Η εθνική μουσειακή πολιτική σε κίνδυνο

Η Σία Αναγνωστοπούλου είναι βουλευτής Αχαΐας «Νέας Αριστεράς».

Τον Φεβρουάριο του 2023, δημοσιεύτηκε νόμος, με τον οποίο τα 5 μεγάλα Αρχαιολογικά Μουσεία της χώρας μετατράπηκαν σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.

Mε συνοπτικές διαδικασίες ακυρώθηκε η Μουσειακή Πολιτική και αποκόπηκε από το σώμα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, τον κατεξοχήν φορέα που για 198 χρόνια προφύλαξε και συντήρησε με σοβαρότητα και συνέπεια τους ιστορικούς τόπους, την πολιτιστική μας κληρονομιά, τους θησαυρούς του παρελθόντος.

Ενα έτος μετά, η μετάβαση από το ένα καθεστώς στο άλλο -με διοικήσεις οι οποίες έχουν διοριστεί από την υπουργό Πολιτισμού- δεν έχει δικαιώσει κανέναν από τους διακηρυγμένους στόχους της κυβέρνησης. Ο νόμος χρειάστηκε δύο φορές τροποποίηση, κάτι που αποτελεί de facto ομολογία αποτυχίας.

Δυστυχώς, τα επιχειρήματα περί «οικονομικής αυτοτέλειας», «ανάταξης», «ευελιξίας» και «εκσυγχρονισμού», επιβεβαιώνουν την καταστροφή του πυρήνα της διαχρονικής, Μουσειακής Πολιτικής.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, που έχει προσφύγει στο ΣτΕ, τονίζει πως οι σκοποί και οι στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί και κρούει και τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιωσιμότητα των μουσείων, στο μέλλον. Από την ανακοίνωση μαθαίνουμε πως «…τα ευέλικτα» μουσεία, από τις αρχές του 2024, δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν καμία δαπάνη, ακόμη και για πιεστικά ζητήματα, όπως καθαριότητα, εκθέσεις, συντηρήσεις εξοπλισμού, επισκευές κ.ά…».

Κατά συνέπεια, τα μουσεία βρέθηκαν με τις μισές αίθουσες κλειστές, προβλήματα στην καθαριότητα (Βυζαντινό – Χριστιανικό), με του Ηρακλείου χωρίς κλιματισμό το καλοκαίρι κ.λπ.

Υποστελέχωση, έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, μεγάλη καθυστέρηση έκδοσης Οργανισμών, καταστρατήγηση κάθε έννοιας χρηστής Διοίκησης και διαφάνειας, στα πολλαπλά προβλήματα των εργαζομένων, στη μείωση της γραφειοκρατίας», που αντί να μειωθεί, υπερδιπλασιάστηκε.

Μάλιστα, για την θερινή περίοδο -κι ενώ έχουν προβλεφθεί προσλήψεις εποχικού προσωπικού για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, στα 5 μεγάλα μουσεία επικρατεί σύγχυση. Κι αυτό, καθώς η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού δεν τα περιλαμβάνει, αφού δεν ανήκουν πια στη δικαιοδοσία της.

Η υπουργός κ. Μενδώνη διαβεβαίωνε ότι η αλλαγή Μουσειακής Πολιτικής είναι επιβεβλημένη κι έχει «στόχο τα μουσεία να απεμπλακούν από τον ασφυκτικό Κρατικό εναγκαλισμό σε οικονομικό και διοικητικό επίπεδο, εξασφαλίζοντας αυτοτέλεια, βελτιώνοντας την αποδοτικότητά τους και ενισχύοντας την εξωστρέφειά τους, χωρίς περιττή γραφειοκρατία».

Η προβληματική κατάσταση που έχει επιφέρει ο νόμος στα 5 μεγάλα Δημόσια Αρχαιολογικά Μουσεία, αναιρούν τα επιχειρήματα περί «οικονομικής αυτοτέλειας» και «εκσυγχρονισμού»

Η κατάσταση, που επικρατεί, οδηγεί στον υποβιβασμό τους, χωρίς κάποια διορθωτικά μέτρα από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού, έτσι ώστε να μη δημιουργείται αυτή η γκρίζα ζώνη στην εθνική Μουσειακή Πολιτική.