Καμπανάκι στην αγορά ακινήτων της Πάτρας: Σε αδιέξοδο νοικοκυριά για τη στέγαση

Σωτήρης Παπανδρέου

Η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα βαθαίνει, καθώς τα νέα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο τρίμηνο του 2025 καταγράφουν κάθετη πτώση 50,9% στον Δείκτη Παραγωγής στις Κατασκευές σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ η ετήσια μείωση φτάνει το 3,5%.

Πρόκειται για αντιστροφή της θετικής τάσης που σημειώθηκε την περίοδο 2023-2024. Αντίστοιχα, στη Δυτική Ελλάδα, τον Ιανουάριο εκδόθηκαν μόλις 100 οικοδομικές άδειες, έναντι 128 τον ίδιο μήνα του 2024, σημειώνοντας πτώση 21,9%. Η κάμψη στην οικοδομική δραστηριότητα αποδίδεται κυρίως στην απόφαση του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικά τα «μπόνους» δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, προκαλώντας νομική αβεβαιότητα και πάγωμα νέων έργων. Παράλληλα, οι τιμές των κατοικιών παραμένουν σε ανοδική τροχιά: στα νεόδμητα διαμερίσματα στην Πάτρα η τιμή φτάνει τα 2.400 €/τ.μ., ενώ για παλαιότερα ακίνητα ξεπερνά τα 1.200 €/τ.μ. Τα ενοίκια, αντίστοιχα, αυξήθηκαν κατά 10,9% τον Μάιο.

Δυτική Ελλάδα: Χωρίς «ταβάνι» οι τιμές στις οικοδομές – Στα 2.500 – 3.500 ανά τ.μ. το μέσο κόστος

Ο Οικονομολόγος Γιώργος Κοπανιτσάνος αναφέρει ότι η μέση οικογένεια σήμερα στην Πάτρα αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στην προσπάθεια απόκτησης κατοικίας, είτε για ιδιοκατοίκηση είτε για επένδυση. Οι τιμές έχουν αυξηθεί αισθητά. Παρά την κινητικότητα που παρατηρείται στην αγορά πολυκατοικιών, αυτή δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση, ιδιαίτερα στις συνοικίες με αυξημένη οικιστική πίεση.

Γιώργος Κοπανιτσάνος

Η κατάσταση επιβαρύνθηκε περαιτέρω από την έντονη δραστηριότητα των τελευταίων ετών λόγω του προγράμματος Golden Visa που κατέστησε την Πάτρα ιδιαίτερα ελκυστική για αλλοδαπούς επενδυτές, πολλοί εκ των οποίων προχώρησαν στην απόκτηση πολλών ακινήτων, συμβάλλοντας στην περαιτέρω αύξηση των τιμών και στον περιορισμό της διαθεσιμότητας.

Παρότι από τον Αύγουστο του 2024 και έπειτα η αγορά παρουσιάζει σημάδια εξισορρόπησης, με τις τιμές να δείχνουν τάσεις αποκλιμάκωσης, την ίδια περίοδο παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στο κόστος των οικοδομικών υλικών, που σε πολλές περιπτώσεις ξεπέρασε το 30%. Ως εκ τούτου, η πρόσβαση της μέσης οικογένειας στην ιδιόκτητη κατοικία καθίσταται ολοένα και δυσκολότερη, αναδεικνύοντας την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις στεγαστικής πολιτικής.

Ο κ. Κοπανιτσάνος αναφέρει ότι η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας για τη δημιουργία κοινωνικής κατοικίας μέσω εργαλείων όπως η αντιπαροχή αποτελεί μια θετική και αναγκαία πρωτοβουλία. Ωστόσο, είναι κρίσιμο να υλοποιηθεί με ορθό σχεδιασμό και διαφάνεια, ώστε να διασφαλιστεί η αξιοκρατική επιλογή των ωφελούμενων και η πραγματική κάλυψη των στεγαστικών αναγκών. Είναι απαραίτητο να αποφευχθούν φαινόμενα πελατειακών λογικών ή αδιαφάνειας, ώστε η πρωτοβουλία να αποκτήσει ουσιαστικό κοινωνικό αντίκτυπο και να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή.

Επιπλέον, η εφαρμογή του εργαλείου της αντιπαροχής θα πρέπει να διαφοροποιείται ανάλογα με τη φύση του ακινήτου. Δεν είναι δυνατόν να εφαρμόζεται το ίδιο μοντέλο τόσο για ελεύθερα οικόπεδα όσο και για παλαιά κτίρια που χρήζουν ανακαίνισης ή στατικής ενίσχυσης. Στις περιπτώσεις αυτές, η αντιπαροχή υπέρ του Δημοσίου μπορεί και πρέπει να φτάνει ακόμη και το 50%, ανάλογα με την κατάσταση του ακινήτου. Το Δημόσιο μπορεί να αξιοποιήσει και φορολογικά κίνητρα για τους κατασκευαστές, ενισχύοντας ταυτόχρονα το ποσοστό των μονάδων που θα διατεθούν σε ευάλωτες ομάδες. Πρόκειται για τεχνικά ζητήματα που απαιτούν εξειδικευμένη προσέγγιση και σαφή στρατηγικό σχεδιασμό.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News