Μίκης Θεοδωράκης: Πατρινό το κύκνειο άσμα του!
Η παρτιτούρα, που για πρώτη φορά φέρνει στη δημοσιότητα σήμερα η «Π.τ.Κ», είναι από την άγνωστη σε πολλούς «Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα εγχόρδων», που ακόμα δεν έχει ηχογραφηθεί και είναι βασισμένη σε στίχους του Πατρινού ποιητή
Μίκης Θεοδωράκης και Διονύσης Καρατζάς στο Βραχάτι, 23 Αυγούστου 1986 
Με το έργο του Διονύση Καρατζά, σφραγίστηκε το συνθετικό κύκνειο άσμα του Μίκη Θεοδωράκη και ίσως μέσω αυτής της επιλογής, ο μεγάλος συνθέτης να ήθελε να αποχαιρετήσει και να τιμήσει την πόλη των παιδικών του χρόνων!
Και η παρτιτούρα, που για πρώτη φορά φέρνει στη δημοσιότητα σήμερα η «Π.τ.Κ», είναι από αυτή την άγνωστη σε πολλούς «Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα εγχόρδων», που ακόμα δεν έχει ηχογραφηθεί και είναι βασισμένη σε στίχους του Πατρινού ποιητή. Ένα έργο που ο αείμνηστος συνθέτης ολοκλήρωσε το 2009 και ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει ως το τελευταίο του συνθετικό πόνημα!
Μάνος Χατζιδάκις, Μίκης Θεοδωράκης, Μυρτώ Θεοδωράκη, Διονύσης Καρατζάς
Πάτρα, 1 Αυγούστου 1989
Μάλιστα, είχε σημειώσει σχετικά ο Μίκης:
«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία για έναν συνθέτη από το να έχει ένα δικό του πρωτογενές θεματικό υλικό, όπως αυτό των έργων του «Λυρικού Βίου» κι έτσι να μπορέσει να αφήσει ελεύθερη τη φαντασία και την τεχνική του στην ανασύνθεση του υλικού αυτού.
Αυτό είχα ακριβώς την τύχη να κάνω από το 1995 μέχρι χτες, που, με το Κύκνειο Άσμα μου, τη Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα εγχόρδων, έκλεισα οριστικά τον κύκλο της ενασχόλησής μου με τη μουσική σύνθεση, κύκλο που άνοιξα με τη σύνθεση της «Κασσιανής» (1942).
Δηλαδή κράτησε 68 ολόκληρα χρόνια!
Για την περίοδο αυτής της ανακύκλωσης του «Λυρικού Βίου», το μόνο που έχω να προσθέσω είναι ότι υπήρξε πλούσια σε ποσότητα και εξαιρετική σε ωριμότητα».
Όπως σημειώνει στην «Π.τ.Κ» ο θεολόγος – μουσικός και ερευνητής της Πατρινής μουσικής ιστορίας, κ. Παναγιώτης Ανδριόπουλος, η Ραψωδία είναι αφιερωμένη στον Γερμανό φίλο του Θεοδωράκη, Πέτερ Χάνσερ-Στρέκερ ως ένα είδος φόρου τιμής του συνθέτη στη χώρα που ο ίδιος αποκαλεί «πατρίδα του συμφωνικού του έργου.
Και εξηγεί στην εφημερίδα μας:
«Οι μελωδίες των ορχηστρικών μερών, προέρχονται από τραγούδια που υπάρχουν σε κύκλους τραγουδιών που γεννήθηκαν από τον ποιητικό λόγο του Πατρινού ποιητή («Η Βεατρίκη στην οδό Μηδέν», «Τα πρόσωπα του Ήλιου») και είναι ενταγμένοι αυτοί οι κύκλοι, στην περίοδο του «Λυρικού Βίου». Τα τραγούδια προέρχονται από τον κύκλο «Τα πρόσωπα του Ήλιου» και η επιλογή των στίχων ανήκει στον συνθέτη.
Η συγκεκριμένη Ραψωδία για βαρύτονο, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί άτυπη σουίτα, αφού αποτελείται από σειρά διακεκριμένων μερών, συνολικά δεκαέξι μέρη. Τα 10 από αυτά έχουν οργανική μορφή, ενώ τα υπόλοιπα έξι είναι τραγούδια. Η διάταξη των μερών είναι η ακόλουθη. Οκτώ μελωδικά ορχηστρικά, δύο τραγούδια, ένα ρυθμικό ορχηστρικό εμβόλιμο, τέσσερα τραγούδια και μια ρυθμική απόληξη.»
«ΕΤΣΙ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΗΣΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΤΟΥ ΧΡΟΝΩΝ»
Αξίζει να σημειωθεί, ότι όπως μάς επισημαίνει ο κ. Παναγιώτης Ανδριόπουλος, η ποίηση του Διονύση Καρατζά ενυπάρχει σε τέσσερις κύκλους τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη:
Τα «Πρόσωπα του Ήλιου» το 1987, το «Ως Αρχαίος Άνεμος» επίσης το ’87 που μάλιστα το ερμήνευε ο ίδιος και η Σοφία Μιχαηλίδου στην α’ εκτέλεση (το ίδιο έργο επανακυκλοφόρησε πριν από δύο χρόνια με τον Μπάμπη Τσέρτο και την Ειρήνη Καράγιαννη), η «Βεατρίκη στην οδό μηδέν» που κυκλοφόρησε σε δίσκο το 1994, ένα έργο για πιάνο και φωνή με ερμηνεύτρια την σπουδαία Μαρία Φαραντούρη και την εξαίσια Ντόρα Μπακοπούλου στο πιάνο και τα «Λυρικότερα» το 1994 που μάλιστα είχαν πρωτοκυκλοφορήσει στη Γερμανία με τον ξένο τίτλο «Poetica».
Για να υπογραμμίσει στην «Π.τ.Κ» ο Πατρινός θεολόγος- μουσικός:
«Με την «Ραψωδία για βαρύτονο» ο Μίκης Θεοδωράκης επιλέγει να κλείσει τον συνθετικό του βίο με Διονύση Καρατζά! Κι ακόμα επιλέγει την συμφωνική φόρμα, αλλά στοιχούμενος στην μελωδία και δη στο τραγούδι, αφού και τα ορχηστρικά μέρη του έργου είναι τραγούδια χωρίς λόγια.
Ήταν, νομίζω, η τελευταία συναυλία με συμφωνικά έργα του Μίκη Θεοδωράκη, πριν την αναχώρησή του από τα επίγεια. Μας αποχαιρέτησε με το μελωδικό κύκνειο άσμα του σε ποίηση Διονύση Καρατζά.
Ίσως αποχαιρέτησε και την Πάτρα των παιδικών του χρόνων, μιας που ο Δ. Καρατζάς είναι ο ποιητής της «Πάτρας των αγγέλων». Κι ο Μίκης σταθερά, Αρχάγγελος!»
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ
Ας σημειωθεί, ότι η πρώτη παρουσίαση του έργου έγινε από την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 30 Ιανουαρίου 2013, με σολίστ τον σπουδαίο βαρύτονο Δημήτρη Τηλιακό και μαέστρο τον Μίλτο Λογιάδη.
Η πλέον πρόσφατη ερμηνεία του έργου – που δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα σε δίσκο – είναι αυτή που πραγματοποιήθηκε στις 20 Ιουλίου 2021 για τα 96α γενέθλια του Μίκη Θεοδωράκη στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του Νίκου Χαλιάσα, παρουσίασε έργα του Μίκη Θεοδωράκη, με σολίστ την μεσόφωνο Μαίρη-Έλεν Νέζη και τον βαθύφωνο Τάσο Αποστόλου, ο οποίος ερμήνευσε στιβαρά και αισθαντικά, ταυτόχρονα, την Ραψωδία. Άλλωστε την είχε ερμηνεύσει και στο παρελθόν (2016) στο Μέγαρο Μουσικής, υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
