Ανθρωπισμός και Εθελοντισμός: Όψεις της παγκοσμιότητας και της αλληλεγγύης στον Ερυθρό Σταθρό
Η εικόνα της «νοσηλεύτριας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού» (ΕΕΣ), είναι μια εικόνα που έχει αποτυπωθεί έντονα στη συλλογική μνήμη, ήδη από τον καιρό του Β΄ παγκόσμιου πολέμου.
Από παλαιότερη ορκωμοσία των εθελοντών όλων των σωμάτων στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών 
Του Νικόλαου Κοσκινά*
Κάθε χρόνο, στις 8 Μαΐου, (Παγκόσμια Ημέρα Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου), η οικογένεια του Ερυθρού Σταυρού τιμά την μνήμη και πανηγυρίζει την γενέθλια ημέρα του πρώτου ιδεολόγου, οραματιστή και ακτιβιστή Ερρίκου Ντυνάν, του νεαρού, τότε, και φερέλπιδος γόνου μιας μεγαλοαστικής οικογένειας, που διέρρηξε τα χρυσοποίκιλτα δεσμά της προγραμματισμένης κληρονομικής ρότας του και δημιούργησε ένα παγκόσμιο δίκτυο αρωγής για τον πάσχοντα άνθρωπο, του αλτρουιστή, που έκανε την τομή και έφερε την επανάσταση στο εθελοντικό κίνημα, κάνοντας βιωματική πράξη τις έννοιες της αλληλεγγύης, του ανθρωπισμού και της κοινωνικής συνοχής.
Στην Ελλάδα, η στόχευση αυτή συνοδεύεται επιπλέον και από μια έμφυλη αλλά πολύ οικεία εικόνα εθελοντισμού. Πρόκειται για την εικόνα της «νοσηλεύτριας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού» (ΕΕΣ), μια εικόνα που έχει αποτυπωθεί έντονα στη συλλογική μνήμη, ήδη από τον καιρό του Β΄ παγκόσμιου πολέμου.
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που χαράχτηκε στη μνήμη αυτή η εικόνα. Το έργο, ή μάλλον το κίνημα του εθελοντισμού, σήμερα έχει γενικευθεί και έχει κερδίσει τη συμπαράσταση του από άνδρες και γυναίκες όλων των ηλικιών, των εθνοτήτων και των κοινωνικών τάξεων. Σήμερα, επίσης, τα δίκτυα της ευθύνης του ΕΕΣ είναι πολύ πιο οργανωμένα. Θα τα αναφέρω συνοπτικά, έχοντας επίγνωση πως η πανεπιστημιακή κοινότητα τα γνωρίζει-ή, έστω, θέλει να τα γνωρίσει, σε πολύ πιο ουσιαστικό βαθμό.
Ο Τομέας Νοσηλευτικής, που ιδρύθηκε το 1978, συμμετέχει σε κάθε έκτακτη ανάγκη της χώρας, που αποτελεί συνέπεια φυσικών καταστροφών, πολέμων ή με, μετακίνηση πληθυσμών. Σήμερα, το άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό παρέχει υπηρεσίες φροντίδας στους Σταθμούς Α΄ Βοηθειών του ΕΕΣ, υπηρεσίες νοσηλείας στο σπίτι, καθώς και υπηρεσίες αγωγής υγείας.
Το Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών Διασωστών και Ναυαγοσωστών, που ιδρύθηκε το 1932, με ένα δίκτυο 4500 ενεργών εθελοντών σχεδόν σε κάθε πόλη της επικρατείας, παρέχει εξιδανικευμένες υπηρεσίες πρώτων βοηθειών, προ-νοσοκομειακής υποστήριξης ζωής, έρευνας και διάσωσης, ναυαγοσωστικής, πρόληψης και αντιμετώπισης καταστροφών. Το επιχειρησιακό αυτό τμήμα, άρτια δομημένο και καταρτισμένο από τον Γερμανικό Ερυθρό Σταυρό, εξοπλισμένο με σύγχρονο υγειονομικό και τεχνικό εξοπλισμό, κινητοποιείται άμεσα σε συνεργασία με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς (Πυροσβεστική, αστυνομία, Λιμενικό, ΕΚΑΒ, Πολιτική Προστασία).
Ο Τομέας Κοινωνικής Πρόνοιας, από την ίδρυση του, το 1964, σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα και δράσεις για την αντιμετώπιση των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών μέσα από τον πρίσμα της ολιστικής προσέγγισης ευάλωτων ομάδων πληθυσμού (ηλικιωμένοι, άτομα με αναπηρία, πολύτεκνες και μονογονείκες οικογένειες, άνεργοι, άστεγοι, μετανάστες, ασυνόδευτοι ανήλικοι και άτομα που βιώνουν κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού).
Ο Τομέας Νεότητας, παράλληλα με τη γενική στόχευση της ενθάρρυνσης και συμμετοχής παιδιών και νέων στις δραστηριότητες του ΕΕΣ και την ενίσχυση του συνολικού του έργου, στοχεύει στην προώθηση του ανθρωπισμού, της κοινωνικής αλληλεγγύης και του πνεύματος ειρήνης στους νέους, στην προσφορά βοήθειας χωρίς διακρίσεις σε όσους έχουν ανάγκη, στη διάδοση θεμελιωδών αρχών του διεθνούς κινήματος Ερυθρού Σταυρού & Ερυθράς Ημισελήνου ως βασικού θεμελίου της ηθικής συμπεριφοράς του ατόμου.
Ειδικά σήμερα, που η σκιά του πολέμου έχει πέσει βαριά, πάνω από τον ευρωπαϊκό ουρανό, είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ να θυμόμαστε πως σταθερός σκοπός μας είναι η προαγωγή του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, σε υπερασπίσιμο, σεβαστό και οικουμενικό αγαθό τόσο σε καιρό ειρήνης, όσο και κατά τη διάρκεια ενόπλων συρράξεων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, επεξεργαζόμαστε λύσεις για την προώθηση και την ενίσχυση των παραδοσιακών τρόπων εθελοντισμού με καινοτόμες πρακτικές προσφέροντας ένα ευρύ φάσμα ευκαιριών εθελοντισμού σε παιδιά, εφήβους και νέους, ιδίως εκεί όπου η ελλιπής εκπροσώπηση αντανακλά και την ενδεχόμενη μελλοντική αλλαγή στην τοπική κοινότητα.
Μία, όμως, από τις πιο καινοτόμες δράσεις μας είναι η προστασία της υγείας και της ζωής μέσα από την εκπαίδευση. Η εκπαίδευση από συνομηλίκους αποτελεί πρωταρχική μέθοδο ευαισθητοποίησης των πολιτών, ενώ, παράλληλα, η εφαρμογή προγραμμάτων για την κοινωνική αποδοχή των λεγόμενων <διαφορετικών> πληθυσμιακών ομάδων είναι για εμάς, μια άσκηση συμπερίληψης των πολιτών και όχι απλώς μια παραχώρηση <ανεκτικότητας> απέναντι στην ετερότητα. Αντίστοιχη προτεραιότητα έχει δοθεί και στην εκπαιδευτική εφαρμογή των προγραμμάτων προστασίας του περιβάλλοντος. Πρόκειται για μια γέφυρα μεταξύ κλιματικής αλλαγής και εκπαίδευσης για την μείωση του κινδύνου καταστροφών, με έμφαση σε μια νέα ισορροπία και ανθεκτικότητα του ενιαίου οικοσυστήματος (φύση και ανθρώπου).
Βασικό κλειδί της προσπάθειας μας είναι η συμμέτοχη των νέων ανθρώπων. Μέρος της δυναμικής «καμπανιάς εθελοντισμού» αποτελεί η παγκόσμια συνεργασία των ηλικιακών ομάδων της νεότητας, στο πλαίσιο της αγωνιστικής άμιλλας και της αποτελεσματικής εθελοντικής δράσης. Υπολογίζουμε στις νέες και στους νέους όχι μόνο επειδή έχουν αυξημένα ανακλαστικά για τα σύγχρονα προβλήματα, αλλά και επειδή έχουν καινούργιες ευαισθησίες. Αλλά δεν ξεχνάμε και τις παλαιότερες γενιές ούτε και τα ηρωικά θύματα του κοινού μας αγώνα. Στον καιρό των επάλληλων κρίσεων (οικονομική κρίση, πανδημική κρίση, κλιματική κρίση, ενεργειακή κρίση, εμπόλεμη ανθρωπιστική κρίση), η κοινότητα μας εξακολουθεί να αποδίδει τιμή στον κάθε ένα «ανώνυμο» εθελοντή, που θυσίασε – και μπορεί να θυσιάσει ξανά – έως και τη ζωή του, στην υπηρεσία του ανθρώπου, ως παρακαταθήκη και αέναη υπόσχεση της ελληνικής αναγωγής του εγώ στο «εμείς». Ευτυχώς, όμως, για εμάς, δεν υπάρχουν «ανώνυμοι». Τους θυμόμαστε – και θα τους θυμόμαστε – όλους και όλες με τα ονόματά τους.
* Ο Νικόλαος Κοσκινάς είναι χειρουργός οδοντίατρος, διευθυντής ΕΣΥ , M. SC. PUPLIC HEALTH, Εθελοντής Σαμαρείτης – Εκπαιδευτής Πρώτων Βοηθειών CPR – AED.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
