κατοικιών. Η κυβερνητική στρατηγική εστιάζει στην τόνωση της διαθεσιμότητας σπιτιών, στη συγκράτηση των ενοικίων και στην οικονομική ενδυνάμωση της υπαίθρου, όπου τα ποσοστά ιδιοκατοίκησης είναι ιδιαίτερα υψηλά.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών προχωρούν στην προετοιμασία των απαραίτητων οδηγιών για την υλοποίηση των φορολογικών διευκολύνσεων που προβλέπει το υπό συζήτηση νομοσχέδιο. Οι σχετικές αποφάσεις αναμένεται να δημοσιευθούν εντός του Νοεμβρίου, επιτρέποντας την έναρξη ισχύος των μέτρων από τις αρχές του 2026. Στο επίκεντρο βρίσκονται η τριετής εξαίρεση από τον φόρο εισοδήματος και η πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ σε μικρούς οικισμούς, ενώ σύντομα θα ακολουθήσουν κατευθύνσεις για τα τεκμήρια και τις εργασίες ανακατασκευής ακινήτων.

Κεντρική διάταξη του νομοσχεδίου αποτελεί η απαλλαγή από φόρο εισοδήματος για τρία χρόνια σε ιδιοκτήτες που προχωρούν σε μακροπρόθεσμες μισθώσεις. Η ρύθμιση αφορά κατοικίες έως 120 τετραγωνικά μέτρα (με επιπλέον 20 τ.μ. ανά παιδί πέραν των δύο), και ισχύει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2026. Περιλαμβάνονται τόσο τα αδρανή ακίνητα όσο και εκείνα που προηγουμένως χρησιμοποιούνταν για βραχυχρόνιες ενοικιάσεις, όπως μέσω πλατφορμών τύπου Airbnb, εφόσον επιστρέψουν στην αγορά μακροχρόνιας μίσθωσης και υποβληθούν οι απαιτούμενες φορολογικές δηλώσεις Ε1 και Ε2 εντός προθεσμιών.

Η εξαίρεση καλύπτει πλήρως τα εισοδήματα από μισθώματα της τριετίας, με την απαραίτητη συνθήκη ότι το ακίνητο δεν θα μισθωθεί ούτε για μία μέρα σε βραχυχρόνια βάση. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ανακαλεί την απαλλαγή με αναδρομική ισχύ και επιβάλλει φόρο από την πρώτη χρονιά. Για προηγούμενες περιόδους (2022-2023), παρέχεται προθεσμία μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου 2024 για συμπληρωματικές δηλώσεις, ώστε να ενταχθούν και ιδιοκτήτες με μη δηλωμένα ή κενά ακίνητα.

Από το 2027, εισάγεται η μόνιμη εξάλειψη του ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, καθώς και σε ολόκληρη την Περιφερειακή Ενότητα Έβρου, για φορολογούμενους με συνολική περιουσία ακινήτων έως 400.000 ευρώ. Η διαδικασία θα είναι αυτόματη μέσω της δήλωσης Ε9, χωρίς ανάγκη υποβολής αίτησης. Στόχος είναι η οικονομική στήριξη των μικρών κοινοτήτων και η αποτροπή της ερήμωσης σε απομακρυσμένες περιοχές.

Επιπλέον, επεκτείνεται μέχρι το τέλος του 2026 η εξαίρεση από ΦΠΑ 24% στις πωλήσεις νεόδμητων κατοικιών, δίνοντας τη δυνατότητα στους κατασκευαστές να προσφέρουν ακίνητα χωρίς επιπρόσθετο κόστος. Για παράδειγμα, ένα διαμέρισμα 200.000 ευρώ εξαιρείται από ΦΠΑ ύψους 48.000 ευρώ, συμβάλλοντας στη διατήρηση χαμηλότερων τιμών για αγοραστές πρώτης κατοικίας.

Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης μειώσεις 30% στα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, οχήματα και σκάφη, μαζί με την κατάργηση της ελάχιστης τεκμαρτής δαπάνης για παιδιά, ελαφρύνοντας τα νοικοκυριά με περιορισμένα εισοδήματα.

Παρατείνεται μέχρι το 2026 η μείωση φόρου κατά 30% για δαπάνες ανακαίνισης και επισκευής κατοικιών, εφόσον οι συναλλαγές πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά. Η πρωτοβουλία αυτή ενθαρρύνει τη νόμιμη οικοδομική δραστηριότητα και περιορίζει τη φοροαποφυγή σε μικρές εργασίες.

Τέλος, ισχύουν ειδικά μέτρα για απομακρυσμένες περιοχές: μείωση 50% στο τεκμαρτό εισόδημα για επαγγελματίες και μικρές επιχειρήσεις σε χωριά και νησιά έως 1.500 κατοίκους, απαλλαγή από ελάχιστο εισόδημα για νεογέννητες μητέρες για τρία χρόνια μετά τον τοκετό, και μείωση ΦΠΑ κατά 30% σε προϊόντα και υπηρεσίες στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, τον Έβρο και τα Δωδεκάνησα.

Με την ολοκλήρωση των εφαρμοστικών οδηγιών, τα μέτρα θα τεθούν σε ισχύ από τις αρχές του 2026, ενώ τα πρώτα οικονομικά οφέλη θα αποτυπωθούν στα φορολογικά εκκαθαριστικά του 2027.