Η τεχνολογία αυξάνει την προσβασιμότητα στα ναρκωτικά – Στην «Π» η Μένη Μαλλιώρη

81 νέα συνθετικά οπιοειδή έχουν εμφανιστεί και είναι εξαιρετικά ισχυρά και ενέχουν σημαντικό κίνδυνο δηλητηρίασης και θανάτου

τεχνολογία

Σε υψηλά και ανεξέλεγκτα επίπεδα παραμένει η διαθεσιμότητα ναρκωτικών στην Ευρώπη με μια μεγάλη γκάμα νέων παράνομων ουσιών, υψηλής δραστικότητας και καθαρότητας, σε νέες μορφές, μίγματα και συνδυασμούς. Συνολικά 81 νέα συνθετικά οπιοειδή έχουν εμφανιστεί στην ευρωπαϊκή αγορά ναρκωτικών από το 2009, ενώ έχουν καταγραφεί πάνω από 950 νέες ουσίες, 26 από τις οποίες εντοπίστηκαν για πρώτη φορά, το 2023.

Ναρκωτικά και τεχνολογίαΠρόκειται για στοιχεία που μας έδωσε η αχαιή ομότιμη καθηγήτρια Ψυχιατρικής του ΕΚΠΑ, εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο διοικητικό συμβούλιο του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τα Ναρκωτικά, Μένη Μαλλιώρη.

«Το κεντρικό μήνυμα της Ευρωπαϊκής Εκθεσης-2024 για τα ναρκωτικά είναι ότι, ο αντίκτυπος της χρήσης ναρκωτικών είναι σχεδόν παντού, στην κοινωνία μας. Σχεδόν οτιδήποτε έχει ψυχοδραστικές ιδιότητες μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ναρκωτικό. Σχεδόν όλοι, άμεσα ή έμμεσα, μπορούν να επηρεαστούν από τη χρήση ναρκωτικών και τα προβλήματα που συνδέονται με αυτήν» σημειώνει η κ. Μαλλιώρη ενόψει και της 26ης Ιουνίου που είναι παγκόσμια ημέρα κατά των ναρκωτικών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Εκθεσης 2024 για τα ναρκωτικά που μας αναλύει η κ. Μαλλιώρη «παραμένει υψηλή η διαθεσιμότητα ναρκωτικών στην Ευρώπη με μια μεγάλη γκάμα νέων παράνομων ουσιών, υψηλής δραστικότητας και καθαρότητας, σε νέες μορφές, μίγματα και συνδυασμούς. Οι χρήστες προμηθεύονται ουσίες που πωλούνται ευρέως χωρίς να γνωρίζουν τι παίρνουν, ενώ προκαλούνται μεγαλύτεροι κίνδυνοι στην υγεία, όπως η θανατηφόρος δηλητηρίαση. Εχουν καταγραφεί πάνω από 950 νέες ουσίες, 26 από τις οποίες εντοπίστηκαν για πρώτη φορά, το 2023».

ΒΙΑ – ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

Η ίδια παρατηρεί ότι αυξάνονται οι πολιτικές ανησυχίες για τη βία που σχετίζεται με τα ναρκωτικά και την εκμετάλλευση ανηλίκων. «Η ευρωπαϊκή αγορά ναρκωτικών κινείται γρήγορα και ασταθώς, τροφοδοτώντας τη βία και τη διαφθορά. Η ροή ναρκωτικών γίνεται κυρίως μέσω των λιμανιών, (70% των κατασχέσεων) και το 2024 δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Λιμένων για να περιορίσει, το οργανωμένο έγκλημα. Αυξάνονται οι ανησυχίες, για τη στρατολόγηση και εκμετάλλευση ανηλίκων από εγκληματικά δίκτυα που εμπλέκονται στο εμπόριο ναρκωτικών, καθώς και για τις ανθρωποκτονίες που σχετίζονται με τα ναρκωτικά».

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Η κ. Μαλλιώρη υπογραμμίζει και τους υγειονομικούς κινδύνους. «Η πολλαπλή κατανάλωση, δύο ή περισσότερων ουσιών, νόμιμων ή παράνομων, ταυτόχρονα ή διαδοχικά και η παραπλανητική πώληση ναρκωτικών αυξάνουν τους κινδύνους για την υγεία. Συχνά πωλούνται ”προϊόντα” που περιέχουν μια ή περισσότερες ουσίες διαφορετικές από αυτές που νομίζει ο αγοραστής και αγνοεί τελικά τι χρησιμοποιεί. Μία από τις νέες προκλήσεις είναι να αποκτηθεί βαθύτερη γνώση για τα ναρκωτικά που καταναλώνονται και συχνά πολλές ουσίες ανιχνεύονται από τα υπολείμματα σε χρησιμοποιημένες σύριγγες που συλλέγονται» και προσθέτει:

«Αν και η ενέσιμη χρήση ναρκωτικών μειώνεται την τελευταία δεκαετία, εξακολουθεί να ευθύνεται για ένα δυσανάλογο μερίδιο οξέων και χρόνιων επιπτώσεων στην υγεία. Ιστορικά, η ηρωίνη ήταν το κύριο ναρκωτικό που σχετίζεται με την ενέσιμη χρήση, αλλά τα δεδομένα υπολειμμάτων σύριγγας δείχνουν και πολλές άλλες ουσίες. Αυτό προκαλεί ανησυχία, καθώς η ένεση διεγερτικών έχει συσχετιστεί με συχνότερες ενέσεις και με αύξηση κρουσμάτων HIV. Οι πρακτικές μείωσης της βλάβης θεωρούνται πλέον θεμελιώδεις μεταξύ των ατόμων που κάνουν ενέσιμα ναρκωτικά, ιδιαίτερα η παροχή αποστειρωμένου εξοπλισμού ενέσεων, συμπεριλαμβανομένης της διανομής τόσο στις φυλακές όσο και από τα φαρμακεία».

ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ Η ΚΑΝΝΑΒΗ

Η κάνναβη παραμένει το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο παράνομο ναρκωτικό στη Ευρώπη, όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων που κάνει η κ. Μαλλιώρη. «Περίπου 22,8 εκατομμύρια ενηλίκων, 15-64 ετών έκαναν χρήση κάνναβης τον τελευταίο χρόνο. Το 2022, 92.000 χρήστες έλαβαν θεραπεία για προβλήματα που σχετίζονται με τη κάνναβη. Ηταν επίσης η ουσία που σχετίστηκε με το 29% εκδηλώσεων τοξικότητας, προκαλώντας ή επιδεινώνοντας προβλήματα σωματικής ή ψυχικής υγείας, όπως σοβαρά αναπνευστικά συμπτώματα, τοξική ψύχωση, κρίσεις πανικού κ.λπ. Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο είναι, η πρώιμη έναρξη, η τακτική και μακροχρόνια χρήση. Η πολιτική της ανοχής, δηλαδή ο διαχωρισμός της αγοράς κάνναβης από την αγορά άλλων ναρκωτικών, επεκτείνεται και πέντε κράτη μέλη της ΕΕ, Τσεχία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες και η Ελβετία έχουν ήδη αλλάξει ή σχεδιάζουν να αλλάξουν τη νομοθεσία για τη χρήση και την προσφορά ψυχαγωγικής».

ΥΨΗΛΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΟΚΑΪΝΗΣ

Η ίδια παρατηρεί ότι ο αντίκτυπος της υψηλής διαθεσιμότητας κοκαΐνης γίνεται πλέον ορατός και είναι, μετά την κάνναβη, το δεύτερο πιο συχνά χρησιμοποιούμενο ναρκωτικό στην Ευρώπη με 4 εκατομμύρια ενηλίκων, 15-64 ετών, να δηλώνει χρήση το 2023. Η κοκαΐνη εισέρχεται στην Ευρώπη από διάφορες οδούς, αλλά κυρίως μέσω των θαλάσσιων λιμένων της Ευρώπης. Τα υπολείμματα κοκαΐνης στα αστικά λύματα αυξήθηκαν και σε ορισμένες χώρες, η χρήση της αυξάνεται μεταξύ και των περιθωριοποιημένων ομάδων.

«Συνολικά 81 νέα συνθετικά οπιοειδή έχουν εμφανιστεί στην ευρωπαϊκή αγορά ναρκωτικών από το 2009. Είναι εξαιρετικά ισχυρά και ενέχουν σημαντικό κίνδυνο δηλητηρίασης και θανάτου. Η Ευρώπη παραμένει σημαντικός παραγωγός συνθετικών ναρκωτικών με εκατοντάδες εγκαταστάσεις παραγωγής» τονίζει η κ. Μαλλιώρη, καταλήγοντας πως:

«Ολα τα παραπάνω δημιουργούν νέες προκλήσεις στην αντιναρκωτική στρατηγική. Υπάρχουν σημαντικά κενά γνώσης που απαιτούν έρευνα. Η πρόσφατη εμπειρία δείχνει πώς η τεχνολογία αυξάνει την προσβασιμότητα σε όλα τα ναρκωτικά. Η υγεία και η ασφάλεια των πολιτών θα ενισχυθεί με τη θέσπιση ενός σχεδίου ταχείας αναγνώρισης, άμεσης αντίδρασης και αποτελεσματικής επικοινωνίας του κινδύνου, προκειμένου να ειδοποιούνται τόσο εκείνοι που βρίσκονται σε κίνδυνο όσο και οι υπηρεσίες πρώτης γραμμής».