Το κουνέλι και ο μάγος
Ποια είναι η διαφορά της τέχνης από την τεχνική; Μέχρι να τη βρούμε, σας λέμε το όνομα Τάσος Μπιρσίμ.
Τον πενθούν και τον μνημονεύουν οι πάντες σαν τον τηλεσκηνοθέτη που έμεινε στην ιστορία της πολιτικής επικοινωνίας σαν μέγας μπαγάσας, χάρη στη δεινότητά του ως προς την χειραγώγηση του τηλεοπτικού μέσου για τις ανάγκες των εντυπώσεων και της προπαγάνδας.
Αλλά τον καιρό που μεσουρανούσε, η αντίπαλη φατρία είχε μετατρέψει το ονοματεπώνυμό του ως συνώνυμο της ταχυδακτυλουργίας. Είχε κάνει και σοβαρές δουλειές ο Μπιρσίμ. Αλλά ποιος τον εξετίμησε γι’ αυτές; Δεν ήταν άλλωστε δουλειά αξιώσεων να μετατρέπεις μια συγκέντρωση σε επιχείρημα, πειστικό και αποστομωτικό όσο μια βόμβα εμπρηστική;
Ολοι μιλούν για τον σκηνοθέτη που αναδείκνυε το μέγα πλήθος και το μέγα πάθος των συγκεντρώσεων του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου της σκληρής αλλά και πανηγυρικής και αποθεωτικής- για την ημετέρα φατρία- εξουσιαστικής εποχής. Αλλά μάλλον γράψαμε πολλά για κάτι που γνωρίζουν όλοι. Και μιλούν γι’ αυτό σαν να αφορά τρίτους, λες και τα ποσοστά ΝΔ και ΠΑΣΟΚ της εικοσαετίας 1981-2000 δεν έφταναν αθροιζόμενα το 90%.
Ο διπολισμός τον οποίο υπηρέτησε ο Μπιρσίμ δεν επιβλήθηκε δια της βίας. Τον ψωνίσαμε, τον αποδεχθήκαμε, τον κάναμε σημαία μας, θρησκεία μας, στέγη μας, εργαλείο μας, μερικοί και επάγγελμά μας. Οι πιο κυνικοί, τον κάναμε και άποψή μας (μέχρι που έπαψε να συμφέρει και να ξεκλειδώνει κωδικούς).
Αναπολούμε, που λέει ο λόγος, τις μέρες που ως νεόκοποι ρεπόρτερ καλύπταμε οι μεν τις συγκεντρώσεις ΝΔ, οι δε τις συγκεντρώσεις ΠΑΣΟΚ, ανάλογα το μέσο που εργαζόμαστε, έχοντας οι μεν ως αποστολή τους να καταμετρούν τα πούλμαν των μεταφερομένων οπαδών (με αριθμούς κυκλοφορίας ως τεκμήριο προέλευσης), οι δε να εκθειάσουν τον παλμό και τον όγκο της ανεπανάληπτης συγκέντρωσης.
Εξυπακούεται ότι και οι δημοσιευόμενες φωτογραφίες υπηρετούσαν το προαπαιτούμενο, κάνοντας τους οπαδούς να τέρπονται ή και να σιχτιρίζουν, ανάλογα τι διάβαζαν σε σχέση με αυτό που πίστευαν πως έπρεπε να γραφτεί, είτε ήταν αλήθεια είτε όχι. Η αλήθεια υποχωρούσε μπροστά στον κομματικό πατριωτισμό, όπως συμβαίνει στις πολεμικές υπέρ πατρίδας αναμετρήσεις.
Ο Μπιρσίμ δεν ήταν μάγος, απλά κατείχε τα μυστικά του εργαλείου του και επωφελήθηκε της έλξης που ασκούσε στις μάζες η εικόνα, πολλώ δε μάλλον η εικόνα της ισχύος. Ο ταχυδακτυλουργός στηρίζει την επιτυχία του στην ανάγκη σου να δεις το κουνέλι. Αλλωστε κουνέλι σου δείχνει, δεν ψεύδεται.
Ο Μπιρσίμ αποτύπωνε την εθελούσια διάθεση της μάζας στην κομματοκρατία και τον μεσσιανισμό. Και αποτελούσε πολλαπλασιαστή- καταλύτη του φαινομένου: Η συγκέντρωση αναπαρήγαγε τον εαυτό της, καθώς από ένα σημείο και πέρα δεν ήταν ο Αρχηγός και οι μπαρούφες του μπαλκονιού που αποθεώνονταν, αλλά ο λαός ως σύνολο και ο οπαδός σαν κύτταρο.
Αν το 1981 το ΠΑΣΟΚ σάρωσε σαν νομοτελειακό κύμα που θα διαμόρφωνε νέους όρους πολιτικών και κοινωνικών ισορροπιών,, η μεταγενέστερη εποχή δεν αφορούσε αιτήματα κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά διατήρησης της εξουσίας στην υψηλή και τη χαμηλή κλίμακα, σε συνδυασμό με μαζική υπόκλιση στη δυναμική των συμβόλων και την παρηγορητική λειτουργία των μύθων, ένα παίγνιο που βρήκε τον αγχωτικό συμπαίκτη και αντιγραφέα του στην περιοχή της Νέας Δημοκρατίας.
Σημαίες από νάιλον: Τις είχε τραγουδήσει ο Σαββόπουλος πολύ πριν δούμε σημαίες στις συγκεντρώσεις των μεγάλων αρχηγών. Ο στίχος κατέληγε: Ο κόσμος- δεν έχει τίποτε να χάσει- και τίποτε να βρει. Απ! Εδώ αστόχησε ο προφήτης. Βρήκαμε. Πώς δεν βρήκαμε. Και από χασούρα, άλλο τίποτα. Αλλά βρήκαμε το θαυμάσιο άλλοθι της αντισυστημικής στάσης και της αποχής, στις οποίες πρωτοστατούν άνθρωποι που παλιά ήταν έτοιμοι να σε καρυδώσουν αν τους έθιγες το κόμμα.
Ολοι βρίζουμε όλους, και κυρίως το κράτος, τα μέσα ενημέρωσης, την Ευρώπη και τους άλλους οδηγούς. Ο Μπιρσίμ έφυγε από τη ζωή ενώ είχε πάψει να είναι απαραίτητος: Κατέπεσε η πολιτική, συμμαζεύτηκαν τα μεγέθη, οι πολιτικοί επιδίδονται σε ατακομαχίες που γράφουν στα κοινωνικά δίκτυα. Και ήδη ζεσταίνεται η τεχνητή νοημοσύνη.
Θέλεις εικόνα; Πάρε εικόνα. Θέλεις πλήθος; Πάρε και πλήθος. Θ Πάρε το ολόγραμμά του. Θέλεις και Ελλάδα νέα; Πάρε και μια Ελλάδα νέα. Θέλεις και Αντρέα; Όχι, Αντρέα δεν θα πάρεις. Αν θέλεις κουλούρι, πάντως, κάτι μπορεί να γίνει, εάν θυμάστε το ανέκδοτο.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
