Η χρυσή λίρα οδεύει ολοταχώς προς τα 1.000 ευρώ
Στην Ελλάδα, η αγορά της χρυσής λίρας αναπτύσσεται επίσημα από την Τράπεζα Πειραιώς, η οποία κατέχει περίπου το 60% του μεριδίου, ενώ το υπόλοιπο ανήκει στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Η χρυσή λίρα Αγγλίας -η θρυλική gold sovereign– αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και διαχρονικά νομίσματα στον κόσμο. Από το 1489 έως σήμερα διατηρεί τη θέση της ως σύμβολο ισχύος, σταθερότητας και βασιλικής αίγλης. Η τιμή της έχει εκτιναχθεί πάνω από τα 918 ευρώ από περίπου 600 ευρώ το 2024, καθώς μια σειρά από παράγοντες ωθούν την τιμή του χρυσού ανοδικά.
Η ελληνική αγορά και η αποτίμησή της
Στην Ελλάδα, η αγορά της χρυσής λίρας αναπτύσσεται επίσημα από την Τράπεζα Πειραιώς, η οποία κατέχει περίπου το 60% του μεριδίου, ενώ το υπόλοιπο ανήκει στην Τράπεζα της Ελλάδος. Η αποτίμηση γίνεται από πραγματογνώμονες με βάση παράγοντες όπως σειρά, φθορά και ιστορική πορεία κάθε νομίσματος. Ωστόσο πρέπει να διευκρινιστεί πως συνολικά η αγορά της χρυσής λίρας στη χώρα μας, θεσμική και η μη θεσμική, πλησιάζει σε αξία τα 5 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς, η ενεργειακή μετάβαση και το κόστος της, ο πληθωρισμός, ο υπερδανεισμός των τραπεζών την περίοδο της πανδημίας, οι γεωπολιτικές εντάσεις και η αποδολαριοποίηση ενισχύουν τη διεθνή ζήτηση για χρυσό. Οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα αποθέματά τους από 10% σε 20%, κυρίως στην Ασία, γεγονός που δημιουργεί προϋποθέσεις για περαιτέρω άνοδο.
Οι επενδύσεις σε χρυσό μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές — από την κατοχή φυσικού χρυσού έως πιο σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα. Η επιλογή εξαρτάται από τους στόχους, την ανοχή κινδύνου και τη ρευστότητα που επιθυμεί ο επενδυτής. Ο χρυσός αποτιμάται σε δολάρια και επηρεάζεται αντιστρόφως από την πορεία του αμερικανικού νομίσματος: όσο ανεβαίνει το δολάριο, τόσο μειώνεται η τιμή του μετάλλου.
Η ελληνική σφραγίδα σε μια ιστορική έκδοση
Για πρώτη φορά στα 500 χρόνια της χρυσής λίρας, το Βασιλικό Νομισματοκοπείο έδωσε τη συγκατάθεσή του για χάραξη ιδιοσήμου που δεν σχετίζεται με το Ηνωμένο Βασίλειο ούτε με τις χώρες της Κοινοπολιτείας. Με αφορμή την επέτειο των 15 ετών συνεργασίας της Τράπεζας Πειραιώς με το Royal Mint, παρήχθη ειδική επετειακή έκδοση με το ελληνικό ιδιόσημο ΕΛ. Το ιδιόσημο αποτελεί συνειδητή αναφορά στον Ελληνισμό και ενισχύει την πολιτιστική αξία της έκδοσης.
Η ειδική σειρά αριθμεί 15.000 νομίσματα, σε χρυσό 22 καρατίων και ροζ απόχρωση — κράμα που χρησιμοποιείται για τελευταία φορά. Τα νομίσματα διατηρούν όλα τα επίσημα χαρακτηριστικά των κυκλοφορούντων sovereigns, συμπεριλαμβανομένου του legal tender της Μεγάλης Βρετανίας. Η διάθεση γίνεται αποκλειστικά από την Τράπεζα Πειραιώς. Για την απόκτησή της, με τιμή περίπου 1.100 ευρώ (15%–20% υψηλότερη λόγω του επετειακού χαρακτήρα), απαιτείται λογαριασμός στην τράπεζα και κάθε δικαιούχος μπορεί να προμηθευτεί μόνο μία λίρα.
Οι ιστορικές τιμές και η έκρηξη του 2025
Το 2021 και το 2022 η τιμή του χρυσού κυμάνθηκε μεταξύ 1.700 και 1.950 δολαρίων ανά ουγγιά. Το 2023 άρχισε να ανεβαίνει, φτάνοντας κοντά στα 2.050 δολάρια. Το 2024 κατέγραψε σημαντική άνοδο, ενώ το 2025 αποτελεί χρονιά-ορόσημο: τον Οκτώβριο ο χρυσός ξεπέρασε για πρώτη φορά τα 4.000 δολάρια ανά ουγγιά και τον Νοέμβριο ανέβηκε ακόμη υψηλότερα, σηματοδοτώντας νέα εποχή στην παγκόσμια αγορά πολύτιμων μετάλλων.
Η απαρχή: Ο Ερρίκος Ζ΄ και η γέννηση της χρυσής λίρας
Η ιστορία της ξεκινά στην αυγή των Νέων Χρόνων, όταν ο Ερρίκος Ζ΄, ο πρώτος μονάρχης του Οίκου των Τυδώρ, διέταξε το 1489 την κοπή της πρώτης χρυσής λίρας. Το σχέδιο απεικόνιζε τον βασιλιά καθισμένο στον θρόνο, ενώ στην οπίσθια όψη κυριαρχούσε η βασιλική ασπίδα με τον θυρεό των Τυδώρ.
Με τον Ερρίκο Η΄, από το 1509 και έπειτα, η νομισματοκοπία αποκτά νέο χαρακτήρα: κόβονται χρυσές λίρες στο όνομά του και εμφανίζεται το χρυσό μισόλιρο. Στη σύντομη βασιλεία του Εδουάρδου ΣΤ΄, η παραγωγή επεκτείνεται με λίρες, μισόλιρα και δίλιρα. Οι πρώτες λίρες του 1549–1550 ήταν 22 καρατίων, ενώ από το 1550 έως το 1553 η αξία τους μεταβαλλόταν από 20 έως 30 σελίνια, αντανακλώντας τις έντονες οικονομικές αναταράξεις της εποχής.
Η σύγχρονη μορφή της χρυσής λίρας καθιερώνεται το 1817, στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του νομισματικού συστήματος. Μέχρι το 1820 εκδίδονται 3.574.000 κομμάτια. Το νόμισμα φέρει στην εμπρόσθια πλευρά το πορτρέτο του Γεωργίου Γ΄και στην οπίσθια τον Άγιο Γεώργιο να σκοτώνει τον δράκο, το εμβληματικό έργο του Benedetto Pistrucci.
Κατά την 64ετή βασιλεία της Βικτωρίας (1837–1901) η χρυσή λίρα αποκτά τρεις χαρακτηριστικές εκδοχές. Η πρώτη, η “Νεαρή Βικτώρια”, κυκλοφορεί από το 1838. Το 1887, για τα 50 χρόνια της στον θρόνο, εκδίδεται η λίρα του Ιωβηλαίου με το πορτρέτο της ώριμης μονάρχη. Από το 1893 έως το 1901, η “Γριά Βικτωρία” αποτυπώνει την εικόνα της αυτοκρατορικής ακμής σε μια περίοδο απόλυτης ισχύος για τη Βρετανία.
Ελισάβετ Β΄: Η πιο παραγωγική περίοδος των sovereigns
Αν και το 1932 η χρυσή λίρα αποσύρεται από την καθημερινή κυκλοφορία, συνεχίζει να παράγεται για συλλεκτικούς και επενδυτικούς σκοπούς. Η σύγχρονη εποχή της συνδέεται με τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄. Η πρώτη λίρα στο όνομά της κόπηκε το 1957 για να αναζωογονήσει την κυκλοφορία των sovereigns. Στη διάρκεια της μακράς βασιλείας της παρουσιάστηκαν οκτώ πορτρέτα που καταγράφουν την πορεία της από τη νεότητα στην ωριμότητα. Ανάμεσα στις ξεχωριστές εκδόσεις βρίσκονται η εντυπωσιακή λίρα του 1989 για τα 500 χρόνια από την πρώτη λίρα του Ερρίκου Ζ΄, η έκδοση του 1998 με νέο πορτρέτο, η συλλεκτική “Golden Jubilee” του 2002 με τον θυρεό στην οπίσθια όψη — σχεδιάσμα που είχε να εμφανιστεί από το 1887 — και η λίρα του 2012 για τα 60 χρόνια της βασιλείας, με νέα δυναμική απεικόνιση του Αγίου Γεωργίου. Σήμερα, το Βασιλικό Νομισματοκοπείο συνεχίζει την παραγωγή για ειδικές περιστάσεις, με τη χρυσή λίρα να διατηρεί τη θέση της ως δημοφιλές επενδυτικό αγαθό και πολύτιμο δώρο.
Η «Πελοπόννησος» και το pelop.gr σε ανοιχτή γραμμή με τον Πολίτη
Η φωνή σου έχει δύναμη – στείλε παράπονα, καταγγελίες ή ιδέες για τη γειτονιά σου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
