Κρίση άγχους: Πώς να καταλάβεις τα σημάδια

Πελοπόννησος Newsroom

Κρίση άγχους ή κρίση πανικού; Δύο έννοιες με κάποια κοινά χαρακτηριστικά, αλλά και αρκετές διαφορές. Το βασικό κοινό χαρακτηριστικό τους είναι το άγχος. Καθημερινά ο άνθρωπος βιώνει αγχώδεις καταστάσεις στη ζωή του που ερμηνεύονται ως απειλητικές ή στρεσογόνες.

Τα αίτια που μπορεί να εμφανίσει κάποιος κρίση άγχους ή κρίση πανικού ποικίλουν. Συνήθως όμως αφορούν τραυματικές προσωπικές εμπειρίες, απώλειες, στρεσογόνες καταστάσεις, οικονομικά προβλήματα, δυσκολίες στον εργασιακό χώρο, χρόνια ή απειλητική για τη ζωή ασθένεια, καθώς και ιστορικό καταθλιπτικών ή αγχώδων διαταραχών.

Κρίσεις πανικού ή κρίσεις άγχους;

Κρίσεις πανικού

Οι κρίσεις πανικού παρουσιάζονται ως ξαφνικές, χωρίς εμφανές εκλυτικό γεγονός, εξελίσσονται με ταχύ ρυθμό και διαρκούν περίπου 10-20 λεπτά. Ο άνθρωπος στη διάρκεια τους πιστεύει ότι τρελαίνεται, ότι θα πεθάνει και ότι δεν έχει κανέναν έλεγχο της κατάστασης. Τα συνήθη συμπτώματα είναι πόνος στο στήθος και στο κεφάλι, ζαλάδα, εφίδρωση, ταχυπαλμία, ναυτία, μούδιασμα, αποσύνδεση από την πραγματικότητα.

Η απρόσμενη εμφάνιση τους συχνά θορυβεί το άτομο ότι συντρέχει κάποιος ιατρικός λόγος και προκαλεί μεγαλύτερη σύγχυση. Ακόμα, ενεργοποιείται το αυτόνομο νευρικό σύστημα και οι διεργασίες πάλης – φυγής – παγώματος (fight – flight – freeze). Ως αποτέλεσμα το άτομο αποφεύγει να πηγαίνει σε διάφορα μέρη, περιορίζεται στο σπίτι για να προστατευτεί και έχει τον φόβο ότι μπορεί να του ξανασυμβεί. Συνεπώς, επηρεάζεται η καθημερινότητα του και εν τέλει η ζωή του.

Κρίσεις άγχους

Οι κρίσεις άγχους, από την άλλη, διαφέρουν σε ένταση και διάρκεια καθώς κλιμακώνονται σταδιακά και το άγχος «χτίζεται» άδηλα στις καθημερινές δραστηριότητες με την ένταση τους να διαφοροποιείται ανάλογα με το «φορτίο» που το άτομο κουβαλάει. Αν και δεν πρόκειται για μια κλινική συνθήκη, τα συνήθη συμπτώματα είναι η ανησυχία και υπερεγρήγορση, η κόπωση, η δυσκολία στη συγκέντρωση, η ευερεθιστότητα, η μυϊκή ένταση, τα προβλήματα στον ύπνο.

Τα άτομα που βιώνουν κρίσεις άγχους έχουν αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσουν και κρίσεις πανικού χωρίς να ισχύει απαραίτητα και το αντίστροφο.

Τί μπορεί να βοηθήσει σε κατάσταση κρίσης;

Είναι σημαντικό το άτομο να αναγνωρίσει τι του συμβαίνει και να αποδεχτεί ότι δεν συντρέχει κάποιος ιατρικός λόγος. Όσο δύσκολη κι αν είναι η κατάσταση περνάει και αυτή η παραδοχή συχνά οδηγεί σε ανακούφιση. Όσο το άτομο προσπαθεί να πολεμήσει την κρίση τόσο περισσότερο εστιάζει στα συμπτώματα και την τροφοδοτεί.

Οι αναπνοές είναι πολύ βοηθητικές την στιγμή των κρίσεων. Η διαφραγματική αναπνοή είναι αρκετά αποτελεσματική. Το άτομο εισπνέει από την μύτη γεμίζοντας την κοιλιά του με αέρα, κρατάει για λίγα δευτερόλεπτα την ανάσα του και εκπνέει αργά από το στόμα.

Η νευρομϋική χαλάρωση εφαρμόζεται από το άτομο, όχι τη στιγμή της κρίσης, αλλά την περίοδο που το ίδιο νιώθει αγχωμένο. Πρόκειται για μια τεχνική χαλάρωσης, όπου το άτομο προοδευτικά χαλαρώνει διάφορες μυικές ομάδες αναπνέοντας διαφραγματικά και σφίγγοντας και χαλαρώνοντας συγκεκριμένα μέρη του σώματος όπως οι γροθιές, οι δικέφαλοι, οι μύες του προσώπου κ.λπ.

Η λογική αμφισβήτηση των αρνητικών σκέψεων που προκύπτουν είναι βοηθητική στη διαχείριση των κρίσεων. «Θα τρελαθώ», «χάνω το μυαλό μου», «θα πεθάνω» κ.ά. είναι μερικά συνήθη παραδείγματα αρνητικών σκέψεων.

Αφού περάσει η κρίση, είναι ωφέλιμο το άτομο να επεξεργαστεί τον λόγο που την προκάλεσε και να δει αν συνδέεται με κάποια αρνητική του σκέψη ή στάση. Η παύση των αρνητικών σκέψεων και η εστίαση της προσοχής σε κάτι που προκαλεί θετικό συναίσθημα είναι επίσης βοηθητικό. Όταν το άτομο αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι κάτι το δυσκολεύει και ξεκινούν τα συμπτώματα σκέφτεται κάτι που τον ευχαριστεί ή τον χαλαρώνει.

Σύμφωνα με το loveyourselfmagazine, η τεχνική του 5-4-3-2-1 που χρησιμοποιεί τις αισθήσεις βοηθά στην απόσπαση προσοχής από τα συμπτώματα και συνδέει το άτομο με το παρόν με ενσυνείδητο τρόπο. Το άτομο καλείται να ονοματίσει 5 πράγματα που βλέπει τη δεδομένη στιγμή, 4 πράγματα που ακούει, 3 πράγματα που αισθάνεται (όπως για παράδειγμα την υφή των ρούχων του, τον ιδρώτα του κ.ά.), 2 πράγματα που μυρίζει και 1 πράγμα που γεύεται (ακόμα και τη γεύση που υπάρχει μέσα στο στόμα του ή μία γουλιά νερό).

Αν, ωστόσο, οι κρίσεις επιμείνουν, καλό θα ειναι να επισκεφτεί κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας για εξατομικευμένη αξιολόγηση της κατάστασης και για ατομική ψυχοθεραπεία.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News