Προεδρικές εκλογές Χιλή: Ένταση και πόλωση δύο ημέρες πριν την αναμέτρηση της Κυριακής

Έξι χρόνια μετά την κοινωνική εξέγερση, η Χιλή καλείται να επιλέξει ανάμεσα στην αριστερά της Γιανέτ Χάρα και την άκρα δεξιά του Χοσέ Αντόνιο Καστ, με την ασφάλεια και τις ανισότητες να κυριαρχούν στην εκστρατεία.

 

Προεδρικές εκλογές Χιλή: Ένταση και πόλωση δύο ημέρες πριν την αναμέτρηση της Κυριακής

Έξι χρόνια μετά την εκρηκτική κοινωνική εξέγερση που συγκλόνισε τη Χιλή και οδήγησε στην άνοδο της αριστερής συμμαχίας στην εξουσία, το Σαντιάγο –πρώην επίκεντρο μαζικών διαδηλώσεων– πλημμυρίζει από προεκλογικές αφίσες που αντανακλούν δραστική πολιτική στροφή, ενόψει των προεδρικών εκλογών της Κυριακής 16 Νοεμβρίου 2025. «Το πάρτι τελείωσε», αναγράφει χαρακτηριστικά η καμπάνια του Χοσέ Αντόνιο Καστ, υποψηφίου της άκρας δεξιάς, ο οποίος, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, ακολουθεί σε μικρή απόσταση την Γιανέτ Χάρα, υποψήφια του Κομμουνιστικού Κόμματος και της κυβερνητικής συμμαχίας, με ποσοστά γύρω στο 25% έναντι 23% του Καστ.

Διαβάστε επίσης: Πιέσεις στον Τραμπ ενόψει πιθανής ψηφοφορίας για τα αρχεία Έπσταϊν στο Κογκρέσο

Η εξέγερση του 2019, γνωστή ως «estallido social», που κόστισε τη ζωή σε 30 ανθρώπους σύμφωνα με επίσημους απολογισμούς, ερμηνεύεται ακόμη διαφορετικά ανάλογα με τις πολιτικές απόψεις: ως στιγμή απελευθέρωσης ή ως βαθύ τραύμα μετά το τέλος της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ το 1990. Πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες είχαν κατέβει στους δρόμους διεκδικώντας βελτιωμένες συντάξεις, δίκαιη δημόσια εκπαίδευση, μέτρα κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης και μεταρρυθμίσεις στην αστυνόμευση. Ωστόσο, δύο αποτυχημένες προσπάθειες αναθεώρησης του Συντάγματος –κληρονομιάς του Πινοσέτ– απέτυχαν, ενώ φαινόμενα λεηλασίας, αύξηση εγκληματικότητας και μαζική μετανάστευση μετέφεραν το επίκεντρο της συζήτησης στην ασφάλεια, το κυρίαρχο θέμα της τρέχουσας προεκλογικής περιόδου.

Σύμβολο αυτής της στροφής αποτελούν τα βαριά μηχανήματα στην Plaza Italia, την πλατεία-σύμβολο της εξέγερσης, όπου εργασίες μετατρέπουν τον χώρο σε πάρκο. Διαδηλωτές όπως ο 29χρονος φωτογράφος Μπενχαμίν Μαρκολέτα εκφράζουν φόβους για νέα κοινωνική έκρηξη σε περίπτωση νίκης του Καστ, προβλέποντας «πολύ πιο σφοδρή βία». Παρόμοιες ανησυχίες μοιράζεται η 21χρονη φοιτήτρια Βικτόρια Νεγρέτε, που προειδοποιεί για διαδηλώσεις και εντεινόμενη καταστολή.

Η εξέγερση ανέδειξε τριάντα χρόνια δυσαρέσκειας για το νεοφιλελεύθερο μοντέλο, που πολλοί θεωρούν υπεύθυνο για τις βαθιές ανισότητες. Η δεξιά εκμεταλλεύτηκε αυτή την κληρονομιά, με τον φιλελεύθερο υποψήφιο Γιοχάνες Κάισερ να προτείνει χάρη σε αστυνομικούς καταδικασμένους για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τις διαδηλώσεις. Από την άλλη, οπαδοί του Καστ, όπως η 27χρονη Τερεσίτα Αντρέα Σέρδα Γκονσάλες, ζητούν «ειρήνη και τάξη». Ο 48χρονος εκπαιδευτικός Πατρίσιο Μέσα, τραυματίας της εξέγερσης, καταγγέλλει την «απόλυτη αντιστροφή αφηγήματος», όπου οι θύματα παρουσιάζονται ως εγκληματίες.

Η λαϊκή δίψα για αλλαγή έφερε τον Γκαμπριέλ Μπόριτς στην εξουσία το 2022, αλλά το προοδευτικό σχέδιο Συντάγματος απορρίφθηκε, όπως και το συντηρητικό που υποστήριξε ο Καστ το 2023. Ο 42χρονος λογιστής Μαουρίσιο Πέρες κρίνει ότι η κυβέρνηση «δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες», ενώ ο αντιπρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Μπαστιάν Γιουλ παραδέχεται λάθη στην έμφαση σε ζητήματα ταυτότητας αντί για παιδεία, υγεία και στέγαση. Ο Μπόριτς, ο νεότερος πρόεδρος στην ιστορία της χώρας, φεύγει εξασθενημένος, με τις ανισότητες να παραμένουν υψηλές και αυστηρή νομοθεσία για την άμβλωση.

Ακτιβιστές όπως ο 27χρονος Νικολάς Τσακόν προειδοποιούν ότι χωρίς διδάγματα από το 2019, η Χιλή κινδυνεύει με νέο παροξυσμό, ενώ ο Μέσα δηλώνει: «Ο αγώνας δεν τελείωσε». Η αναμέτρηση, μαζί με βουλευτικές και γερουσιαστικές εκλογές, διεξάγεται για πρώτη φορά με υποχρεωτική ψήφο, εντείνοντας τον πολωτισμό σε μια χώρα 15 εκατομμυρίων ψηφοφόρων.

Η «Πελοπόννησος» και το pelop.gr σε ανοιχτή γραμμή με τον Πολίτη

Η φωνή σου έχει δύναμη – στείλε παράπονα, καταγγελίες ή ιδέες για τη γειτονιά σου.

Viber: +306909196125