Ιωάννα Μιχαλοπούλου: Ο γιατρός θέλει τον δικηγόρο του

Μαρίνα Ριζογιάννη

Ζούμε στην εποχή που ο υγειονομικός κόσμος και δη ο γιατρός, βρίσκεται πολύ συχνά υπόλογος και κατηγορούμενος γι’ αυτά που όφειλε να έχει κάνει ή να έχει προβλέψει το κράτος αλλά και για τις παγίδες που μπορεί να κρύβει η ιατρική τεχνολογία, οι κλινικές μελέτες κ.ά..
Ολα αυτά απαιτούν ένα εξειδικευμένο νομικό πλαίσιο το οποίο διευρύνεται όλο και περισσότερο. Αφορμή για την παρούσα συνέντευξη με τη διακεκριμένη νομικό που έχει ειδικευτεί στο δίκαιο της υγείας, Ιωάννα Μιχαλοπούλου, αποτέλεσε η συμμετοχή μελών της ομάδας, της Δικηγορικής Εταιρείας Michalopoulou & Associates στις εργασίες της 7ης Μετεκπαιδευτικής Συνάντησης Νοτιοδυτικής Ελλάδας για τον Καρκίνο: Εξερευνώντας Αχαρτογράφητα Νερά.

Γιατί είναι ιδιαίτερα επίφοβη η ειδικότητα των παθολόγων – ογκολόγων στο να βρεθεί νομικά εκτεθειμένη; Πώς μπορείτε πρακτικά να τους βοηθήσετε;
Ως δικηγόροι κινούμαστε στη βάση της Πρόληψης. Γνωρίζουμε, λοιπόν ότι για να βοηθηθούν πρακτικά οι Ογκολόγοι είναι απαραίτητο να εκπαιδευτούν νομικά σε βάθος σχετικά με τις υποχρεώσεις τους στον τομέα των κλινικών μελετών που συμμετέχουν ενώ ξεχωρίζω και το ζήτημα της ευθύνης τους, πεδίο άγνωστο αλλά δυστυχώς επίφοβο για τη συγκεκριμένη ειδικότητα.
Υπάρχουν ζητήματα όπως η προσήκουσα διεξαγωγή των Κλινικών Μελετών στο πλαίσιο της ορθής κλινικής πρακτικής ενόψει των τεχνολογικών εξελίξεων στον τρόπο διεξαγωγής τους πχ. με χρήση in-vitro ιατροτεχνολογικών ειδών και δη η ορθή συγκατάθεση των ασθενών στο πρωτόκολλο της Μελέτης, τι ισχύει σχετικά με την ηλεκτρονική συγκατάθεση των κλινικών μελετών ειδικά στην μετά Covid-19 εποχή, η διασφάλιση αρχών προστασίας συμμετεχόντων και προσωπικών δεδομένων των ασθενών καθώς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και ευρεσιτεχνιών κ.ά..

Στην περίπτωση του ογκολόγου τι μπορεί να σημαίνει ιατρική αμέλεια;
Σε ότι αφορά την ενδεχόμενη ιατρική αμέλεια ενός παθολόγου-ογκολόγου στην σύγχρονη εποχή και σε αντίθεση με ότι ενδεχομένως είναι κοινά αποδεκτό για τη συγκεκριμένη ειδικότητα ως παθολογική και όχι χειρουργική, αξιοσημείωτο είναι ότι ένας ογκολόγος διαπράττει ιατρική αμέλεια όταν δεν πληροί τα πρότυπα της αποδεκτής πρακτικής στον τομέα του. Για έναν ιατρό ογκολόγο, αυτό μπορεί να περιλαμβάνει  ελλείποντα σημεία και συμπτώματα καρκίνου που θα έπρεπε ο ίδιος να έχει εντοπίσει, καθώς και λανθασμένες διαγνώσεις και ακατάλληλες αποφάσεις θεραπείας. Καθυστέρηση ή αποτυχία στη σωστή διάγνωση του καρκίνου, δοσολογία χημειοθεραπείας, συναίνεση μετά από νομικά ορθή ενημέρωση, προστασία της ιδιωτικής ζωής αποτελούν κάποια από τα ζητήματα για τα οποία μπορούν να βρεθούν υπόλογοι.

Ποιες είναι οι προκλήσεις της σύγχρονης Ιατρικής και οι νομικές ανάγκες αντίστοιχα;
Η ταχύτατη ανάπτυξη της κλινικής έρευνας με εξατομικευμένες κλινικές μελέτες βασιζόμενες στα γενετικά στοιχεία των ασθενών μας οδηγεί στην άνευ όρων ανάπτυξη της εξατομικευμένης ιατρικής, η οποία με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης μας εισάγει νομοτελειακά πλέον στη νέα εποχή της ιατρικής ακριβείας με κύριο βάρος στην βιοτεχνολογία και σε νέες προηγμένες γονιδιακές θεραπείες. Η νέα εποχή για τα κράτη σε επίπεδο Υγείας σηματοδοτείται πια από τα ATMPs (Advanced Τherapy Μedicinal Products), η ανάπτυξη των οποίων θέτει ζητήματα τόσο σε επίπεδο φαρμακευτικής πολιτικής όσο και νομικών διαδικασιών, ξεκινώντας από το στάδιο της κλινικής έρευνας και μελέτης και φτάνοντας μέχρι τα στάδια της έγκρισης, διάθεσης και τιμολόγησης των σκευασμάτων προς τον ασθενή. Η συμβολή της τεχνολογίας στις εξελίξεις αυτές είναι καθοριστική. Μιλάμε επομένως πια για έναν πλήρως ψηφιακό κόσμο και όχι απλώς ψηφιοποιημένο. Η τεχνολογία 5G είναι ήδη γεγονός και θα αποτελέσει το απόλυτο εργαλείο στα χέρια των Επαγγελματιών Υγείας φτάνοντας να πραγματοποιούν λ.χ. χειρουργεία από απόσταση με 0,1 δευτερόλεπτα καθυστέρηση στη διόρθωση της ιατρικής πράξης. Ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας αλλά και ιατρικής ευθύνης, όπως προκύπτουν από τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στην υγεία, απασχολούν τους πελάτες μας και κατ’ επέκτασιν εμάς.

Για ποιό λόγο είναι η απαραίτητη η εξειδίκευση του νομικού που απασχολείται με ζητήματα δικαίου της υγείας;
Ασκούμε τη Νομική για παραπάνω από μία 20ετία oύσα η πρώτη και μοναδική δικηγορική εταιρεία με εξειδίκευση στο δίκαιο της Υγείας και Τεχνολογίας. Ο λόγος συνίσταται στην πολυπλοκότητα των ζητημάτων ενός απόλυτα ρυθμισμένου κλάδου, αυτού της υγείας που χειριζόμαστε και τα οποία άπτονται της Τεχνολογίας και Κανονιστικής Συμμόρφωσης. Επομένως, στο τεχνικό της σκέλος η εξειδίκευση είναι απαραίτητη λόγω του τεράστιου εύρους και πολυπλοκότητας του αντικειμένου. Ωστόσο, η μακρά πορεία και επιτυχία μας συνίσταται στη σύγκλιση της εξειδίκευσής μας με την ανθρώπινη διάσταση επί τη βάση των αξιών μας. Η καθημερινή μας πρακτική στηρίζεται σε 4 αδιαπραγμάτευτες αξίες.
Στη βάση όλων, η βαθιά νομική γνώση, μια αξία που θεμελιώνει γερά την εξειδίκευσή μας στο Δίκαιο της Υγείας, της Τεχνολογίας, του Φαρμάκου και του Τροφίμου. Ακολουθεί η εστίασή μας στην ευελιξία, την πρόοδο και την ουσία. Καθημερινός μας στόχος είναι να αναζητούμε και να προσδίδουμε ουσία σε ό,τι κάνουμε.

Τι σας ώθησε στην απόφαση να εξειδικευτείτε σε ένα τόσο συγκεκριμένο αντικείμενο;
Τη στιγμή που η χώρα έχει 45.000 δικηγόρους (όσους πέντε ευρωπαϊκά κράτη μαζί) ο μόνος τρόπος να πετύχει κανείς στον νομικό κόσμο είναι να κάνει τη διαφορά. Αποφοιτώντας από τη Νομική Αθηνών και αποκτώντας και μεταπτυχιακό τίτλο LL.M., αποφάσισα να δραστηριοποιηθώ σε ένα πεδίο που ήταν σχεδόν ανύπαρκτο στη χώρα μας, το Δίκαιο Υγείας. Η καθημερινότητά μου εστιάζει στην επίλυση πολύπλοκων νομικών ζητημάτων πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική και παράλληλα στη συμμετοχή αλλά και οργάνωση ως δικηγορική εταιρεία εκπαιδευτικών ημερίδων για την ενημέρωση Επαγγελματιών Υγείας και εταιρειών του κλάδου.

Θεωρείτε πλεονέκτημα ή μειονέκτημα το να είστε γυναίκα δικηγόρος;
Οι γυναίκες σε θέσεις ισχύος είναι μία καινούργια πραγματικότητα στον επαγγελματικό στίβο. Αρκεί να διατηρούμε τις αξίες μας. Εχω γνωρίσει συναδέλφους, άνδρες και γυναίκες, που μπορεί να φέρονται σκληρά προσπαθώντας να ανταποκριθούν στον πραγματικά μεγάλο ανταγωνισμό που κρύβει το επάγγελμα. Και ναι, είναι αλήθεια, ότι μπορεί κάποιες φορές να παρασυρθείς, όμως αυτό που μας ξεχωρίζει ως επαγγελματίες είναι πολλές φορές ο χαρακτήρας μας και ο τρόπος που εργαζόμαστε. Ως γυναίκες, έχουμε και ένα παραπάνω πλεονέκτημα λόγω της λίγο μεγαλύτερης ικανότητας ενσυναίσθησης και αυτό θεωρώ ότι πρέπει να το χρησιμοποιούμε προς όφελος όλων: πελατών, ομάδων, συνεργατών. Η διαχείριση των ιδιαιτεροτήτων των δικών μου ρόλων, αφού ταυτόχρονα είμαι και μητέρα δύο κοριτσιών 15 και 18 ετών αντίστοιχα, αποτελεί όντως ζήτημα. Ομολογώ ότι είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς την ισορροπία αν δεν κάνει αυτό που του αρέσει. Χρειάζεσαι έναν υποστηρικτικό σύντροφο και γενικότερα περιβάλλον, συνεργάτες με κατανόηση και ένα ξεκάθαρο πλάνο καριέρας.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News